Οι αναγνώστες του πόρταλ εύλογα θα αναρωτηθούν γιατί στην μικρή (από πλευράς κατανάλωσης) Ελλάδα πρέπει να μας ενδιαφέρει τόσο πολύ το τι κάνει ο OPEC και πως οδεύουν τα πράγματα στις διεθνείς αγορές πετρελαίου? Η απάντηση στο ανωτέρω ερώτημα έχει δυο παραμέτρους.
Η πρώτη και πλέον οφθαλμοφανής έχει να κάνει με την διαμόρφωση των τιμών καθότι υψηλές τιμές αργού πετρελαίου στις διεθνείς αγορές σημαίνουν και ανάλογες τιμές για εμάς τους καταναλωτές. Και για να εξειδικεύσουμε περαιτέρω το θέμα το πραγματικό ερώτημα που τίθεται βάσει των σημερινών δεδομένων είναι, « υπάρχει πιθανότητα να δούμε την βενζίνη σύντομα από τα €2 στα €3 το λίτρο εάν οι διεθνείς τιμές οδηγηθούν στα $100 το βαρέλι και βάλε?»
Η δεύτερη παράμετρος σχετίζεται άμεσα με το γεγονός ότι η Ελλάδα, όσο παράξενο και εάν ακούγεται,αποτελεί έναν από τους πλέον σημαντικούς εξαγωγείς πετρελαίου στην λεκάνη της Μεσογείου. Μεταξύ τους τα δυο μεγάλα δυιληστηριακά συγκροτήματα εξάγουν περί τα 15 εκατ. τόνους τον χρόνο πετρελαϊκά προϊόντα και άρα η κερδοφορία τους (που τόσο ενδιαφέρει το αδηφάγο Ελληνικό δημόσιο) εξαρτάται άμεσα από τις τιμές του αργού. Είναι εξαιρετικά αμφίβολο εάν η κυβέρνηση Μητσοτάκη θα είχε καταφέρει να κρατήσει χαμηλές τις τιμές καταναλωτή στην ενέργεια το 2022 και έως τώρα, εάν προηγουμένως δεν είχε κάνει άγρια φοροεπιδρομή στα κέρδη (και όχι «υπερκέρδη» αφού δεν έχουμε ακούσει να ομιλούν για υπερζημίες που όμως έχουν σημειώσει οι δυο όμιλοι στο πρόσφατο παρελθόν) των Motor Οil και Helleniq Energy.
Εάν προς στιγμή και για λόγους ρεπορτάζ τοποθετηθούμε στο στρατόπεδο των παραγωγών θα δούμε ότι η αναμενόμενη για αυτούς, μετά την οδυνηρή περίοδο του Covid (2020/2021), ανάκαμψη των τιμών αργού δεν έχει ουσιαστικά επέλθει αφού η τιμή του Brent, του διεθνούς benchmark, τους τελευταίους μήνες κινείται στην ζώνη των $70-$75 το βαρέλι σημειώνοντας σημαντική πτώση από το Α εξάμηνο του 2022 όταν οι τιμές είχαν εκτοξευθεί στα $100 + ενώ προς στιγμή έφθασαν τα $125 το βαρέλι. Έκτοτε παρά τις προσπάθειες του OPEC+ να υποστηρίξει την τιμή με δυο σημαντικές μειώσεις στην παραγωγή ( Σεπτέμβριος 2022, Απρίλιος 2023) η τιμή του βαρελιού κάθε άλλο παρά έχει ανακάμψει αφού από τα $86 που έφθασε στο αρχές Απριλίου αυτή τώρα κινείται στα $76 το βαρέλι.
Η τελευταία, μάλλον επεισοδιακή, σύνοδος των κρατών μελών του πετρελαϊκού καρτέλ στην Αυστριακή πρωτεύουσα είχε ως κεντρικό θέμα την υιοθέτηση στρατηγικής με στόχο την ανάκαμψη των διεθνών τιμών. Μια θέση με την οποία όλα τα μέλη συμφωνούν, πλην όμως δεν δείχνουν όλα την απαραίτητη δέσμευση που μια τέτοια επιδίωξη προϋποθέτει. Με αλλά λόγια την μείωση, αναλογικά με το δυναμικό τους, της παραγωγής τους. Η μόνη χώρα που φαίνεται διατεθειμένη να προχωρήσει σε μείωση όπως δήλωσε (κατά 1 εκατ.βαρέλια την ημέρα) είναι ο de facto ηγέτης του καρτέλ, η Σαουδική Αραβία. Η Ρωσία, ο έτερος μεγάλος παραγωγός του OPEC+, σφυρίζει αδιάφορα αφού εν μέσω πολέμου στην Ουκρανία, το τελευταίο πράγμα που επιθυμεί είναι να διαταράξει την παραγωγή της και τις εξαγωγές της, έστω και σε μειωμένες τιμές (με discount 20-30 %), αφού έχει απόλυτη ανάγκη για στήριξη της πολεμικής της προσπάθειας το cash flow που οι εξαγωγές πετρελαίου διασφαλίζουν. Οι άλλοι, μικρότεροι παραγωγοί, ιδίως της Αφρικής όχι μόνο δεν επιθυμούν να μειώσουν την παραγωγή τους αλλά σχεδιάζουν να την αυξήσουν αποβλέποντας σε μεγαλύτερα έσοδα.
Η εικόνα διάλυσης που παρουσιάζει σήμερα ο OPEC+ είχε ως αποτέλεσμα να επηρεάσει αρνητικά τις διεθνείς αγορές αφού τις τελευταίες 48 ώρες τόσο το Brent όσο και το Αμερικανικό WTI ευρίσκονται σε συνεχή υποχώρηση με το πρώτο να κινείται σήμερα το πρωί κάτω από τα $76 το βαρέλι. Πολλοί αναλυτές υποστηρίζουν την άποψη ότι το Β' εξάμηνο του 2023 θα δούμε τις τιμές του αργού να εκτινάσσονται αφού προεξοφλούν ότι θα υπάρξει έλλειμα στην προμήθεια σε παγκόσμιο βάση αφού η παραγωγή δεν θα μπορεί να καλύψει την αυξανόμενη ζήτηση (πρόκειται να φθάσει τα 102 εκατ. βαρ /ημέρα μέχρι το τέλος του έτους). Μόνο που ο OPEC+ καλύπτει το 44% της παγκόσμιας παραγωγής και άρα είναι πολύ πιθανό ότι το κενό θα καλυφθεί από την αυξημένη παραγωγή των εκτός OPEC + παραγωγών.
Με δεδομένο ότι η συνοχή στις τάξεις του καρτέλ δεν πρόκειται εύκολα να αποκατασταθεί στο σημερινό άστατο γεωπολιτικό περιβάλλον, και την σημερινή ηγεσία της Σ. Αραβίας να μην μπορεί να πείσει τα υπόλοιπα μέλη να την ακολουθήσουν σε πρακτικές του παρελθόντος, οι ενδείξεις είναι ότι δεν πρόκειται να δούμε σημαντικές περαιτέρω μειώσεις στην παραγωγή και άρα οι τιμές να οδηγούνται στα ύψη. Με τις αγορές να μην πείθονται καθόλου από τις δηλώσεις του πρίγκηπα Αμπντουλασίζ Μπιν Σαλμάν ότι η Σ. Αραβία «θα κάνει ότι χρειαστεί για να επιτευχθεί ισορροπία στις αγορές», δηλ. να υπάρξει αύξηση των τιμών. Ίσως τελικά το φετινό καλοκαίρι να αποδειχθεί πλέον ήσυχο και με λιγότερες εκπλήξεις στον άστατο κόσμο των ενεργειακών αγορών.