Το Γεωπολιτικό Πόκερ στα Δυτικά Βαλκάνια

Τρι, 16 Ιανουαρίου 2018 - 13:48

Αναρωτιούνται πολλοί πώς προέκυψε το ζήτημα της ονομασίας των Σκοπίων ξαφνικά. Η απάντηση βρίσκεται στο γεωπολιτικό παιχνίδι που βρίσκεται σε εξέλιξη στα Δυτικά Βαλκάνια. Η ηγεσία της Ευρώπης, το Βερολίνο, οι Βρυξέλλες και οι υπόλοιποι σημαντικοί παίκτες θεωρούν ότι το 2018 θα είναι μια κρίσιμη χρονιά για τα ευρωπαϊκά συμφέροντα στη γειτονιά μας. Η Ρωσία παίζει το δικό της παιχνίδι και βλέπει τα Δυτικά Βαλκάνια σαν το μαλακό υπογάστριο της Ε.Ε. και μια πιθανή ζώνη δικής της επιρροής. Η Κίνα προωθεί πιο αθόρυβα τα δικά της συμφέροντα, με τα μεγάλα έργα υποδομής που χρηματοδοτεί στην περιοχή, στο πλαίσιο του Δρόμου του Μεταξιού. Ακόμη και η Τουρκία και ορισμένα από τα θεοκρατικά κράτη του Κόλπου επιδιώκουν να ελέγξουν τον μουσουλμανικό πληθυσμό των Βαλκανίων. Ευρωπαϊκή Ενωση και ΗΠΑ αντιλαμβάνονται τις προκλήσεις και έχουν θέσει στόχο την ένταξη όλων ή των περισσότερων χωρών στην Ενωση αλλά και στο ΝΑΤΟ. Βασική προϋπόθεση όμως για τις Βρυξέλλες είναι να επιλυθούν οι πολλές ιστορικές διαφορές οι οποίες ταλανίζουν την περιοχή.

Το Παγκόσμιο Μπρα Ντε Φερ Οικονομίας και Πολιτικής

Πεμ, 11 Ιανουαρίου 2018 - 18:01

Ο κόσμος, στην εκκίνηση του 2018, παρουσιάζει μια αντίθεση ανάμεσα στη βελτίωση της οικονομίας και την αποκαρδιωτική πολιτική κατάσταση. Μπορεί να συνεχιστεί επ’ άπειρον αυτή η αποκλίνουσα πορεία ή η μία σφαίρα θα επηρεάσει και την άλλη; Και αν αυτό είναι που θα συμβεί τελικά, θα χαλάσει την οικονομία η νοσηρή πολιτική πραγματικότητα ή η καλή οικονομία θα εξυγιάνει τη νοσηρή πολιτική πραγματικότητα; Όπως υποστήριξα την προηγούμενη εβδομάδα, μπορούμε να αναγνωρίσουμε διάφορες απειλές σε μια συνεργατική παγκόσμια πολιτική τάξη. Η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ απειλεί να διαλύσει τη συνοχή της Δύσης. Ο αυταρχισμός ενισχύεται και η εμπιστοσύνη στους δημοκρατικούς θεσμούς υποχωρεί σχεδόν παντού. Εν τω μεταξύ, η διαχείριση ενός αλληλοεξαρτώμενου κόσμου απαιτεί τη συνεργασία ανάμεσα στις ισχυρές χώρες, ειδικά τις ΗΠΑ και την Κίνα. Το χειρότερο, οι κίνδυνοι μιας απευθείας σύγκρουσης μεταξύ των δύο αυτών υπερδυνάμεων είναι πραγματικοί

Εμφανές το Έλλειμμα Στρατηγικής Καθώς Αλλάζει Αρδην το Ελληνικό Ενεργειακό Τοπίο

Δευ, 8 Ιανουαρίου 2018 - 08:58

Για όσους παρακολουθούν -έστω και επιφανειακά- τα ενεργειακά πράγματα στην Ελλάδα, ασφαλώς και δεν αποτελεί είδηση η διαπίστωση ελλείμματος στρατηγικής που υφίσταται εδώ και πολλά χρόνια στον ενεργειακό τομέα στην Ελλάδα. Αυτό το έλλειμμα στρατηγικής κατεύθυνσης και την απουσία οράματος έχουν επισημάνει αρκετές φορές πολλοί και έγκυροι μελετητές και καταξιωμένα στελέχη της αγοράς. Όμως, καθώς εισερχόμεθα στο τέλος της τρέχουσας δεκαετίας και τα πάντα -ή σχεδόν τα πάντα- αλλάζουν στην εγχώρια ενεργειακή αγορά και μάλιστα με γεωμετρική πρόοδο, και ως το τέλος του νέου έτους που τώρα μόλις ξεκίνησε τίποτε δε θα είναι το ίδιο, το έλλειμμα αυτό αρχίζει και γίνεται εμφανές και δια γυμνού οφθαλμού και ήδη έχει αρχίσει να έχει αρνητικές επιπτώσεις στον τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας της αγοράς. Το διαπιστώσαμε πέρυσι με την παραλίγο κατάρρευση του ενεργειακού συστήματος της χώρας λόγω των εξαιρετικά δυσμενών καιρικών συνθηκών και την έλλειψη πρόνοιας, από πλευράς Πολιτείας, για την ύπαρξη επαρκών προβλέψεων, κυρίως αποθηκευτικών υποδομών

Οι Δοκιμασίες Ε.Ε. το 2018

Παρ, 5 Ιανουαρίου 2018 - 08:57

Το 2017 ήταν μια καλή χρονιά για την Ε.Ε. Στις αρχές του έτους, πολλοί, βλέποντας τις δυνάμεις του εθνικολαϊκισμού να κερδίζουν συνεχώς έδαφος, μιλούσαν για κίνδυνο διάλυσης.Οι προφητείες Αποκάλυψης, ωστόσο, δεν επαληθεύτηκαν. Οι θιασώτες της ανατροπής ηττήθηκαν στη Γαλλία και στην Ολλανδία, η Ελλάδα συνέχισε να εφαρμόζει το πρόγραμμα προσαρμογής, το προσφυγικό δεν γνώρισε νέα έξαρση, ενώ τα κράτη-μέλη παρέμειναν ενωμένα σε αξιοσημείωτο βαθμό απέναντι στο Λονδίνο κατά τις διαπραγματεύσεις για το Brexit. Στην αλλαγή του σκηνικού συνέβαλε κομβικά η ευρεία οικονομική αναζωογόνηση της Γηραιάς Ηπείρου, με την ευρωπαϊκή οικονομία να αναπτύσσεται με τον ταχύτερο ρυθμό της τελευταίας δεκαετίας. Το 2018, η νέα αισιοδοξία που πνέει στην Ευρώπη θα δοκιμαστεί σε μια σειρά από μέτωπα. Στις 4 Μαρτίου, στις ιταλικές εκλογές, είναι πολύ πιθανό το αντιευρωπαϊκό, λαϊκίστικο Κίνημα των Πέντε Αστέρων να συγκεντρώσει τις περισσότερες ψήφους. Είναι επίσης πολύ πιθανό να μην προκύψει κυβερνητική πλειοψηφία, βυθίζοντας την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης σε παρατεταμένη περίοδο αστάθειας.

Ενα Δεύτερο Λάθος Δεν Διορθώνει το Πρώτο

Πεμ, 4 Ιανουαρίου 2018 - 09:18

Δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις που η κυβέρνηση μιας χώρας βρίσκεται αντιμέτωπη με μια ανεπιθύμητη εξέλιξη, μια «καυτή πατάτα», όπου οι επιλογές διαχείρισης είναι ιδιαίτερα προβληματικές. Στην προκειμένη περίπτωση, η ελληνική κυβέρνηση κλήθηκε να διαχειριστεί την άφιξη και το αίτημα ασύλου οκτώ Τούρκων αξιωματικών που κατηγορούνταν για συμμετοχή στο αποτυχημένο πραξικόπημα του Ιουλίου 2016. Για τον πρόεδρο Ερντογάν το ζήτημα ήταν εξαιρετικά ευαίσθητο και η άσκηση ισχυρών πιέσεων θα έπρεπε να θεωρηθεί δεδομένη. Αν το ισοζύγιο ισχύος ήταν θετικό ή αν η δυνατότητα της γειτονικής χώρας να μας προκαλέσει προβλήματα ήταν περιορισμένη, η κυβέρνηση θα έπρεπε να ακολουθήσει την «έντιμη οδό» της απόρριψης του αιτήματος λόγω ανησυχιών για τη μεταχείριση των Οκτώ σε περίπτωση επιστροφής της στην Τουρκία. Αυτή, άλλωστε, ήταν η λύση που επέβαλλε ο πολιτικός πολιτισμός και το νομικό πλαίσιο μιας ευρωπαϊκής χώρας. Αν, ωστόσο, οι ανησυχίες για τις πιθανές συνέπειες μιας τέτοιας απόφασης ήταν δικαιολογημένα έντονες (είτε όσον αφορά τις αμιγώς διμερείς σχέσεις είτε σχετικά με τις μεταναστευτικές/προσφυγικές ροές), οι Οκτώ θα έπρεπε να επιστραφούν μέσα σε λίγες ώρες για λόγους εθνικής ασφαλείας

Εν Όψει Κοσμογονικών Αλλαγών στην Ελληνική Αγορά Ενέργειας

Παρ, 29 Δεκεμβρίου 2017 - 12:29

Γράφοντας το σημερινό σχόλιο, ο συντάκτης του προβληματίστηκε έντονα εάν θα έπρεπε να συμπεριλάβει την λέξη ‘Ελληνική’ στον τίτλο. Και ο προβληματισμός αυτός δεν ήτο άνευ ουσίας, αφού ο διαχωρισμός μεταξύ Ελληνικής αγοράς, και Ευρωπαϊκής ή παγκόσμιας είναι ουσιώδης από την άποψη ότι οι αλλαγές έχουν ήδη δρομολογηθεί και πραγματοποιούνται στην Ευρωπαϊκή αγορά, ενώ στην Ελληνική τώρα αρχίζουν. Και οι αλλαγές αυτές αφορούν τόσο την ίδια τη δομή και λειτουργία της αγοράς, όσο και το ρόλο του καταναλωτή σε αυτήν. Με επίκεντρο των αλλαγών την παρατηρούμενη τώρα απελευθέρωση και ανταγωνισμό, κυρίως στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, και εσχάτως στο φυσικό αέριο. Έτσι, καθώς κλείνει το 2017, η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας στον τομέα της λιανικής εμφανίζεται να καλπάζει με 16 συμμετέχουσες εταιρείες πέραν της κραταιάς ΔΕΗ, να διαγκωνίζονται για να καταλάβουν ένα μικρό μερίδιο της αγοράς από το 16% που έχει αφήσει ελεύθερο η ΔΕΗ ως αποτέλεσμα της συρρίκνωσης του πελατολογίου της, αποτέλεσμα κυρίως των διαγωνισμών ΝΟΜΕ εδώ και 18 μήνες περίπου. Προβλέπεται μάλιστα ένταση του ανταγωνισμού μεταξύ των νέων παικτών, καθώς θα εξακολουθήσει η ΔΕΗ να χάνει μερίδιο στην αγορά βάσει των Μνημονιακών υποχρεώσεων, ιδιαίτερα μάλιστα εάν η σημερινή διοίκηση καταφέρει να πωλήσει μέσω διαγωνισμού ένα μέρος του υπάρχοντος πελατολογίου της.

Ο Κίνδυνος των Ακραίων Στοιχείων

Τετ, 27 Δεκεμβρίου 2017 - 18:14

Η κεμαλική αποστροφή προς οτιδήποτε θρησκευτικό είχε διατηρήσει επί δεκαετίες τον θεσμό του μουφτή στη Θράκη εκτός του ραντάρ της Αγκυρας. Τα πράγματα άλλαξαν στα μέσα της δεκαετίας του 1980. Το τουρκικό προξενείο Κομοτηνής ανακάλυψε τον επηρεασμό της μειονότητας διά των μουφτήδων. Οι τελευταίοι μπορούσαν να ελέγξουν τους ιμάμηδες (που προΐστανται της προσευχής, κάτι αντίστοιχο των χριστιανών ιερέων). Πρόκειται για ένα δίκτυο που φτάνει παντού σε κάθε τζαμί, σε κάθε μειονοτικό χωριουδάκι της Θράκης. Από τότε η Τουρκία προσπαθεί να ελέγξει τον θεσμό διεκδικώντας μετ’ επιτάσεως τη λαϊκή εκλογή των μουφτήδων. Στο ελληνικό επιχείρημα ότι ούτε στην Τουρκία ούτε σε άλλες ισλαμικές χώρες εκλέγονται οι μουφτήδες, η απάντηση της Αγκυρας είναι ότι η Ελλάδα δεν είναι μουσουλμανικό κράτος. Επομένως δεν δικαιούται να ορίζει τον μουφτή

Χωρίς Αποθήκευση Δεν Υπάρχει Ενεργειακή Ασφάλεια

Παρ, 22 Δεκεμβρίου 2017 - 16:23

Η αποθήκευση ενέργειας είναι εκ των πραγμάτων σήμερα ο ακρογωνιαίος λίθος ενός μακροχρόνιου εθνικού ενεργειακού σχεδιασμού, στο πλαίσιο των ανακατατάξεων που παρατηρούνται στις επιμέρους αγορές και με γνώμονα τη θωράκιση της ενεργειακής ασφάλειας όχι μόνο σε εθνικό αλλά και σε περιφερειακό επίπεδο. Με βάση αυτή την παραδοχή, η ελληνική κυβέρνηση οφείλει να θέσει ως πρώτη προτεραιότητα στον πολιτικό της σχεδιασμό τη διαμόρφωση ενός συνεκτικού νομοθετικού πλαισίου που θα ενθαρρύνει τις επενδύσεις στην αποθήκευση, ώστε η χώρα να μην εξαρτάται από τις διακυμάνσεις των αγορών και οι επιχειρήσεις του ευρύτερου ενεργειακού τομέα να γίνονται δέκτες των κατάλληλων «επενδυτικών σημάτων» ώστε να μπορούν να δεσμεύσουν τα απαραίτητα κεφάλαια και να προχωρούν σε σχεδιασμό και κεφαλαιουχικές δαπάνες μακροπρόθεσμου χαρακτήρα. Ταυτόχρονα, είναι απαραίτητη η εκπόνηση σχεδίων προληπτικής δράσης για τη διαχείριση έκτακτων αναγκών, όπως άλλωστε τόνισε και ο πρόεδρος της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας κ. Νίκος Μπουλαξής στο εφετινό συνέδριο του ΙΕΝΕ «Ενέργεια και Ανάπτυξη». Αν όμως σε ότι αφορά για παράδειγμα τα στρατηγικά αποθέματα πετρελαίου το σχετικό πλαίσιο είναι επαρκές, δεν μπορεί κανείς να ισχυρισθεί το ίδιο και για το φυσικό αέριο που αποτελεί καύσιμο στρατηγικής σημασίας με πρωταγωνιστικό ρόλο πλέον και στην ηλεκτροπαραγωγή. Κατά τον περυσινό χειμώνα και κυρίως στο δίμηνο Δεκεμβρίου - Ιανουαρίου, η εγχώρια αγορά ηλεκτρικής ενέργειας βρέθηκε να ισορροπεί σε τεντωμένο σκοινί, καθώς το εκτεταμένο πρόγραμμα εργασιών συντήρησης των πυρηνικών μονάδων παραγωγής ενέργειας της γαλλικής EDF προκάλεσε αναστάτωση σε όλη την Ευρώπη. Η χώρα μας αντιμετώπισε μία κρίση εφοδιασμού φυσικού αερίου, καταδεικνύοντας με τον πλέον σαφή τρόπο την έλλειψη των αναγκαίων υποδομών, δηλαδή εν προκειμένω την έλλειψη ενός αποθηκευτικού χώρου που θα μπορεί να καλύψει με το χαμηλότερο δυνατό κόστος -και- τις έκτακτες ανάγκες όποτε αυτές παρουσιασθούν

Χωρικά Ύδατα: Κάλλιο Πέντε και στο Χέρι…

Πεμ, 21 Δεκεμβρίου 2017 - 19:08

Μία αναφορά του υπουργού Εξωτερικών κατά τη διάρκεια της πρόσφατης συνέντευξής του στην ΕΡΤ δείχνει να ανοίγει έναν άλλο από τον μέχρι σήμερα δρόμο στο ζήτημα της επέκτασης των ελληνικών χωρικών υδάτων. Όπως είναι γνωστό, σύμφωνα με το Δίκαιο της Θάλασσας, κάθε παράκτιο κράτος έχει δικαίωμα να επεκτείνει μονομερώς τα χωρικά ύδατά του μέχρι τα 12 μίλια. Εάν η Ελλάδα ασκούσε αυτό το δικαίωμά της, θα ακύρωνε σε πολύ μεγάλο βαθμό τις τουρκικές επεκτατικές διεκδικήσεις, επειδή το Αιγαίο θα άλλαζε μορφή. Τα διεθνή ύδατα θα περιορίζονταν δραστικά, άρα ένα πολύ μεγάλο τμήμα του πελάγους θα γινόταν ελληνική θάλασσα. Μεταξύ των άλλων, θα έλυνε πρακτικά και το ζήτημα της οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας σ’ αυτή την περιοχή, αφού θα έμεναν σχετικά μικρές θαλάσσιες περιοχές (κυρίως στο βόρειο Αιγαίο και λιγότερο στα βόρεια της Κρήτης) προς οριοθέτηση

Μονόδρομος η Πορεία της ΔΕΗ προς την Ελεύθερη Αγορά Μετά το Διαμελισμό της Παραγωγής της

Δευ, 18 Δεκεμβρίου 2017 - 10:14

Η επίσημη ανακοίνωση, μόλις προχθές, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και οι επιστολές προς 40 και πλέον αποδέκτες που έστειλε η αρμόδια Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού, και πιο συγκεκριμένα το anti trust division της DG Comp, που έχει αναλάβει την εκποίηση μέρους της παραγωγικής ισχύος της ΔΕΗ, δεν αφήνει πλέον ουδεμία αμφιβολία για το πού οδηγείται η μέχρι πρότινος μεγαλύτερη βιομηχανική επιχείρηση της χώρας. Παρά το γεγονός ότι οι εν λόγω επιστολές είναι διερευνητικής μορφής, και αποτελούν μέρος του συμφωνηθέντος market test, ζητώντας από τους αποδέκτες να ενημερώσουν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά ποσό το προς πώληση χαρτοφυλάκιο λιγνιτικών σταθμών παραγωγής είναι βιώσιμο και ελκυστικό, με τις απαντήσεις να πρέπει να αποσταλούν μέχρι τις 22/12, είναι ξεκάθαρο ότι η ανωτέρω επιστολή -ερωτηματολόγιο, σηματοδοτεί την έναρξη της πορείας πώλησης ενός σημαντικού τμήματος της λιγνιτικής παραγωγικής ισχύος της Επιχείρησης στο πλαίσιο των υποχρεώσεων που έχει αναλάβει η κυβέρνηση έναντι των δανειστών, για την αναδιάρθρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας. Με στόχο την απελευθέρωσή της και τη δημιουργία ανταγωνισμού βάσει των προβλέψεων της εσωτερικής αγοράς.

Το Μεγάλο Μυστικό

Παρ, 15 Δεκεμβρίου 2017 - 12:02

Από τις αναλύσεις που διάβασα αντιλαμβάνομαι ότι δεν κατέστη δυνατόν να καταλάβουμε τι κερδίσαμε από την επίσκεψη Ερντογάν στην Αθήνα. Ακόμη και κατά τεκμήριο μετριοπαθείς πολιτικοί της Ν.Δ. υπέκυψαν στις σειρήνες του λαϊκισμού, τον οποίο κατά τα λοιπά καταγγέλλουν, και επιχειρηματολόγησαν για διπλωματική ήττα πριν προσγειωθεί το αεροσκάφος του Τούρκου προέδρου στην Αθήνα. Αφού δεν κατανοούμε, λοιπόν, τι κερδίσαμε ως έθνος, θα δοκιμάσω μια άλλη μέθοδο. Να περιγράψω τι έχασε η Τουρκία. Διότι η Τουρκία έχασε, και πολλά. Και στο τέλος θα φωτογραφίσω τους εξωπολιτικούς κύκλους που προσπάθησαν προβοκατόρικα να χαλάσουν την επίσκεψη για λόγους προφανείς στη διπλωματική Ιερουσαλήμ. Εάν η Ελλάς μπορεί να αποτελεί τη γέφυρα της Τουρκίας προς τη Δύση αυτήν την εποχή και η πολιτειακή-πολιτική ηγεσία τον μεσολαβητή, τότε «εκπροσωπήσεις» δεκαετιών σε ποικιλώνυμα επίπεδα χάνουν τον ζωτικό χώρο τους. Εάν αυτόν τον ρόλο τον κατέκτησε ένας κεντροδεξιός μη ελεγχόμενος Πρόεδρος και μια κυβέρνηση αριστεριστών, τότε αυτονοήτως η επίσκεψη έπρεπε να εξελιχθεί-καταγραφεί πάση θυσία σε «φιάσκο».

Ο Απολογισμός Μίας Δύσκολης Επίσκεψης

Πεμ, 14 Δεκεμβρίου 2017 - 11:31

Μπορεί στο κλίμα της διάχυτης καχυποψίας οι δύο πλευρές να είχαν προσχεδιάσει ακόμα και σε λεπτομέρειες την επίσκεψη Ερντογάν, αλλά αυτή ξεστράτισε «με το καλημέρα». Το χάσμα που χωρίζει τις θέσεις των δύο πλευρών δεν άφηνε, άλλωστε, περιθώρια για ελπίδες συγκλίσεων. Ο Ερντογάν, μάλιστα, φρόντισε να το καταστήσει σαφές με τα όσα είπε πριν έρθει στην Αθήνα. Η συνέντευξή του στον Σκάι δηλητηρίασε το κλίμα και εξώθησε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να μετατρέψει την υποδοχή του Τούρκου ομολόγου του σε δημόσια αντιπαράθεση. Τα όσα συνέβησαν εκεί δεν έχουν προηγούμενο, και εκ των πραγμάτων θέτουν τον ελληνοτουρκικό διάλογο σε μία άλλη βάση. Είναι η πρώτη φορά που δύο πλευρές εκθέτουν μπροστά στις κάμερες τις αντιτιθέμενες θέσεις τους. Και μάλιστα, πριν βρεθούν πίσω από κλειστές πόρτες και διερευνήσουν τα περιθώρια συγκλίσεων, ή τουλάχιστον υιοθέτησης μιας κοινής ρητορικής που να δημιουργεί την ελπίδα προσέγγισης. Μέχρι τώρα, στις διμερείς συναντήσεις σε επίπεδο ηγετών ή υπουργών Εξωτερικών, και οι δύο πλευρές χρησιμοποιούσαν δημοσίως τη γνωστή συμβατική ρητορική. Απέφευγαν να εκθέσουν τις υφιστάμενες διαφορές απόψεων. Στη συνέχεια, βεβαίως, επέστρεφαν στην παραδοσιακή αντιπαραθετική ρητορική και πρακτική τους.