Σε Επικίνδυνη Ενεργειακή Καμπή η Ευρώπη Καθώς το Ακριβό Αέριο Υποσκάπτει την Οικονομική Ανάπτυξη  

Σε Επικίνδυνη Ενεργειακή Καμπή η Ευρώπη Καθώς το Ακριβό Αέριο Υποσκάπτει την Οικονομική Ανάπτυξη
Του Κ.Ν. Σταμπολή 
Πεμ, 23 Ιουνίου 2022 - 11:30

Η πρόσφατη λακωνική ανακοίνωση της ΔΕΠΑ με την οποία προανήγγειλε την διακοπή τροφοδοσίας του αγωγού TurkStream, λόγω εργασιών συντήρησης, μέσω του οποίου η Ελλάδα και άλλες χώρες στην ΝΑ Ευρώπη ( Βουλγαρία, Β. Μακεδονία, Σερβία) προμηθεύονται Ρωσικό αέριο, σήμανε καμπανάκια όχι μόνο στου Μαξίμου αλλά και στις Βρυξέλλες. Άραγε εισερχόμαστε σε μια νέα φάση δοκιμασίας στις ήδη τεταμένες ενεργειακές σχέσεις μας με την Μόσχα;

Σύμφωνα με τη ανακοίνωση της ΔΕΠΑ πρόκειται για «ετήσια προγραμματισμένη συντήρηση» του αγωγού που θα διαρκέσει μέχρι τις 27 Ιουνίου. Το ερώτημα είναι εάν πράγματι η «προγραμματισμένη συντήρηση» θα διαρκέσει μόνο μια εβδομάδα ή αποτελεί αφορμή για μόνιμη υπολειτουργία ή και τερματισμό της λειτουργίας του στο σκέλος που αφορά παραδώσεις προς την Ελλάδα και την Βουλγαρία.

Γιατί το τμήμα του αγωγού που μεταφέρει αέριο στην Τουρκία απ' ότι γνωρίζουμε εξακολουθεί να λειτουργεί χωρίς προβλήματα.

Δεν μπορούμε παρά να σχολιάσουμε εκ νέου - γιατί ήδη έχουμε αναφερθεί εκτενώς στο θέμα σε ανύποπτο χρόνο εδώ και εδώ)- ότι διαδοχικές Ελληνικές κυβερνήσεις μετά το 2009 στερούντο βασικών γεωπολιτικών αντανακλαστικών, (για να μην πούμε κάτι χειρότερο), καθότι δέχθηκαν αμαχητί να εκχωρήσουν πλήρως το δικαίωμα διέλευσης του Ρωσικού αερίου μέσω Τουρκίας για την προμήθεια της Ελλάδας. Εάν λάβουμε υπόψη μας ότι μέσω Τουρκίας διέρχεται ο περίφημος αγωγός ΤΑΡ, που μας φέρνει αέριο από το Αζερμπαιτζάν, αλλά και ο Ελληνο-Τουρκικός διασυνδετήριος αγωγός (σε λειτουργία από το 2007) τότε αντιλαμβανόμαστε ότι το σύνολο της δια ξηράς τροφοδοσίας της χώρας με αέριο διέρχεται μέσω Τουρκίας. Υπό αυτή την έννοια η Ελλάδα έχει ήδη χάσει το γεωπολιτικό παιχνίδι στην ενέργεια αφού είναι ήδη υποτελής στην Άγκυρα.

Κλείνοντας την μικρή αυτή παρένθεση περί της σχεδόν απόλυτης ενεργειακής εξάρτησης της Ελλάδας από την Τουρκία - απαραίτητη για να γνωρίζουμε τι συμβαίνει στον περίγυρο μας- επανερχόμαστε στην κλιμακούμενη κρίση προμήθειας αερίου της Ευρώπης από την Ρωσία. Εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε ότι πολλές χώρες στην Ευρώπη υπέστησαν τα αντίποινα της Gazprom όσον αφορά στην τροφοδοσία τους με φυσικό αέριο, μετά την ανακοίνωση κυρώσεων της ΕΕ κατά της Ρωσίας. Από την περασμένη εβδομάδα ο Ρωσικός ενεργειακός κολοσσός άρχισε, με διάφορα προσχήματα, να μειώνει σημαντικά τις παραδώσεις φ. αερίου σε χώρες όπως η Γερμανία, η Γαλλία, η Αυστρία, η Τσεχία, η Σλοβακία και η Ιταλία. Τώρα ήρθε και η σειρά της Ελλάδας. Με το εκπρόσωπο του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ να δηλώνει κυνικά ότι οι μειώσεις προμηθειών από την Gazprom δεν ήταν προσχεδιασμένες και τινάζονται λόγω εργασιών συντηρήσεως των αγωγών.

Παλαιόσοβιετική αντίληψη και τρόπος δράσης για την έκφραση δυσαρέσκειας που δείχνει ότι οι παλιές συνήθειες δύσκολα εγκαταλείπονται.

Όσον αφορά στην Ελλάδα, ακόμη και εάν δεχθούμε τις διαβεβαιώσεις της ΔΕΠΑ ότι η διακοπή δεν αναμένεται να επηρεάσει την ασφάλεια εφοδιασμού της χώρας, πλανάται το ερώτημα εάν θα επηρεασθεί περαιτέρω η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία εξαρτάται από το φυσικό αέριο καθώς ήδη από την αρχή της εβδομάδας έκανε άλμα. Να σημειωθεί ότι η ΔΕΠΑ εκτιμά πως η τροφοδοσία της χώρας δεν ξα αντιμετωπίσει πρόβλημα και θα συνεχιστεί κανονικά με υγροποιημένο αέριο ( LNG) αλλά και μέσω του TAP και του Ελληνο-Τουρκικού διασυνδετηρίου αγωγού.

Διακύμανση φ.αερίου 3 μηνών (TTF)

 

Εν τω μεταξύ τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης στο φυσικό αέριο στο TTF της Ολλανδίας έχουν πάρει την ανιούσα έχοντας ανατιμηθεί σχεδόν 60% σε σχέση με τις τιμές πριν μόλις 10 ημέρες και σήμερα το πρωί διαπραγματεύοντο στα €131/MWh. Ημέρα με την ημέρα γίνεται ξεκάθαρο ότι οι Ρωσικές περικοπές απειλούν πλέον την ευρωπαϊκή οικονομία σε μια εποχή ήδη υψηλού πληθωρισμού και ασθενούς ανάπτυξης. Η Uniper, ο μεγαλύτερος αγοραστής φυσικού αερίου στην Γερμανία, δήλωσε ότι μπορεί να δυσκολευτεί μα προμηθεύσει τους δικούς της πελάτες εάν η κατάσταση παρέμεινε ως έχει. Οι Γερμανοί βιομήχανοι προειδοποίησαν ότι οι τιμές στο φυσικό αέριο οδηγούν τον πληθωρισμό ακόμη υψηλότερα και δημιουργούν στους υπεύθυνους χάραξης οικονομική πολιτικής μεγαλύτερο πονοκέφαλο στην προσπάθεια να σταματήσουν την Ευρώπη στο χείλος του οικονομικού γκρεμού.

Οι κυβερνήσεις στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης και της Ελληνικής, αναζητούν εναγωνίως εναλλακτικές πηγές ενέργειας ενώ φλερτάρουν πάλι με τον άνθρακα και προτρέπουν τους καταναλωτές να μειώσουν την χρήση.

Εντύπωση προκαλεί η εμμονή στο εισαγόμενο αέριο LNG παρά την πλέον λογική λύση της έρευνας και αύξησης της εγχώριας παραγωγής ευρωπαϊκού αερίου από τα γνωστά κοιτάσματα σε Βόρειο Θάλασσα, Αδριατική, Μαύρη Θάλασσα (Ρουμανία) και Ανατολική Μεσόγειο.( Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ)

Η Ελλάδα πληρώνει σήμερα το τίμημα της υποβάθμισης και εγκατάλειψης των ερευνών και ανάπτυξης των δικών της αξιόλογων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων υπό τα έωλα επιχειρήματα περί stranded assets και μονομερούς πράσινης ανάπτυξης, αλλά και της μυωπικής δέσμευσης περί απόλυτης μείωσης των εκπομπών την στιγμή που είναι σαφές ότι άλλες πρέπει να είναι οι ενεργειακές προτεραιότητες της χώρας.