στην αντιπολίτευση και έδωσε σαφές στίγμα στήριξης της κοινωνίας. Η εισβολή στην Ουκρανία εξακόντισε σε δυσθεώρητα ύψη τις ήδη υψηλές τιμές της ενέργειας στην Ευρώπη, με τους αναλυτές να αναμένουν νέα αύξηση τουλάχιστον 30% των οικιακών τιμολογίων του ρεύματος για το 2022.
Η Ελλάδα όπως αντιλαμβανόμαστε και από την εμπροσθοβαρή αν και ανεπαρκή, ήδη από το φθινόπωρο του 2021, αντίδραση της Κυβέρνησης, καταβάλλει μεγάλο τίμημα, αλλά δεν βαδίζει μονάχη στο δάσος της ακρίβειας. Τα νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Γερμανία βρίσκονται ενώπιος –ενωπίω με το φάσμα της ενεργειακής φτώχειας. Νέα μελέτη ανεβάζει το συνολικό κόστος του λογαριασμού της ενέργειας, ανά νοικοκυριό, στις 3.400 ευρώ στην Γερμανία, πάνω από τα 3.000 ευρώ στο Ηνωμένο Βασίλειο, στα 2.800 ευρώ στην Γαλλία και λίγο χαμηλότερα από τα 2.000 ευρώ στην Ιταλία και την Ισπανία.
Σε σύγκριση με τα νούμερα πριν από την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η επιβάρυνση στο κόστος της ενέργειας αντιπροσωπεύει για τον μέσο καταναλωτή μια πρόσθετη απώλεια της τάξης των μείον 2 ποσοστιαίων μονάδων στο Ηνωμένο Βασίλειο, της 1,5 ποσοστιαίας μονάδας στην Γερμανία και της 1 ποσοστιαίας μονάδας στην Γαλλία, την Ιταλία και την Ισπανία. Εάν μάλιστα επικρατήσει το χειρότερο σενάριο, όπου θα επικρατήσουν οι μερικές διακοπές στην ηλεκτροδότησης, οι τιμές της ενέργειας αναμένεται να αυξηθούν κατά ακόμη 70%, ενώ το διαθέσιμο εισόδημα για το μέσο ευρωπαϊκό νοικοκυριό θα μειωθεί κατά επιπλέον 2,5 ποσοστιαίες μονάδες.
Οι οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι για τα περισσότερα από τα μισά νοικοκυριά σε αυτές τις χώρες, οι τραπεζικές αποταμιεύσεις δεν θα επαρκούν για να απορροφήσουν τη συμπίεση του εισοδήματός τους από τους υψηλότερους λογαριασμούς της ενέργειας, κάτι που θα είχε ως άμεσο αποτέλεσμα, σε περίπτωση απουσίας νέων κρατικών μέτρων στήριξης, τη μείωση του ρυθμού αύξησης του ΑΕΠ κατά 0,6 ποσοστιαία μονάδα στο Ηνωμένο Βασίλειο, κατά 0,5 ποσοστιαία μονάδα στην Γερμανία και 0,4 ποσοστιαία μονάδα στην Γαλλία, την Ιταλία και την Ισπανία. Στο χειρότερο σενάριο, το κόστος στον ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης, από το ψαλίδισμα των καταναλωτικών δαπανών, θα μπορούσε να φθάσει έως και 1,1 ποσοστιαία μονάδα.
Ήδη ακούγονται τα πρώτα νούμερα για το πού θα πρέπει να φθάσει η κρατική στήριξη για να προστατευθούν νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Σύμφωνα με τους πιο μέτριους υπολογισμούς, η Γερμανία θα χρειαστεί πρόσθετη κρατική στήριξη άνω των 20 δισ. ευρώ, το Ηνωμένο Βασίλειο, άνω των 14 δισ. ευρώ, η Γαλλία άνω των 17 δισ. ευρώ και οι Ιταλία και Ισπανία από επιπλέον 10 δισ. ευρώ. Στη χειρότερη περίπτωση τα νούμερα αυτά θα μπορούσαν να ανέλθουν στα 75 δισ. ευρώ για την Γερμανία και στα 50 δισ. ευρώ για το Ηνωμένο Βασίλειο και την Γαλλία αντίσχοιχα.
Πώς φτάσαμε όμως έως εδώ; Τί μεσολάβησε όλα τα προηγούενα χρόνια με έμφαση στα τελευταία δύο, ήτοι μετά το ξέσπασμα της πανδημίας του νέου κορονοϊού και το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας για νοικοκυριά, επιχειρήσεις και βιομηχανίες κάνει βόλτα στην στρατόσφαιρα;
Τα τιμολόγια των πελατών της Χαμηλής Τάσης μειώνονταν σταθερά κατά το πρώτο εξάμηνο του 2009 και έφθασαν στο κατώτατο σημείο τους τον Ιούνιο εκείνου του έτους, καθώς η οικονομική κρίση έπληξε τη ζήτηση και τις τιμές χονδρικής πώλησης. Κατόπιν, οι τιμές άρχισαν να ανακάμπτουν το δεύτερο εξάμηνο του 2009 όταν επικράτησε η αίσθηση ότι τα χειρότερα της κρίσης είχαν περάσει και ακολουθύν έκτοτε ανοδική τροχιά. Ο δείκτης τιμών ηλεκτρικής ενέργειας έφθασε στις 116 μονάδες τον Οκτώβριο του 2014 και κινήθηκε πέριξ των 108 μονάδων το 2016 και το 2017. Ήδη το 2019, ο δείκτης κινούταν στη ζώνη διακύμανσης των 115- 119 μονάδων, αν και η πανδημία του 2020 τον έριξαν στις 112 μονάδες. Κατά το περασμένο έτος, ο δείκτης ακολούθησε ανοδική τροχιά, καθώς αποκαθίστατο η οικονομική δραστηριότητα και συνεπώς υπήρχε μεγαλύτερη ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια.
Τα όσα συνέβησαν από το καλοκαίρι του 2021 είναι γνωστά. Οι έκτακτες καιρικές συνθήκες, η εκτόξευση των τιμών του φυσικού αερίου και η έλλειψη υποδομών αποθήκευσης, επέφερε επαναλαμβανόμενα υψηλά ρεκόρ τιμών στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Οι ακραίες αυξήσεις έγιναν ιδιαίτερα αισθητές περί το τέλος του περασμένου έτους, όταν ο σχετικός δείκτης ανήλθε στις 170 μονάδες (Δεκέμβριος 2021). Σήμερα, βρίσκεται πάνω από τις 202 μονάδες και βλέπουμε.
Όλα τούτα καταγράφονται όταν επί σειρά μηνών, πέρυσι, ορισμένοι κύκλοι επιχειρούσαν να πείσουν την ελληνική κοινωνία ότι η ενεργειακή κρίση είναι συγκυριακή και πως πολύ σύντομα θα την αφήναμε πίσω μας…