προκύπτει από το νέο αναθεωρημένο πλάνο που κατέθεσε η κοινοπραξία την περασμένη εβδομάδα στην ΕΔΕΥ. Σε αντίθεση με το 2020, η συγκυρία των τιμών αλλά και της αναγνώρισης της Ε.Ε. του φυσικού αερίου ως πράσινης επένδυσης είναι ευνοϊκή για επενδύσεις και στην έρευνα και εξόρυξη, αφού παρατείνει τον χρόνο ζωής του καυσίμου τουλάχιστον μέχρι το 2050.
Σε αντίθεση με την Ελλάδα, πάντως, η Total και η ExxonMobil, εμφανίζονται πιο αποφασισμένες να προχωρήσουν τις έρευνες στις θαλάσσιες περιοχές της Κύπρου, όπου συμμετέχουν. Και αυτό διότι η Κύπρος προχώρησε με ταχύτερα βήματα και εκμεταλλεύτηκε καλύτερα την χρονική περίοδο που το διεθνές περιβάλλον της αγοράς υδρογονανθράκων ήταν θετικό. Επιπλέον, διαδοχικές κυπριακές κυβερνήσεις τα τελευταία 15 χρόνια ήσαν απόλυτα υποστηρικτικές στο θέμα των ερευνών αφού πρώτα κήρυξαν ΑΟΖ το 2003. Ακολούθως εργάσθηκαν μεθοδικά στην προσέλκυση μεγάλων ξένων εταιρειών και δεν διανοήθηκαν να δημιουργήσουν δήθεν περιβαλλοντικά προσχήματα. Έτσι σήμερα υπάρχουν διαθέσιμα αποτελέσματα ερευνητικών γεωτρήσεων, που καθιστούν εφικτό για την Κύπρο να προχωρήσει και στην εκμετάλλευση των κοιτασμάτων που εντοπίσθηκαν. Να σημειωθεί ότι η κοινοπραξία των ExxonMobil – Qatar Petroleum ξεκίνησε τον Δεκέμβριο την επιβεβαιωτική γεώτρηση στο «τεμάχιο 10» στην Κύπρο, όπου το 2019 είχε ανακαλύψει το κοίτασμα «Γλαύκος» με εκτιμώμενα δυνητικά αποθέματα φυσικού αερίου 5 έως 8 τρις κυβικά πόδια.
Πρέπει να σημειωθεί ότι βάσει της συμβάσεως παραχωρήσεως, όπως κυρώθηκε από το Ελληνικό Κοινοβούλιο τον Οκτώβριο του 2019, η κοινοπραξία Total-ExxonMobil-ΕΛΠΕ οφείλει να διεξαγάγει τις σεισμικές έρευνες εντός της τριετίας από την υπογραφή. Δηλαδή οι σεισμικές έρευνες θα πρέπει να αρχίσουν το αργότερο μέχρι τον Οκτώβριο του 2022. Η αρχική επιλογή των μηνών Ιανουαρίου και Φεβρουαρίου για τις έρευνες είχε γίνει προκειμένου να μην διαταραχθεί ο πολλαπλασιασμός των θαλασσίων θηλαστικών, της περιοχής. Για το ζήτημα αυτό, έχουν καταθέσει διοικητική προσφυγή στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) και αίτηση ακυρώσεως στο ΣτΕ οι οργανώσεις, WWF Ελλάς, Greenpeace και το Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών «Πέλαγος». Η προσφυγή αναμένεται να συζητηθεί -μετά αλλεπάλληλες αναβολές- την 2 Φεβρουαρίου.
Επισήμως οι δύο εταιρείες Total και ExxonMobil αφήνουν να διαρρεύσει ότι δεν προτίθενται να αποδεχθούν το ρίσκο που συνεπάγεται μια αρνητική απόφασις. Από την άλλη πλευρά όμως αν χαθούν οι επόμενοι δύο μήνες οι ερευνητικές δραστηριότητες στην περιοχή μπορεί να οδηγηθούν σε πρόωρο τέλος. Αν μη τι άλλο αν παρέλθει άκαρπη η τριετία, θα πρέπει να γίνουν νέες διαπραγματεύσεις και διαδικασίες παραχωρήσεως των οικοπέδων και αδειοδοτήσεως των ερευνών.
Επιχειρηματικοί κύκλοι επισημαίνουν όμως και την αρνητική διεθνή συγκυρία για την έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων, όπως και τις αποφάσεις για ταχεία απανθρακοποίηση του ενεργειακού συστήματος της χώρας μας στο πλαίσιο του «Green Deal» της ΕΕ. Το κλίμα σκεπτικισμού απέναντι στην έρευνα και εξόρυξη υδρογονονθράκων έχει μάλιστα αποτυπωθεί και σε δηλώσεις επιχειρηματικών και πολιτικών παραγόντων, ενώ η απραγία της κυβέρνησης και ο σαφής προσανατολισμός της για πράσινη ενέργεια (που όμως καλύπτει μόνο το 30% της ενεργειακής κατανάλωσης) στέλνουν ένα αρνητικό σήμα στις εταιρείες που έχουν αναλάβει τις έρευνες.
Η κατάστασις οδηγεί τις μεγάλες εταιρείες του κλάδου να επενδύουν σε ήδη επιβεβαιωμένα κοιτάσματα και σε περιοχές όπου δεν υπάρχουν πολιτικές και κοινωνικές αντιδράσεις. Έτσι, πολύ πρόσφατα η Total εξαγόρασε στο Ιράκ μεγάλο αριθμό κοιτασμάτων, στα οποία η εξόρυξις είναι ευκολότερη και φθηνότερη, ενώ και το πολιτικό ρίσκο θεωρείται μικρότερο.
Εν κατακλείδι, η απόφαση της κοινοπραξίας για αναστολή των ερευνών τους επόμενους μήνες προϊδεάζει για το χειρότερο σενάριο που δεν είναι άλλο από την αποχώρηση των εταιρειών από την Ελλάδα και την συνεπακόλουθη πλήρη εγκατάλειψη των ερευνών. Όπως σχολίαζαν παράγοντες της αγοράς αυτό θα αποτελέσει μεγάλο πλήγμα για την προοπτική της οικονομικής ανάκαμψης της χώρας, αφού εξαφανίζονται οι δυνατότητες για αξιοποίηση των εντοπισθέντων κοιτασμάτων στο μεσοπρόθεσμο διάστημα. Με τις εισαγωγές φυσικού αερίου να αυξάνονται συνεχώς και τις τιμές στα ύψη η έλλειψη προοπτικής έρχεται τώρα να επιφέρει το οριστικό πλήγμα καθώς επιδεινώνεται επικίνδυνα το ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών και αυξάνεται ο πληθωρισμός (εδώ).
«Ουδείς εκπλήσσεται πλέον με την αδιαφορία, για να μην πούμε άρνηση, της κυβέρνησης στο θέμα των ερευνών υδρογονανθράκων αφού οι επίσημοι σύμβουλοι του πρωθυπουργού περί τα ενεργειακά παραμένουν οι ιθύνοντες των περιβαλλοντικών οργανώσεων WWF και Greenpeace. Είναι ολοφάνερο ότι η Κυβέρνηση τελεί υπό πλήρη σύγχυση έχοντας μπερδέψει τον περιβαλλοντικό ακτιβισμό με θέματα εθνικής στρατηγικής για την ενεργειακή ασφάλεια και την οικονομική ανάπτυξη», δηλώνουν με νόημα οι ανωτέρω παράγοντες.