Πρόσφατα (13 Σεπτεμβρίου 2023) η Goldman Sachs δημοσίευσε μία ανάλυση για τη γεωπολιτική των αλυσίδων αξίας των κρίσιμων ορυκτών και των σπάνιων γαιών. (εδώ). Ας παρατεθούν δύο σημαντικές επισημάνσεις για την ανάλυση της Goldman Sachs. Καταρχάς, θα σταθούμε στην αναφορά της Goldman Sachs στο εξαιρετικά μεγάλο δημογραφικό πρόβλημα έλλειψης επιστημονικού προσωπικού στον κλάδο

των εξορύξεων και της μεταλλουργίας στη Δύση. To 2017 ο γράφων είχε προειδοποιήσει γι’αυτό το τεράστιο πρόβλημα της Δύσης. Πιο συγκεκριμένα είχαν αναφερθεί τα εξής: «Τη δεκαετία του '80, αποσύρθηκαν από τον ενεργειακό τομέα περίπου το 25% των μηχανικών πετρελαίου και γεωλόγων. Εργαζόμενοι οι οποίοι διέθεταν τεράστια τεχνογνωσία και πανάκριβη εκπαίδευση. Σήμερα, και μετά από παρέλευση τόσων χρόνων, όσοι από αυτούς τους εργαζόμενους παρέμειναν στον ενεργειακό τομέα, έχουν διασπαρεί σε πολλά μέρη του κόσμου. Σήμερα, αυτοί οι εργαζόμενοι είναι δυσεύρετοι και ακριβοπληρωμένοι. Και το χειρότερο; Γερνούν. Μάλλον, για να το εκφράσω λίγο πιο κομψά: πλησιάζει η ώρα της μαζικής τους απόσυρσης. Εκτιμάται ότι περίπου 22 χιλιάδες μηχανικοί και γεωεπιστήμονες παγκοσμίως συνταξιοδοτήθηκαν μέσα στο 2015. Το φαινόμενο αυτό είναι απόλυτα συνδεδεμένο με την απόσυρση της λεγόμενης γενιάς Baby Boomers, γεννημένοι δηλαδή μεταξύ 1945-1964. Όποιος κοιτάζει τη μεγάλη εικόνα οφείλει να θεωρεί αυτό το γεγονός ως μία επερχόμενη παγκόσμια καταιγίδα αποψίλωσης σημαντικών στελεχών. Ειδικά τούτη την περίοδο όπου διαπιστώνουμε ένα ενεργειακό οργασμό σε ολόκληρο τον πλανήτη. Στον ενεργειακό τομέα, το πρόβλημα αυτό ονομάστηκε ως «Great Crew Change» (Μεγάλη Αλλαγή Πληρώματος) και απασχολεί εδώ και πολύ καιρό τους μεγάλους παγκόσμιους παίκτες. Καθώς υπάρχουν ελάχιστα στελέχη παγκοσμίως, ηλικίας 40-50 ετών, ικανά να διοικήσουν τους πολύ μεγάλους οργανισμούς. Μέχρι τα πανεπιστήμια να κατορθώσουν να βγάλουν τους πρώτους τους απόφοιτους, και μέχρι αυτοί οι απόφοιτοι να αποκτήσουν ικανή ηγετική και διοικητική εμπειρία, θα περάσουν τουλάχιστον 15-20 χρόνια». (Η ανάλυση του γράφοντα εδώ).

Σε παρόμοιες προειδοποιήσεις ο γράφων είχε προβεί το 2018 και το 2023. Το 2018 μάλιστα είχε αναφερθεί: «Κομμάτι της αλυσίδας αξίας των σπάνιων γαιών στην Κίνα αποτελούν δύο mega-πόλεις στην Κίνα (Ganzho και Baοtou) με συνολικό πληθυσμό περίπου 17 εκατομμύρια κατοίκων. Σκεφτείτε το: 17 εκατομμύρια κάτοικοι σε δύο mega-πόλεις στην Κίνα ασχολούνται αποκλειστικά και καθημερινά με τις σπάνιες γαίες! Οι δύο αυτές πόλεις ονομάζονται χαρακτηριστικά «πόλεις των σπάνιων γαιών». Η Κινεζική αλυσίδα αξίας των σπάνιων γαιών περιλαμβάνει επίσης πάνω από 400 εταιρείες (εννοείται όλες κρατικά ελεγχόμενες, δηλαδή από το ΚΚΚ) και πάνω από 100 χιλιάδες κατόχους διδακτορικών ως εγγεγραμένα μέλη στις Κινεζικές επαγγελματικές ενώσεις σχετικές με τις σπάνιες γαίες». (Η ανάλυση του γράφοντα εδώ).

Ένα άλλο εξαιρετικά σημαντικό σημείο στην αναφορά της Goldman Sachs αποτελεί η χειραγώγηση των τιμών των Σπάνιων Γαιών από την Κίνα. Πιο συγκεκριμένα η Goldman Sachs αναφέρει: «The US Department of Defense also describes how China has taken an aggressive, competitive posture to undermine potential rivals. It notes that China has in the past “strategically flood[ed] the global market” with REEs at lower prices to decrease incentives for foreign companies to start new projects, or to put competing companies out of business». Σε αυτό το θέμα ο γράφων είχε αναφερθεί δύο φορές. Τον Ιούνιο 2018 σε άρθρο του στο περιοδικό World Economics Journal του Λονδίνου ο γράφων είχε αναφερθεί στον πολύπλοκο μηχανισμό χειραγώγησης των Σπάνιων Γαιών από την Κίνα (η ανάλυση του γράφοντα εδώ). Ήταν το ίδιο άρθρο στο οποίο ο γράφων παρέθεσε το επιχείρημα των μπαχαρικών το οποίο χρησιμοιήθηκε έπειτα για να αλλάξει η λίστα των κρίσιμων ορυκτών για την Εθνική Ασφάλεια των ΗΠΑ το 2022. Σε εκείνη την ανάλυση ο γράφων είχε προτείνει και «μηχανισμό» καταπολέμησης της χειραγώγησης από την Κίνα...Τον Αύγουστο του 2018 ο γράφων αναφέρθηκε σε αυτά και σε Ελληνικό ΜΜΕ εδώ.

Το 2022 ο γράφων  περιέγραψε πιο καθαρά τον μηχανισμό χειραγώγησης τιμών των Σπάνιων Γαιών από την Κίνα. Πιο συγκεκριμένα ο γράφων ανέφερε: «Η Κίνα χειραγωγεί τις τιμές των Σπάνιων Γαιών. Η Κίνα ανεβοκατεβάζει τις τιμές των Σπάνιων Γαιών ώστε να ελέγξει την αγορά και να αποσοβήσει τον έλεγχο των Σπάνιων Γαιών από τη Δύση. Δημιουργείται φούσκα, οι δυτικοί κερδοσκόποι τσιμπάνε το δόλωμα, προσπαθούν στη συνέχεια να μπουν στην αγορά μικρές δυτικές εξορυκτικές εταιρείες (junior miners) επιδοτούμενες από τους δυτικούς φορολογούμενους, και μετά όταν έχουν ήδη μπει στην αγορά, οι κινέζοι ρίχνουν τις τιμές, οι μικρές δυτικές εταιρείες πτωχεύουν και αναγκάζονται να βγουν από την αγορά. Αυτό συνέβη μεταξύ 2010-2011 και θα ξανασυμβεί οσονούπω». (Η ανάλυση του γράφοντα εδώ).

Ο γράφων αισθάνεται απόλυτα δικαιωμένος με τις εκτιμήσεις που προέβη στο παρελθόν οι οποίες είναι τουλάχιστον 6 χρόνια μπροστά από τις σημερινές αναλύσεις της Goldman Sachs.

 

* Ο Δρ. Σωτήρης Ν. Καμενόπουλος είναι διπλ. μηχανικός Παραγωγής και Διοίκησης (M.Eng.) και κάτοχος διδακτορικού της Σχολής Μηχανικών Ορυκτών Πόρων του Πολυτεχνείου Κρήτης