την προτεραιοποίηση της ολοκλήρωσης των καίριων διασυνοριακών υποδομών ηλεκτρικής ενέργειας που θα συμπεριληφθούν στα PCI μέσω των οποίων θα γίνει δυνατή η ενσωμάτωση στο ενεργειακό σύστημα των χωρών-μελών, της πρόσθετης δυναμικότητας πράσινης ενέργειας που απαιτείται έτσι ώστε να αναβαθμιστεί η λειτουργία του.
Στη χώρα μας, το πενταετές Σχέδιο Ανάπτυξης Δικτύου 2021-2025, του ΔΕΔΔΗΕ προβλέπει, έργα κατασκευής νέων ή ενίσχυση υφιστάμενων δικτύων, που περιλαμβάνουν Επώνυμα Έργα Υψηλής Τάσης με συνολικές επενδύσεις πενταετίας 205,95 εκατ. ευρώ, και Επώνυμα Έργα Μέσης Τάσης, με συνολικές επενδύσεις πενταετίας 85,2 εκατ. ευρώ.
Επίσης, προβλέπει αντικατάσταση και ανακαίνιση έργων Δικτύου που δεν οδηγούνται από την εξυπηρέτηση της ζήτησης και τα οποία αποσκοπούν στην αντιμετώπιση της φυσιολογικής φθοράς του εξοπλισμού του Δικτύου στο τέλος της οικονομικά ωφέλιμης ζωής του ή στον εκσυγχρονισμό του, με στόχο τη βελτίωση της εκμετάλλευσης του δικτύου και της ποιότητας της παρεχόμενης ενέργειας. Όπως επισημαίνει ο ΔΕΔΔΗΕ, η οικονομικά ωφέλιμη ζωή προσδιορίζεται από τη δυνατότητα του εξοπλισμού να ανταποκρίνεται στις λειτουργικές απαιτήσεις του κατά τρόπο οικονομικό και συναρτάται εν γένει από την ηλικία, την κατάσταση, την τεχνολογία και τις συνθήκες περιβάλλοντος του εξοπλισμού, με το σχετικό δείκτη να είναι και ο ρυθμός βλαβών του εξοπλισμού.
Τα εν λόγω έργα ενίσχυσης περιλαμβάνουν Επώνυμα Έργα Υψηλής Τάσης με συνολικές επενδύσεις πενταετίας 2021-2025, 51,45 εκατ. ευρώ και Επώνυμα Έργα Μέσης Τάσης με συνολικές επενδύσεις πενταετίας, 8,71 εκατ. ευρώ.
Συνολικά, το πενταετές Σχέδιο Ανάπτυξης του ΔΕΔΔΗΕ προβλέπει επενδύσεις ύψους 1,2 δισ. ευρώ, για την υλοποίηση 13 έργων στρατηγικής σημασίας, ενώ σημειώνουμε ότι το συνολικό μήκος δικτύου προσεγγίζει τα 238.000 χιλιόμετρα και τους 7,47 εκατομμύρια πελάτες, κάτι που αναγορεύει τον ΔΕΔΔΗΕ σε έναν από τους 10 μεγαλύτερους Διαχειριστές Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας στην ΕΕ.
Τα παγκόσμια δίκτυα
Προς αυτή την κατεύθυνση κινείται και το πόρισμα πρόσφατης έκθεσης του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας, στο οποίο αναφέρεται ότι η διαθέσιμη χωρητικότητα των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας ανά τον κόσμο, δεν συμβαδίζει με την επιτάχυνση του ρυθμού ανάπτυξης των πράσινων ενεργειακών τεχνολογιών, με αποτέλεσμα να διακυβεύονται οι κλιματικοί στόχοι των κυβερνήσεων.
Έχει υπολογιστεί ότι προκειμένου να επιτευχθούν οι κλιματικοί στόχοι σε παγκόσμιο επίπεδο, χρειάζεται να προστεθούν ή να ανακαινιστούν περισσότερα από 80 εκατομμύρια χιλιόμετρα ηλεκτρικών δικτύων έως το 2040, ήτοι, χωρητικότητα που ισοδυναμεί με το σύνολο του υφιστάμενου παγκόσμιου δικτύου, σύμφωνα με τον ΙΕΑ. Παρόλο που ο εξηλεκτρισμός και η ανάπτυξη των ΑΠΕ εξαπλώνονται με ολοένα και μεγαλύτερο ρυθμό υπάρχει κίνδυνος να διακοπεί η μετάβαση στην καθαρή ενέργεια εξαιτίας της έλλειψης επαρκών δικτύων για τη διασύνδεση της νέας προσφοράς ηλεκτρικής ενέργειας με τη ζήτηση.
Όπως επισημαίνει ο ΙΕΑ τουλάχιστον 3 GW έργων πράσινης ενέργειας, εκ των οποίων το 1,5 GW βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο κατασκευής, αναμένουν να συνδεθούν με το δίκτυο, κάτι που σημαίνει ότι τα δίκτυα γίνονται εμπόδιο για την πράσινη μετάβαση.
Σημειώνεται ακόμη πως ενώ οι επενδύσεις σε ΑΠΕ, ηλεκτρικά οχήματα και αντλίες θερμότητας αυξάνονται με ταχείς ρυθμούς, σε αντίθεση, οι επενδύσεις στα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας παραμένουν καθηλωμένες.
Μάλιστα, ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας προχώρησε ένα βήμα περαπέρα με την παρουσίαση του συναρίου "Grid Delay Case", στο οποίο καθυστερεί ο εκσυγχρονισμός των υφιστάμενων δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας και η δημιουργία νέων δικτύων. Σε αυτή την περίπτωση, προειδοποιεί ο ΙΕΑ, θα προκύψουν 58 γιγατόνοι πρόσθετων εκπομπών CO2 από τον τομέα της ενέργειας, σε σύγκριση με μια συνθήκη στην οποία επιτυγχάνονται οι εθνικοί στόχοι που έχουν τεθεί για το κλίμα.
"Αυτό είναι ισοδύναμο με τις συνολικές παγκόσμιες εκπομπές CO2 του τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας των τελευταίων τεσσάρων ετών ", τονίζεται.
την προτεραιοποίηση της ολοκλήρωσης των καίριων διασυνοριακών υποδομών ηλεκτρικής ενέργειας που θα συμπεριληφθούν στα PCI μέσω των οποίων θα γίνει δυνατή η ενσωμάτωση στο ενεργειακό σύστημα των χωρών-μελών, της πρόσθετης δυναμικότητας πράσινης ενέργειας που απαιτείται έτσι ώστε να αναβαθμιστεί η λειτουργία του.
Ενώ η έκθεση του ΙΕΑ προτείνει την ενίσχυση της υποδομής του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας για να επιτευχθεί η μετάβαση στην πράσινη ενέργεια, τέτοιες προσπάθειες μετάβασης θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο την αξιοπιστία του δικτύου.
Ο Οργανισμός σημειώνει ότι η αναβάθμιση της υποδομής του δικτύου είναι μια χρονοβόρα διαδικασία, καθώς οι νέες υποδομές δικτύου απαιτούν, συνήθως, τουλάχιστον 5- 15 χρόνια για να σχεδιαστούν, να αδειοδοτηθούν και να ολοκληρωθούν.
Αντίθετα, τα έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μπορούν να ολοκληρωθούν σε ένα κλάσμα αυτού του χρόνου, μόλις 1-5 χρόνια. Επισημαίνει επίσης ότι οι επενδύσεις στο δίκτυο θα πρέπει να διπλασιαστούν έως το 2030 από τα σημερινά επίπεδα και να ξεπεράσουν τα 600 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως.
Ωστόσο, ο ΙΕΑ προειδοποιεί ότι έργα ΑΠΕ συνοδεύονται και σοβαρούς κινδύνους ρύπανσης. Για παράδειγμα, αναφέρει, ενώ υπάρχουν σήμερα περισσότερα από 500 εκατομμύρια ηλιακά πάνελ στις Ηνωμένες Πολιτείες και δεκάδες εκατομμύρια ηλιακά πάνελ αναμένεται να προστεθούν κατά τα επόμενα χρόνια, εν τούτοις, η βιομηχανία δεν έχει γίνει πλήρως ανακυκλώσιμη, με αποτέλεσμα να τίθεται θέμα για την ασφαλή διάθεση των πάνελ.
Επισημαίνεται ότι οι ηλιακοί συλλέκτες περιέχουν ισχυρές τοξικές χημικές ουσίες -τελλουριούχο κάδμιο, μόλυβδο, εξαφθοροαιθάνιο και τετραχλωριούχο πυρίτιο, μια χημική ουσία που δημιουργείται ως υποπροϊόν της κατασκευής ηλιακών πάνελ, και μπορεί να προκαλέσει σοβαρό ερεθισμό και εγκαύματα στο δέρμα και τα μάτια.
Η απόρριψη αποβλήτων ηλιακών πάνελ σε χώρους υγειονομικής ταφής παρουσιάζει μακροπρόθεσμο κίνδυνο για το περιβάλλον, καθώς τα τοξικά ορυκτά και μέταλλα μπορεί να καταλήξουν να διαρρέουν στο έδαφος, καταλήγει ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας.