δεν μπορεί να επιλυθεί», ανέφερε μεταξύ άλλων ο Χακάν Φιντάν. Η δε συγκυρία που το ανέφερε αυτό δεν είναιδιόλου τυχαία καθώς λίγες ημέρες νωρίτερα ο Έλληνας Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε προτείνει την σύγκληση διάσκεψης των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου, με κυβερνητικές πηγές να διευκρινίζουν ότι η πρόταση αυτή αφορά πέντε χώρες: την Ελλάδα, την Κύπρο, την Αίγυπτο, την Τουρκία και τη Λιβύη και αφορά πέντε θεματικές το μεταναστευτικό, την προστασία του θαλασσίου περιβάλλοντος, τη συνδεσιμότητα, την πολιτική προστασία και τις οριοθετήσεις θαλασσίων ζωνών. Και το τελευταία αυτή θεματική ενότητα προκαλεί πολύ σοβαρά ερωτήματα. Δηλαδή η Αθήνα είναι διατεθειμένη να συζητήσει μείζονα θέματα που άπτονται κυριαρχικών δικαιωμάτων σε διεθνή φόρα; Με άγνωστο αριθμό εμπλεκομένων, που μπορούν να πάρουν εξαιρετικά απρόβλεπτη τροπή, παγιδεύοντας την τωρινή αλλά και μελλοντικές κυβερνήσεις;
Εξάλλου η ιδέα για μια διάσκεψη για την Ανατολική Μεσόγειο δεν είναι νέα με πιο πρόσφατη την αναφορά του Τούρκου Προέδρου στην ομιλία του στην Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ τον περασμένο Σεπτέμβριο. Τότε ο Ερντογάν είχε επαναλάβει την πρότασή του για διάσκεψη της Ανατολικής Μεσογείου και υποστήριξε πως θα συμβάλει στην ανάπτυξη κοινού εδάφους. Σημειωτέον ότι η πρόταση της διάσκεψης της Ανατολικής Μεσογείου έχει αποτυπωθεί και σε επιστολή που έστειλε η Τουρκία στον ΟΗΕ στις 14 Οκτωβρίου 2020 και προϋποθέτει και την συμμετοχή του ψευδοκράτους. Και ενώ οι ακραίες θέσεις του απερχόμενου ηγέτη του ψευδοκράτους Ερσίν Τατάρ περί λύσεως δύο κρατών καθιστούσαν απαγορευτικό ένα τέτοιο ενδεχόμενο, η αλλαγή σκυτάλης μετά τις ψευδοεκλογές στα κατεχόμενα έρχεται να περιπλέξει το τοπίο.
Ο νικητής των εκλογών Τουφάν Ερχιουρμάν, ηγέτης του αντιπολιτευόμενου Ρεπουμπλικανικού κόμματος θεωρείται αρκετά πιο μετριοπαθής από τον προκάτοχό του και έχει ταχθεί υπέρ των διαπραγματεύσεων για λύση Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας. Ωστόσο στην νικητήρια ομιλία του κατέστησε σαφές ότι «όλα τα θέματα που σχετίζονται με την εξωτερική πολιτική θα συζητηθούν και θα διεξαχθούν, φυσικά, σε συνεννόηση με τη Δημοκρατία της Τουρκίας». Συνεπώς το μόνο σίγουρο είναι ότι ο νέος ηγέτης των κατεχομένων θέλει να επιστρέψει στις συνομιλίες για το Κυπριακό πάντα υπό τις οδηγίες της Άγκυρας. Και οι συνθήκες τον ευνοούν δεδομένου ότι είναι προγραμματισμένη άτυπη πενταμερής για το Κυπριακό μέχρι το τέλος του χρόνου. Και σε αυτό ακριβώς το σημείο έγκειται και ο μεγαλύτερος κίνδυνος. Αν δηλαδή Άγκυρα και ψευδοκράτος δείξουν καλή θέληση για την επανέναρξη των συνομιλιών, μήπως το βάρος θα μετατοπιστεί σε Αθήνα και Λευκωσία με τις διεθνείς πιέσεις να αυξάνονται συνεχώς όπως διεπιστώθη προ ημερών και από την εξόφθαλμη γερμανική παρέμβαση υπέρ της Τουρκίας.
Ένα άλλο σημείο που προκαλεί εύλογο προβληματισμό είναι γιατί στην Διάσκεψη αυτή δεν έχει προσκληθεί και ο μεγαλύτερος σύμμαχος της Ελλάδος στην περιοχή, το Ισραήλ ή ο Λίβανος που επίσης έχει δικαιώματα στην περιοχή. Ενώ όσον αφορά την Λιβύη, με ποιόν ακριβώς θα συνομιλήσει η Αθήνα που υποστηρίζει ότι έχει καλές σχέσεις και με τις δύο κυβερνήσεις; Όσο για την Αίγυπτο, είναι άγνωστο αν το Κάιρο έχει ενημερωθεί για μια τέτοια πρωτοβουλία και πολύ περισσότερο αν είναι διατεθειμένο να συζητήσει τις διαφορές του με την Λιβύη όσον αφορά την ΑΟΖ σε διεθνή φόρα.
Το άλλο μεγάλο ερωτηματικό που γεννούν οι δηλώσεις Φιντάν είναι το εάν πράγματι τέθηκε το θέμα της επέκτασης της αιγιαλίτιδας ζώνης στο Αιγαίο στις διερευνητικές επαφές που βρίσκονται σε εξέλιξη μεταξύ των δύο χωρών, κάτι που έχει επανειλημμένως διαψεύσει το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών. Σημειωτέον ότι σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «Εστία» στις 21 Οκτωβρίου το θέμα έχει συζητηθεί εκτενέστατα και στο παρελθόν και μάλιστα από δύο κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ. Ο Κώστας Σημίτης είχε δεχθεί να περιορισθεί το δικαίωμα των 12 μιλίων μόνον στην δυτική πλευρά των νησιών, όπως είχε αποδεχθεί και μειωμένη αιγιαλίτιδα ζώνη για την Θράκη, την Θάσο και την Σαμοθράκη. Ο δε Γιώργος Παπανδρέου είχε καταθέσει ακόμη και χάρτες χωρικών υδάτων στα 6 μίλια για τα νησιά του αρχιπελάγους μας. «Είναι δε τραγικό το γεγονός ότι τότε με το γραφείο του συνεργαζόταν ο σημερινός υπουργός εξωτερικών κ. Γιώργος Γεραπετρίτης» όπως αναφέρει η «Εστία», χωρίς το δημοσίευμα να έχει διαψευστεί μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές. Και αν επιβεβαιωθεί ότι το ζήτημα έχει τεθεί επί τάπητος και από την παρούσα κυβέρνηση, το σκηνικό που έχει διαμορφωθεί παραπέμπει στην εποχή πριν την υπογραφή της εξόχως προβληματικής – όπως αποδείχθηκε- Συμφωνίας των Πρεσπών. Όπως εύστοχα αναφέρει ο καθηγητής διεθνούς ασφαλείας του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Μάνος Καραγιάννης: «Αυτή η ξαφνική κινητικότητα γύρω από την Ανατολική Μεσόγειο και τα ελληνοτουρκικά αρχίζει να θυμίζει την περίοδο πριν την υπογραφή της Συμφωνίας των Πρεσπών! Η συνταγή είναι γνωστή: πρώτα μυστική διπλωματία, μετά μια αιφνιδιαστική σύντομη δήλωση, ύστερα φανερές συναντήσεις, στη συνέχεια μια υποστηρικτική αρθρογραφία πάνω στο δίπολο «λογικοί vs εθνικιστές» και τέλος σερβίρισμα στην κοινή γνώμη…» Και αν αυτό ευσταθεί, διανύουμε ήδη την φάση τρία...