Εντούτοις, η προσέγγιση αυτή είναι επώδυνη και για την ίδια τη Σαουδική Αραβία, με τα δημοσιονομικά της να έχουν ήδη επιβαρυνθεί.
Η πληροφορία πως ο OPEC+ θα αποφάσιζε νέα αύξηση της ημερήσιας παραγωγής για τον Αύγουστο σε συνέχεια της άρσης των περικοπών που ξεκίνησαν τον Απρίλιο, κυκλοφορούσε για αρκετές ημέρες. Μάλιστα, αρκετοί γνώστες των εσωτερικών διεργασιών του καρτέλ μιλούσαν για το πώς το Ριάντ κατάφερε να πείσει τη Μόσχα και άλλους διστακτικούς για τη βιωσιμότητα αυτής της πολιτικής. Ωστόσο, η είδηση ότι εντέλει ο OPEC+ θα αύξανε την παραγωγή του κατά 548.000 βαρέλια/ημερησίως σε έναν μόλις μήνα έναντι των 411.000 βαρελιών που είχε αποφασίσει τους προηγούμενους μήνες, ανέδειξε την ισχυρή βούληση του οργανισμού, αλλά και της Σαουδικής Αραβίας να αναδιαμορφώσει τα δεδομένα στην παγκόσμια αγορά πετρελαίου.
Με την προσθήκη των 548.000 βαρελιών, ο OPEC+ βρίσκεται πολύ κοντά στο να άρει συνολικά τις περικοπές που είχε επιβάλει τα προηγούμενα χρόνια προκειμένου να συγκρατήσει τις τιμές του αργού σε υψηλά επίπεδα. Αυτή η στρατηγική, όμως, αποδείχθηκε ιδιαίτερα αναποτελεσματική, με το πετρέλαιο να παρουσιάζει στασιμότητα ή ακόμα και πτωτικές τάσεις. Οι βασικοί λόγοι για αυτή την εικόνα ήταν δύο. Αφενός, η μειωμένη ζήτηση που καταγράφεται διεθνώς, κυρίως εξαιτίας της ενεργειακής μετάβασης και της χαμηλής βιομηχανικής δραστηριότητας, ειδικά στον μεγαλύτερο εισαγωγέα, την Κίνα. Αφετέρου, το αυξανόμενο μερίδιο αγοράς από παραγωγούς εκτός OPEC+, και ειδικά τις ΗΠΑ, οι οποίες έχουν μετατραπεί στον πιο κομβικό παίκτη χάρη στη σχιστολιθική επανάσταση.
Η εντελώς διαφορετική δομή της σύγχρονης αγοράς πετρελαίου κατέστη σαφής ακόμα και για τους πλέον δύσπιστους, όταν η απειλή αποκλεισμού των Στενών του Ορμούζ προκάλεσε μία πολύ συγκρατημένη αύξηση των τιμών του πετρελαίου, χωρίς καν να ξεπεράσει τα 100 δολάρια.
Η εξέλιξη αυτή πιθανότατα έπεισε το Ριάντ πως χρειάζεται να λάβει δραστικότερα μέτρα. Πλέον, το τρίτο επίπεδο περικοπών που είχε αποφασίσει ο OPEC+, δηλαδή τα 2,2 εκατομμύρια βαρέλια των εθελοντικών περικοπών από οκτώ μέλη του καρτέλ (Σαουδική Αραβία, ΗΑΕ, Κουβέιτ, Ομάν, Ιράκ, Ρωσία, Καζακστάν, και Αλγερία), έχει σχεδόν ακυρωθεί και χρειάζεται ακόμα έναν μήνα αύξησης για να μηδενιστεί. Απομένουν τα δύο άλλα επίπεδα. Το πρώτο έγκειται σε περικοπές που αγγίζουν τα 2 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως από όλα τα μέλη του καρτέλ, ενώ το δεύτερο αφορά σε 1,65 εκατομμύριο βαρέλια ημερησίως από τα οκτώ προαναφερθέντα μέλη. Σύμφωνα με τον προηγούμενο προγραμματισμό, οι περικοπές αυτές θα ίσχυαν τουλάχιστον μέχρι το τέλος του 2026, είναι όμως πολύ πιθανό να αρθούν πολύ νωρίτερα.
Τα 3 επίπεδα περικοπών στην παραγωγή του OPEC+. Πηγή: Reuters.
Η ίδια η Σαουδική Αραβία έχει μεγάλα περιθώρια όσον αφορά την παραγωγική της ικανότητα. Από τα εναπομείναντα βαρέλια του τρίτου επιπέδου, της αντιστοιχούν περίπου 200.000 . Παράλληλα, αν το επιθυμεί, μπορεί να αυξήσει την παραγωγή της ως και 3 εκατομμύρια βαρέλια επιπλέον σε ημερήσια βάση εντός 3 μηνών. Αυτό θα σήμαινε μία αύξηση άνω του 30% από τα 9,55 εκατομμύρια βαρέλια που παρήγαγε τον Ιούνιο.
Ποιος είναι ο απώτερος σκοπός του Ριάντ όμως; Το βασικό διακύβευμα είναι η ενίσχυση του μεριδίου της Σαουδικής Αραβίας στη διεθνή αγορά, κάτι που θα σήμαινε όχι απλώς περισσότερα έσοδα, αλλά και ισχυρότερο γεωπολιτικό εκτόπισμα. Όπως δείχνουν τα στατιστικά στοιχεία, η Σαουδική Αραβία παραμένει μεν ο μεγαλύτερος εξαγωγέας πετρελαίου, αλλά το μερίδιό της έχει μειωθεί από το 18% στο 15% εντός μίας δεκαετίας. Παράλληλα, η Σαουδική Αραβία έχει χάσει τα σκήπτρα του μεγαλύτερου παραγωγού πετρελαίου από τις ΗΠΑ, πέφτοντας στο 10% για το 2024 από το 12% το 2014.
Οι αριθμοί αυτοί αποσαφηνίσουν τον κύριο ανταγωνιστή του βασιλείου. Μπορεί οι Αμερικάνοι να έχουν το πλεονέκτημα της τεχνολογίας, καταφέρνοντας να πολλαπλασιάσουν την παραγωγή τους από τα σχιστολιθικά αποθέματα κατά την τελευταία δεκαετία, όμως οι Σαουδάραβες έχουν το πλεονέκτημα του κόστους. Η παραγωγή ενός βαρελιού πετρελαίου στη Σαουδική Αραβία κοστίζει περίπου 5 δολάρια, ενώ στα σχιστολιθικά πηγάδια των ΗΠΑ τουλάχιστον 60 δολάρια. Και επειδή τα σχιστολιθικά πηγάδια έχουν πολύ μικρότερη διάρκεια ζωής, η ανάγκη συνεχούς εξόρυξης καθιστά το κόστος νέων έργων σχεδόν απαγορευτικό όταν οι τιμές του αργού είναι κάτω από τα 70 δολάρια.
Αυτός είναι και ο λόγος που αρκετοί μικρότεροι παραγωγοί στις ΗΠΑ έχουν σταματήσει τις εξορύξεις τις τελευταίες εβδομάδες, με πολλούς αναλυτές να προβλέπουν μαζικές απώλειες θέσεων εργασίας και μείωση της παραγωγής κατά τους επόμενους μήνες. Ήδη, οι αμερικανικές αρχές εκτιμούν πως η παραγωγή πετρελαίου θα μειωθεί κατά 200.000 βαρέλια τουλάχιστον μεταξύ του β’τριμήνου του 2025 και του δ’τριμήνου 2026.
Φυσικά, το παιχνίδι της Σαουδικής Αραβίας θα έχει απώλειες και για το ίδιο το βασίλειο. Παρόλο που η Σαουδική Αραβία μπορεί να παράγει ένα βαρέλι πετρελαίου με κόστος 5 δολάρια, η τιμή πώλησης που χρειάζεται για να ισοσκελίσει τον προϋπολογισμό της είναι 90 δολάρια. Η συνεχιζόμενη πτώση των τιμών έχει οδηγήσει το Ριάντ να δανειστεί όλο και περισσότερο, βγαίνοντας στις αγορές πολλές φορές τους τελευταίους μήνες, είτε μέσω της Saudi Aramco, είτε μέσω του κρατικού επενδυτικού ταμείου PIF. Ως εκ τούτου, ο πόλεμος των τιμών που δρομολογεί το βασίλειο οδηγεί σε ταυτόχρονη αύξηση του χρέους του. Είναι, λοιπόν, σαφές πως η Σαουδική Αραβία έχει ποντάρει πολλά σε αυτό το παιχνίδι κατά των Αμερικάνων παραγωγών.