Όχι ότι δεν ήσαν γνωστά τα προβλήματα που είχαν προκύψει κατά την μακρά περίοδο προετοιμασίας, και ειδικά τις τελευταίες εβδομάδες με τα λεγόμενα dry runs, αλλά ουδείς εφαντάζετο ότι το θέμα της αναβολής έναρξης λειτουργίας της νέας αγοράς θα μπορούσε να τεθεί ποτέ σε δημόσια διαβούλευση.
Να θυμίσουμε ότι ήδη από το 2014 η Πολιτεία είχε αποφασίσει να επανεξετάσει συνολικά τον σχεδιασμό της ελληνικής χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρισμού με στόχο την περαιτέρω ανάπτυξη και ισχυροποίηση του ανταγωνισμού στην εγχώρια αγορά. Βάση για το σχεδιασμό του νέου μοντέλου λειτουργίας της εγχώριας αγοράς ηλεκτρισμού, αποτέλεσε το λεγόμενο Μοντέλο Στόχος (EU target Model) με το οποίο συγκροτείται κοινή οργάνωση των ευρωπαϊκών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας, σε κάθε χρονικό επίπεδο, από τη λειτουργία προθεσμιακών και προ-ημερήσιων αγορών μέχρι και τη λειτουργία ενδο-ημερήσιων αγορών και αγορών εξισορρόπησης.
Προκαλώντας από γέλωτα και ειρωνικά σχόλια μέχρι βαθύ προβληματισμό για το ποσό πραγματικά έτοιμο είναι το ΕΧΕ αλλά και η ίδια η αγορά για να υιοθετήσει το target model και την παράλληλη λειτουργία των τεσσάρων αγορών που προβλέπονται από αυτό, δηλαδή τις αγορές επόμενης ημέρας, την προθεσμιακή, την ενδοημερήσια και της εξισορρόπησης, οι περισσότεροι εκπρόσωποι της αγοράς συμφωνούν ότι εν όψει των εξελίξεων των τελευταίων εβδομάδων όπου έγιναν εμφανή τα τρωτά σημεία του νέου μοντέλου λειτουργίας, η αναβολή έναρξης λειτουργίας για μερικές εβδομάδες ήτο η πλέον ενδεδειγμένη λύση.
Οπως εξ άλλου είχε προαναγγείλει το Energia.gr σε άρθρο του που αναρτήθηκε την περασμένη Δευτέρα (εδώ), οι συσσωρευμένες εκκρεμότητες μεταθέτουν για αργότερα εντός του έτους την ενεαρξη λειτουργίας του Target Model. Με πλέον πιθανή ημερομηνία, βάσει τελευταίων πληροφοριών, την 1η Νοεμβρίου.
"Ουσιαστικά η ανακοινωθείσα διαβούλευση της ΡΑΕ -η οποία λήγει την Παρασκευή το μεσημέρι- ρίχνει το μπαλάκι στην αγορά προσπαθώντας να μετατοπίσει το πικρό ποτήρι της απόφασης αναβολής σε αυτή ενώ οι πραγματικές ευθύνες θα πρέπει να αναζητηθούν τόσο στο ΕΧΕ όσο και στον ΑΔΜΗΕ", παρατηρεί κορυφαίο στέλεχος της ελληνικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Αλλά και άλλοι παράγοντες της αγοράς στους οποίους απευθύνθηκε το Energia.gr στην προσπάθεια μας να καταλάβουμε τι πραγματικά συμβαίνει και τι δεν πήγε καλά στον προγραμματισμό, ομιλούν για μία συγκηρία αρνητικών παραγόντων το μέγεθος και βαρύτητα των οποίων έγινε εμφανής μόλις την περασμένη Παρασκευή (4/9) σε έκτακτη σύσκεψη που οργανώθηκε στο ΥΠΕΝ με την συμμετοχή της διοίκησης του ΕΧΕ, του ΑΔΜΗΕ και των εταιρειών.
Σύμφωνα με τους ανωτέρω παράγοντες τρεις είναι οι βασικοί λόγοι που επιβάλλουν την αναβολή λειτουργίας της νέας αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στο ΕΧΕ με πλέον σημαντική να θεωρείται αυτή της αλλαγής κυριολεκτικά "εν μέσω θέρους" του αλγόριθμου του ΑΔΜΗΕ που υπολογίζει καθημερινά τα φορτία των μονάδων και προσφορών που υποβάλλονται από τους παραγωγούς.
Όπως έγινε γνωστό κατά την διάρκεια της σύσκεψης στο ΥΠΕΝ, στις αρχές Αυγούστου ο ΑΔΜΗΕ χωρίς προγενέστερη ενημέρωση άλλαξε τον τρόπο υπολογισμού του εν λόγω αλγορίθμου (αλλάζοντας ουσιαστικά τις παραμέτρους για το scarcity) επηρεάζοντας άμεσα τις προκύπτουσες τιμές για επικουρικές υπηρεσίες. Κάτι που αναμένεται να δυσχεράνει την οικονομική θέση των παραγωγών κατά την λειτουργία της νέας αγοράς αφού τους περιορίζει αισθητά τα έσοδα και profit margins στις επικουρικές υπηρεσίες.
Άλλοι δύο εξ ίσου σοβαροί παράγοντες που συνέβαλλαν στην απόφαση αναβολής της έναρξης λειτουργίας της νέας αγοράς είναι (α) η υποχρέωση πιστοποίησης του ΕΧΕ από αναγνωρισμένο διεθνή οίκο βάσει των νέων κανόνων της ΕΕ για την λειτουργία ενεργειακών χρηματιστηρίων, και (β) την ανάγκη οργάνωσης μεγαλύτερου αριθμού dry runs του όλου συστήματος, με στόχο την εικονική συμμετοχή περισσότερων παικτών και την πραγματοποίηση πολλών περισσότερων trades με στόχο τον περιορισμό των σημαντικών αποκλίσεων που έχουν παρατηρηθεί.