Από την μια πλευρά ο συνεχιζόμενος Ρώσο-Ουκρανικός πόλεμος, που σύντομα θα εισέλθει στο 3 έτος, που κάθε άλλο παρά παγωμένη διένεξη μοιάζει να είναι, και τείνει να αποσταθεροποίησει μεγάλο τμήμα της Ευρώπης και από την άλλη η εμπόλεμη κατάσταση με επίκεντρο το Ισραήλ, που επηρεάζει πλέον την ευρύτερη Μέση Ανατολή

(βλέπε επιθέσεις των Χούθι στην Υεμένη κατά διερχόμενων εμπορικών πλοίων και οι τιμωρητικές αεροπορικές επιδρομές των τελευταίων ημερών από ΗΠΑ και Βρετανία) με το Ιράν να ρίχνει απειλητικά όλο και περισσότερο την βαριά σκιά του στην περιοχή, συνιστούν ένα επικίνδυνο σκηνικό, με απρόβλεπτες συνέπειες για την παγκόσμιο ασφάλεια και κατ´ επέκταση για την ομαλή ενεργειακή προμήθεια. Αφού μεγάλο μέρος των απειλούμενων πλοίων που διέρχονται από τα στενά Bab el Mandeb (γνωστά ως Πύλη των Δακρύων) στην Ερυθρά Θάλασσα και τον Περσικό Κόλπο μεταφέρουν πετρέλαιο και LNG.

Ως αυτά να μην ήσαν αρκετά οι τελευταίες πολιτικές εξελίξεις στην Ταιβάν μετά την εκλογή του εθνικιστή Γουίλιαμ Λάι Τσινγκ στο προεδρικό αξίωμα και την οξεία αντίδραση του Πεκίνου, με ευθείες απειλές κατά των Φιλιππίνων που υποστηρίζουν την νέα κυβέρνηση στο Ταϊπέι, έρχονται να προσθέσουν ένα ακόμα βαθμό αβεβαιότητας σε ένα κόσμο που ήδη χαρακτηρίζεται από πολλαπλές κρίσεις. Εάν μάλιστα λάβουμε υπ´όψη και τον εμφύλιο πόλεμο στο Σουδάν και την αναταραχή στην Δυτική Αφρική, όπου τρομοκρατικές ομάδες προσκείμενες στο Ισλαμικό Κράτος (ISIS) ελέγχουν μεγάλα τμήματα της υποσαχάριας Αφρικής, είναι φανερό ότι έχουμε εισέλθει σε εποχή πολλαπλών κρίσεων και γεωπολιτικής ανωμαλίας.

Σε ότι αφορά την γειτονιά μας αυτό που προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία είναι η ανάδειξη του λεγόμενου «άξονα της αντίστασης» κατά του Ισραήλ που ενισχύεται οικονομικά και στρατιωτικά από το Ιράν και συμπεριλαμβάνει την παλαιστινιακή Χαμάς - υπεύθυνη για την αιματηρή επίθεση κατά του Ισραήλ στις 7/10/2023- την Χεζμπολά στον Λίβανο, τους Χούθι στην βόρεια Υεμένη, και πολιτοφυλακές στο Ιράκ που απολαμβάνουν της πλήρους στήριξης του καθεστώτος Άσαντ στην Συρία που ως γνωστό εδώ και χρόνια προσφέρει βάσεις υποστήριξης και επιμελητείας στην Τεχεράνη. Με την τελευταία να ενορχηστρώνει και να συντονίζει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις κατά του Ισραήλ από τις ανωτέρω οργανώσεις. Νέο στοιχείο στην αναστάτωση που επικρατεί στην περιοχή αποτελεί η σκλήρυνση της στάσης του ίδιου του Ιράν τις τελευταίες δύο εβδομάδες μέσα από απευθείας επιθέσεις, από τους Φρουρούς της Επανάστασης (γνωστοί ως Quod Force), με τηλεκατευθυνόμενους πυραύλους κατά Αμερικανικών στόχων στο Ερμπίλ, την πρωτεύουσα της αυτόνομης περιοχής στο Κουρδιστάν, και ταυτόχρονα την κατάληψη πετρελαιοφόρων πλοίων στα στενά του Ορμούζ.

Η άμεση ανάμειξη του Ιράν στην τρέχουσα κρίση μέσω απευθείας βολών κατά στόχων στο Ιράκ και στην Συρία αλλά και της δράσης του στα στενά του Ορμούζ, έχει στόχο την επίδειξη δύναμης σε μια προσπάθεια να υπενθυμίσει στην Δύση, και κυρίως στις ΗΠΑ, την παρουσία του προβάλλοντας κατάλληλα τις επιχειρηματικές δυνατότητες του. Μπορεί το Ιράν να μην διαθέτει την δύναμη κρούσης που έχει αναπτύξει το Ισραήλ και αναμφίβολα διαθέτουν οι ΗΠΑ- που με το που ξεκίνησε η εκστρατεία του Ισραήλ κατά της Χαμάς έστειλε μέσα σε λίγες ήμερες δυο αεροπλανοφόρα και πλοία συνοδείας-όμως τα τελευταία χρόνια χάριν στους αντιπροσώπους του στην περιοχή (βλέπε Χεζμπολά, Χούθι, Χαμάς κ.λπ.) έχει αναπτύξει ένα εναλλακτικό στρατιωτικό μηχανισμό άμεσης επέμβασης που αποτελείται από ένα δίκτυο στρατιωτικών μονάδων εξοπλισμένων με πυραυλικά συστήματα και drones και αλλά σύγχρονα όπλα ιρανικής τεχνολογίας και κατασκευής.

Όπως δήλωσαν στο Energia.gr πηγές προσκείμενες στην ιρανική κυβέρνηση, το Ιράν δεν επιθυμεί την άμεση εμπλοκή του στην τρέχουσα κρίση και για αυτό από την αρχή της τρέχουσας κρίσης έχει δείξει αυτοσυγκράτηση σε μια προσπάθεια να μην εξαπλωθεί η κρίση στην γύρω περιοχή. Όμως, όπως συμπλήρωσαν οι ανωτέρω πηγές, η κυβέρνηση της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν δεν μπορεί να μείνει για πολύ απαθής στις υπερβολές του Ισραήλ στην Γάζα και στην αυξανόμενη παρουσία Δυτικών στρατιωτικών δυνάμεων στην περιοχή, που εκλαμβάνει σαν άμεση απειλή, και άρα επιθυμεί να στείλει ένα ηχηρό μήνυμα στις ΗΠΑ, το Ισραήλ και τους συμμάχους του ότι διαθέτει τα μέσα και το στρατιωτικό δυναμικό και δεν θα διστάσει να αντιδράσει με την ανάλογη δύναμη πυρός εάν χρειαστεί.

Θα πρέπει εξ άλλου να σημειώσουμε ότι παράλληλα η Τεχεράνη έχει επιταχύνει την ανάπτυξη του πυρηνικού της προγράμματος το τελευταίου διάστημα για την κατασκευή ατομικής βόμβας μέσα από τον εμπλουτισμό ουρανίου στα εργαστήρια της, σε ποσοστό πολύ πάνω από τα αποδεκτά από το IAEA ποσοστά. Σύμφωνα να με αναλυτές η απόκτηση πυρηνικού οπλοστασίου αποτελεί σταθερή επιδίωξη του Ιράν και το όλο πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης καλύπτεται από άκρα μυστικότητα. Όπως μας πληροφορούν οι άνω αναλυτές δεν αποκλείεται το Ιράν να ευρίσκεται πλέον πολύ κοντά στην διαδικασία δοκιμής πυρηνικών όπλων κάτι που, κατά γενική εκτίμηση, θα πραγματοποιήσει ως ύστατη απειλή όταν το καθεστώς του Αλί Χαμενεί αισθανθεί ότι πραγματικά απειλείται η ύπαρξη του.

Ασφαλώς η Δύση απεύχεται μια κλιμακούμενη ανάμειξη του Ιράν στην τρέχουσα αντιπαράθεση κάτι που αναπόφευκτα θα οδηγούσε σε γενικευμένη κρίση στην περιοχή και όχι μόνο, με απρόβλεπτες επιπτώσεις για την παγκόσμια ασφάλεια και την ενεργειακή προμήθεια. Για αυτό εξ άλλου η Κίνα με ανακοίνωση της κυβέρνηση την περασμένη Παρασκευή (19/1) καλεί όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη «να εξασφαλίσουν την ασφαλή διέλευση της ναυσιπλοΐας στην περιοχή της Υεμένης και της Ερυθράς θάλασσας» η οποία απειλείται από τους Χούθι . Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές η παρέμβαση αυτή του Πεκίνου έγινε μετά από επαφές με Λονδίνο και Ουάσιγκτον σε μια προσπάθεια να εξασκηθεί η μέγιστη δυνατή πίεση στην Τεχεράνη ώστε να αποφευχθεί κλιμάκωση των επιθέσεων από τους ελεγχόμενους από αυτή Χούθι. Όπως μας αποκάλυψαν οι εν λόγω πηγές η ανησυχία σε επίπεδο κυβερνήσεων για διεύρυνση της κρίσης στην Μέση Ανατολή έχουν αυξηθεί κατακόρυφα τις τελευταίες 48 ώρες όπου παρατηρείται έντονη διπλωματική κινητικότητα.

Για αυτό κάθε άλλο παρά τυχαίες είναι οι δηλώσεις του Βρετανού υπουργού Άμυνας Γκραντ Σαπς όπου μιλώντας σε επίσημο δείπνο στο Lancaster House στο Λονδίνο την περασμένη Τρίτη προειδοποίησε ότι, «κινούμαστε από τον μεταπολεμικό σε ένα κόσμο προπολεμικό». Όπως πολύ εύστοχα παρατηρεί ο Κώστας Ιορδανίδης στην Καθημερινή της 21/1, «μπορεί κάποιοι να ειρωνευτούν τον κ. Σαπς πως πάσχει από το σύνδρομο Ουίνστον Τσώρτσιλ που προειδοποιούσε μη εισακουόμενος για τον κίνδυνο της Γερμανίας επί Αδόλφου Χίτλερ και πως απλώς επιχειρεί να εξασφαλίσει μια αύξηση σημαντικότατη των κονδυλίων για την Άμυνα».

Όπως και να έχουν τα πράγματα και εάν κρίνουμε από τις διαφορετικές εστίες αναταραχής ανά την υφήλιο το γεγονός είναι ότι έχουμε εισέλθει πλέον σε μια εποχή πολλαπλών κρίσεων που ανατροφοδοτούνται με καταστροφικά αποτελέσματα. Το γεωπολιτικό ρίσκο έχει εκτοξευθεί σε πρωτόγνωρα επίπεδα (βλέπε Ουκρανία, αντιπαράθεση ΗΠΑ- Κίνας, πόλεμοι στην Αφρική) από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου, ενώ σε αυτά ήρθε να προστεθεί και η τελευταία κρίση με τα γεγονότα στην Γάζα και ο κίνδυνος διεύρυνσης της εμπόλεμης κατάστασης σε όλη την Μέση Ανατολή. Όμως οι επιθέσεις των Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα τους τελευταίους δυο μήνες και ο κίνδυνος που αυτές πλέον ενέχουν στο θαλάσσιο εμπόριο, αποτέλεσαν την γεωπολιτική θρυαλλίδα, αφού το διακύβευμα είναι πλέον αυτή η ίδια η ελευθερία των θαλασσών και η διατήρηση της φιλελεύθερης τάξης πραγμάτων (rule based order) που οικοδομήθηκε από τις Δυτικές δυνάμεις μετά το τέλος του Β Παγκόσμιου Πολέμου.