Στον Δρόμο για την COP30: Η Πράσινη Μετάβαση στις Αναπτυσσόμενες Οικονομίες

Στον Δρόμο για την COP30: Η Πράσινη Μετάβαση στις Αναπτυσσόμενες Οικονομίες
της Αρχοντίας Γ. Καλλιτέρη
Σαβ, 8 Νοεμβρίου 2025 - 13:00

Ελάχιστα εικοσιτετράωρα πριν την έναρξη της Διάσκεψης του ΟΗΕ για το Κλίμα στη Μπελέμ, η προσοχή αναλυτών και μίντια στρέφεται στις κινήσεις των μεγάλων παικτών όπως οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση. Ωστόσο, η στάση των μικρότερων χωρών χρήζει αντίστοιχης προσοχής, καθώς αυτές αποτελούν την πλειοψηφία των συμμετεχόντων

αλλά και συχνά των πιο ευάλωτων στις συνέπειες της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Εντός αυτού του πλαισίου, το ζήτημα της πράσινης μετάβασης στις αναπτυσσόμενες οικονομίες καθίσταται όλο και πιο κρίσιμο.

Η επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ σηματοδότησε τη συνύπαρξη δύο άκρως αντίθετων αφηγημάτων σε διεθνές επίπεδο. Από τη μία, η Ουάσιγκτον έκανε μία στροφή 180 μοιρών, φρενάροντας την ανάπτυξη των πράσινων τεχνολογιών εσωτερικά και πιέζοντας για την επιβίωση των ορυκτών καυσίμων εξωτερικά. Από την άλλη, η Κίνα ενίσχυσε την ήδη ισχυρή παρουσία της στις πράσινες τεχνολογίες, εδραιώνοντας την πρωτοκαθεδρία της και εξάγοντας τα προϊόντα της σε αναδυόμενες αγορές. Η κάθε πλευρά προσφέρει τα δικά της “κίνητρα”. Η Ουάσιγκτον ασκεί πιέσεις, απειλώντας με οικονομικά και διπλωματικά μέτρα όσους δεν υιοθετήσουν τη δική της προσέγγιση και προσφέροντας συμμετοχή στην αμυντική ομπρέλα της, ενώ το Πεκίνο παρέχει φθηνά προϊόντα και την πιθανότητα επενδύσεων.

Ο αγώνας δεν έχει κριθεί, αλλά προς το παρόν η Κίνα φαίνεται να έχει έναν πιο εύκολο δρόμο μπροστά της. Με την έννοια της «ενεργειακής ασφάλειας» να βρίσκεται στην κορυφή των προτεραιοτήτων πολλών κυβερνήσεων και τον Ντόναλντ Τραμπ να έχει προκαλέσει χάος στις εφοδιαστικές αλυσίδες παγκοσμίως, οι πράσινες τεχνολογίες προσφέρουν μία ασφαλή εναλλακτική. Σε αντίθεση με τα ορυκτά καύσιμα που πρέπει να ταξιδεύουν τους ωκεανούς— περνώντας μία σειρά επικίνδυνων choke points, να αγοράζονται με βάση τις απρόβλεπτες διεθνείς αγορές, και να εισάγονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα, οι πράσινες τεχνολογίες είναι λίγο ή πολύ πιο μόνιμες επενδύσεις.

Ένα έργο αιολικής ή ηλιακής ενέργειας έχει διάρκεια ζωής 2-3 δεκαετίες και ένα σύστημα αποθήκευσης ενέργειας 1-2 δεκαετίες. Φυσικά, με την ταχύτητα που αναπτύσσονται οι ΑΠΕ σήμερα, ο τρέχων εξοπλισμός μπορεί να θεωρείται παρωχημένος μέχρι να φτάσει το τέλος της λειτουργίας του. Ταυτόχρονα, οι πράσινες τεχνολογίες δεν έχουν γίνει απλώς φθηνότερες για την κατασκευή τους χάρη στη ραγδαία ανάπτυξη των κινεζικών βιομηχανιών, αλλά η μαζική διείσδυση τους στα δίκτυα συνεπάγεται και χαμηλότερο κόστος ενέργειας για τους τελικούς καταναλωτές. Η πραγματικότητα αυτή είναι ήδη γνωστή στις ώριμες αγορές όπου οι τιμές μπορεί να πέσουν και κάτω από το μηδέν τις ημέρες με πλεονάζουσα παραγωγή. Επιπροσθέτως, το μεγάλο πλεονέκτημα των ΑΠΕ είναι η παραμονή τους εντός των συνόρων της χώρας που τις κατασκευάζει. Αυτό σημαίνει πως δεν επηρεάζονται από γεωπολιτικά σκαμπανεβάσματα, ούτε απειλούνται εφόσον έχουν θωρακιστεί από υβριδικές επιθέσεις.

Τα πλεονεκτήματα αυτά είναι κρίσιμα για τις αναπτυσσόμενες χώρες. Με τις πλουσιότερες δυνάμεις να αρνούνται να χρηματοδοτήσουν την πράσινη μετάβαση των φτωχότερων, αρκετές κυβερνήσεις δεν μπορούν να προωθήσουν το πέρασμα από τον άνθρακα στο φυσικό αέριο. Αντιθέτως, η μείωση του κόστους των πράσινων τεχνολογιών και η επιθυμία της Κίνας να εδραιώσει την παρουσία της σε νέες αγορές μπορεί να σηματοδοτήσει ένα άλμα από τον άνθρακα απευθείας στις ΑΠΕ. Μία παρόμοια εικόνα μπορεί να υπάρξει στις μεταφορές, καθώς χώρες με μικρότερη διείσδυση αυτοκινήτων μπορούν να αυξήσουν πιο γρήγορα το μερίδιο των ηλεκτρικών οχημάτων. Μία τέτοια εξέλιξη σίγουρα θα ενίσχυε τη θέση της Κίνας, γεωπολιτικά και οικονομικά, με τις ΗΠΑ να μένουν εκτός ανταγωνισμού και με απαρχαιωμένες τεχνολογίες στη νέα εποχή. 

Ακολουθήστε το energia.gr στο Google News!Παρακολουθήστε τις εξελίξεις με την υπογραφη εγκυρότητας του energia.gr