Αναθέρμανσις της παραδοσιακής συμμαχίας με τις αραβικές μοναρχίες μέσα στις τροποποιημένες συνθήκες. Σύναψη επικερδών συμφωνιών ύψους πολλών δισεκατομμυρίων στην υπηρεσία του Make America Great Again. Επιδεικτικό “σνομπάρισμα” του Ισραήλ. Αποστολή αμφίσημων (όχι μόνο απειλητικών) μηνυμάτων προς την Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν. Πολιτική αποκατάσταση του νέου κυριάρχου της Δαμασκού, Άχμεντ αλ Σάραα, προς μεγάλη ικανοποίηση του Ταγίπ Ερντογάν. Αποκήρυξη της λογικής των “νεοσυντηρητικών” και “φιλελεύθερων επεμβατιστών” για εξαγωγή δημοκρατίας δια των όπλων στην Μέση Ανατολή. Η περιοδεία του Αμερικανού προέδρου την εβδομάδα αυτή σε Σαουδική Αραβία, Κατάρ και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα μοιάζει να αποτελεί την πραγματική έναρξη της “εποχής Τραμπ” στη διεθνή σκηνή.
Ο ίδιος ο ένοικος του Λευκού Οίκου είναι βεβαίως επιρρεπής στους κομπασμούς. Όμως γεγονός παραμένει ότι, έστω και με αμιγώς “εισπρακτική” λογική, η περιοδεία του υπήρξε άκρως αποδοτική. “Ποτέ δεν υπήρξε περιοδεία που να μπόρεσε να αποφέρει συνολικά 3.500 ως 4.000 δισεκατομμύρια δολάρια μέσα σε μόλις τέσσερις ή πέντε ημέρες”, υποστήριξε ο ίδιος.
Οι φιλοξενούντες επέδειξαν κάθε διάθεση να τον κολακεύσουν επιφυλάσσοντας θεαματική υποδοχή. Άλλωστε μέχρι πρότινος δεν έχαιραν της εύνοιας της Ουάσιγκτον: τον μεν διάδοχο και de facto κυβερνήτη της Σαουδικής Αραβίας, Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν είχε δεσμευθεί ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν να τον μετατρέψει σε “παρία”, μετά τη δολοφονία του δημοσιογράφου Τζαμάλ Χασόγκι, το δε Εμιράτο του Κατάρ (το οποίος δεν είχε επισκεφθεί Αμερικανός πρόεδρος τα τελευταία 23 χρόνια) καταγγέλλεται μέχρι σήμερα από το Ισραήλ και τους φίλους του ότι αποτελεί πάτρωνα της τρομοκρατίας, εν προκειμένω της παλαιστινιακής Χαμάς.
Υπενθυμίζεται ότι κατά την πρώτη προεδρική του θητεία το 2017 ο Ντόναλντ Τραμπ είχε στηρίξει την πρωτοβουλία των γειτόνων του Κατάρ να θέσουν υπό αποκλεισμό το εμιράτο, λόγω των δεσμών του με την Μουσουλμανική Αδελφότητα.
Τώρα, ο Τραμπ είχε μόνο επαίνους για τον Μοχάμαντ μπιν Σαλμάν, από τον οποίο εξασφάλισε μια αμυντική συμφωνία ύψους 142 δισ. δολαρίων, καθώς και επενδύσεις 600 δισ. δολαρίων στις ΗΠΑ (στους τομείς της τεχνητής νοημοσύνης, των υποδομών και της ενέργειας), ενώ στο Κατάρ ανακοίνωσε μεταξύ άλλων μια παραγγελία για 160 εμπορικά αεροπλάνα της Boeing. Παραλλήλως, το Εμιράτο δωρίζει στις ΗΠΑ νέο προεδρικό αεροσκάφος, προς μεγάλο σκανδαλισμό πολλών στη Ουάσιγκτον.
Η σύσφιξη των δεσμών με τις αραβικές μοναρχίες (σε μία συγκυρία κατά την οποία αυτές επιδεικνύουν πνεύμα μεγαλύτερης αυτονομίας και προσεγγίζουν την Ομάδα Brics) κατέστη δυνατή χάρις στην “συναλλακτική” αντίληψη Τραμπ, βάσει της οποίας οι ανάγκες λ.χ. της Σαουδικής Αραβίας για εκσυγχρονισμό και διαφοροποίηση της οικονομίας της, συναντώνται με τις αμερικανικές ανάγκες προσελκύσεως επενδύσεων.
Κυρίως όμως διευκολύνεται από την χαλάρωση των πολιτικών όρων της σχέσεως, είτε αυτοί αφορούν τις πιέσεις για προσχώρηση στις Συμφωνίες του Αβραάμ και εξομάλυνση των σχέσεων με το Ισραήλ, είτε τις δυτικές προδιαγραφές σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Και το νέο αυτό πνεύμα έλαβε την μορφή “μανιφέστου”, όταν κατά την ομιλία του σε επιχειρηματικό φόρουμ στο Ριάντ, ο Τραμπ διεκήρυξε ότι “μέχρι πρόσφατα πάρα πολλοί Αμερικανοί πρόεδροι κυριεύθηκαν από την αντίληψη ότι έργο μας είναι να εξετάζουμε την ψυχή των ξένων ηγετών και να χρησιμοποιούμε την αμερικανική πολιτική για την εξιλέωση των αμαρτιών τους”.
Και τόνισε χαρακτηριστικά: “Τα λαμπερά θαύματα του Ριάντ και του Άμπου Ντάμπι δεν δημιουργήθηκαν από τους θιασώτες του nation-building, τους νεοσυντηρητικούς ή τους φιλελεύθερους μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς, όπως εκείνους που ξόδεψαν τρισεκατομμύρια και τρισεκατομμύρια δολάρια αποτυγχάνοντας να αναπτύξουν την Καμπούλ, τη Βαγδάτη και τόσες άλλες πόλεις. Αντίθετα, η γέννηση μιας σύγχρονης Μέσης Ανατολής προήλθε από τους ίδιους τους ανθρώπους της περιοχής, τους ανθρώπους που βρίσκονται εδώ, τους ανθρώπους που έχουν ζήσει εδώ όλη τους τη ζωή, αναπτύσσοντας τις δικές τους κυρίαρχες χώρες, επιδιώκοντας τα δικά τους μοναδικά οράματα και χαράσσοντας το δικό σας πεπρωμένο με τον δικό σας τρόπο”.
Στο πλαίσιο της συναλλακτικής λογικής, οι αραβικές μοναρχίες έχουν να “δώσουν” στις ΗΠΑ, ενώ το Ισραήλ μόνο να “πάρει”. Εξ ού και η περιοδεία Τραμπ αποτέλεσε άλλο ένα ανησυχητικό για την ισραηλινή ηγεσία μήνυμα, καθώς ο Αμερικανός πρόεδρος δεν μπήκε στον κόπο ούτε μιας σύντομης στάσεως στον υποτιθέμενο στενότερο σύμμαχό του στην περιοχή.
Έρχεται αυτό να προστεθεί στα ηχηρά μηνύματα σχετικής αποσυνδέσεως των αμερικανικών προτεραιοτήτων από τις ισραηλινές, τα οποία απετέλεσαν η πρόσφατη συμφωνία των ΗΠΑ με τους Χούθι της Υεμένης για τερματισμό των εκατέρωθεν πληγμάτων, αλλά και η κατόπιν συνεννοήσεως με την Χαμάς απελευθέρωσις Αμερικανο-Ισραηλινού ομήρου.
Είναι σε αυτό το φόντο που το Ισραήλ κλιμακώνει τις αιματηρές επιθέσεις εναντίον της λιμοκτονούσας Γάζας και συνεχίζει την ανταλλαγή πληγμάτων με την Υεμένη, ωστόσο η επίδειξις αγριότητος δεν μπορεί να συγκαλύψει το στρατηγικό κενό. Εξ ού και η εμφανής μεταστροφή το τελευταίο διάστημα των μεγαλύτερων διεθνών μέσων ενημερώσεως, τα οποία αιφνιδίως και συντονισμένα υιοθέτησαν άκρως επικριτική θέση προς την κυβέρνηση Νετανιάχου.
Ως προς την ίδια την Γάζα, ο Τραμπ επανέλαβε την ευφάνταστη ιδέα του περί μετατροπής της σε “ζώνη ελευθερίας” υπό αμερικανική διαχείριση, χωρίς να είναι σαφές πώς την εννοεί. Αλλά τα κρισιμότερα ερωτήματα έχουν να κάνουν με την εν εξελίξει ιρανο-αμερικανική διαπραγμάτευση για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης.
Ο Τραμπ δήλωσε, προκαλώντας άμεση υποχώρηση των τιμών του πετρελαίου, ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται πολύ κοντά στο να εξασφαλίσουν μια πυρηνική συμφωνία με το Ιράν και ότι η Τεχεράνη έχει “κατά κάποιο τρόπο” συμφωνήσει με τους όρους μιας “μακροπρόθεσμης ειρήνης”. Όλα αυτά μολονότι κάλεσε τα κράτη μέλη του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου σε αυστηρή εφαρμογή των κυρώσεων κατά του Ιράν.
Η απενοχοποίησις των ανοιγμάτων προς ποικίλες εκδοχές πολιτικού Ισλάμ βρήκε πάντως την κορύφωσή της κατά τη συνάντηση του Τραμπ με τον νέο ισχυρό άνδρα της Δαμασκού, τον βετεράνο τζιχαντιστή Άχμεντ αλ-Σάραα, παρόντος του Σαουδάραβα διαδόχου και διαδικτυακώς του Τούρκου προέδρου και οιονεί “κηδεμόνα” της νέας Συρίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Ο Τραμπ ανακοίνωσε αιφνιδιαστικά την άρση των κυρώσεων κατά της Συρίας που επιβαρύνουν σημαντικά την οικονομική κατάσταση της χώρας η οποία βρίσκεται σε δεινή θέση έπειτα από 14 χρόνια πολέμου,. Παράλληλα διαβεβαίωσε ότι ο αλ Σάρα είναι έτοιμος να ανταποκριθεί εν καιρώ στο αίτημά του για μια εξομάλυνση των σχέσεων της χώρας του με το Ισραήλ.
(από την εφημερίδα "ΕΣΤΙΑ")