Τα πετρελαϊκά έσοδα της σκανδιναβικής χώρας χρησιμοποιούνται εδώ και χρόνια και για έναν άλλο «ανώτερο» σκοπό: τον πλήρη εξηλεκτρισμό της οικονομίας μέσω της δραστικής μείωσης της κατανάλωσης ορυκτών καυσίμων και το πέρασμα της χώρας στην πράσινη ενέργεια. Ήδη, το 98% των αναγκών της σε ηλεκτρική ενέργεια καλύπτεται από ΑΠΕ, ενώ έξι στα νέα δέκα αυτοκίνητα που ταξινομούνται είναι αμιγώς ηλεκτρικά, με τα υπόλοιπα να είναι υβριδικά. Είναι χαρακτηριστικό πως έως το 2025 δεν θα πωλούνται αυτοκίνητα με κινητήρα εσωτερικής καύσης στη χώρα, με τις αρχές να έχουν προνοήσει να προωθήσουν τον εξηλεκτρισμό των μεταφορών και στη ναυτιλία.
Όλα τούτα έχουν μια κοινή συνισταμένη και εντάσσονται στο πλέγμα πρωτοβουλιών που αποσκοπούν στο πώς θα επιτευχθεί ο περίφημος στόχος του Net Zero δίχως να καταστραφεί ο αναπτυξιακός ιστός των ευρωπαϊκών οικονομιών και χωρίς να διακυβευθεί η ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της περιοχής.
Για τον νέο πρωθυπουργό της Νορβηγίας, Γιόνας Γκας Στέρε, (Jonas Gahr Store) η απάντηση είναι απλή: Δίχως ισχυρή βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου η μετάβαση στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας δεν θα γίνει εφικτή. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε συνέντευξή του στους Financial Times, ο κ. Στέρε είπε ότι εάν η Νορβηγία, μεγαλύτερος πάροχος φυσικού αερίου στην Ευρώπη μετά την Ρωσία, έκλεινε τις στρόφιγγες, η Γηραιά ήπειρος θα δυσκολευόταν να εκπληρώσει τους «πράσινους» στόχους της. Αναφερόμενος, δε στο γεγονός ότι η χώρα του προστατεύει τη βιομηχανία υδρογονανθράκων την ώρα που επιχειρεί το πράσινο άλμα, συνιστά μεν ένα παράδοξο, αλλά θα πρέπει να ιδωθεί υπό ένα πιο παγκόσμιο πρίσμα, καθώς οι χώρες προσπαθού να αφήσουν πίσω τους, «μερικούς αιώνες παραγωγής ορυκτών καυσίμων».
Ο Νορβηγός πρωθυπουργός σημείωσε πως η νέα κεντροαριστερή κυβέρνηση της χώρας έχει θέσει στόχο να επιτύχει καθαρές μηδενικές εκπομπές άνθρακα έως το 2050 και γι’ αυτό το λόγο θα εργαστεί ώστε το πετρελαϊκό ταμείο της να γίνει πιο ενεργό στα θέματα του περιβάλλοντος ως διαχειριστής στοιχείων ενεργητικού που θα κατευθύνονται στις λεγόμενες «υπεύθυνες» επενδύσεις καθώς και σε έργα ανάσχεσης του κλιματικού κινδύνου.
Στην ίδια συνέντευξη, ο νέος πρωθυπουργός της Νορβηγίας ανέφερε ότι το ταμείο διέθετε, έως τώρα, έντονα «πολιτικά χαρακτηριστικά»,σε μια δήλωση που μοιάζει να σηματοδοτεί μια στροφή 180 μοιρών σε μια χώρα στην οποία ο πολιτικός κόσμος υποστήριζε επί δεκαετίες ότι δεν αποτελεί εργαλείο της εξωτερικής πολιτικής της. Είπε, δε ότι το ταμείο διευθυνόταν από ανθρώπους της αγοράς των οποίων ο στόχος ήταν να επιτυγχάνουν τις υψηλότερες δυνατές αποδόσεις, «εντός ενός πλαισίου αποδεκτού ρίσκου.» Ωστόσο, τόνισε πως το ταμείο είναι «κτήμα του νορβηγικού λαού και εναπόκειται στη νορβηγική κυβέρνηση και το κοινοβούλιο να καθορίσουν το πλαίσιο λειτουργίας του. Αυτό το κάνει πολιτικό, κατά την άποψή μου».
Επίσης, ο κ. Στέρε, πρώην υπουργός Εξωτερικών της χώρας, εμφανίστηκε να παρεκκλίνει από την κεντροδεξιά προκάτοχό του, Έρνα Σόλμπεργκ, λέγοντας ότι θα ήταν πρόθυμος να επισκεφθεί τις Βρυξέλλες και να συζητήσει με την Κομισιόν το πώς η Νορβηγία θα μπορούσε να συμβάλει στην Ενεργειακή Μετάβαση της Ε.Ε.. Δεν παρέλειψε όμως να επικρίνει την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για απαγόρευση κάθε δραστηριότητας πετρελαίου και φυσικού αερίου στην Αρκτική, που θα επηρεάσει τη Νορβηγία περισσότερο από σχεδόν οποιαδήποτε άλλη χώρα, καθώς δραστηριοποιείται έντονα στην Θάλασσα του Μπάρεντς. «Είμαστε εναντίον των αυθαίρετων αποφάσεων των Βρυξελλών που απαγορεύουν όλα τα έργα πετρελαίου και φ. αερίου βόρεια του Πολικού Κύκλου. Δεν πάει έτσι. Η Νορβηγία είναι ένα παράκτιο κράτος, από βορρά προς νότο, και έχει δικαίωμα και υποχρέωση να φροντίζει την οικονομική της ζώνη και τις δραστηριότητες σε αυτή», είπε χαρακτηριστικά.
Πρόσθεσε όμως, ότι η κυβέρνησή του σκοπεύει να επικεντρωθεί στην έρευνα πετρελαίου και φυσικού αερίου σε «πιο ώριμες περιοχές και δραστηριότητες εγγύς των υφιστάμενω δομών», που σημαίνει ότι η, σε μεγάλο βαθμό ανεξερεύνητη Θάλασσα του Μπάρεντς, θα ήταν λιγότερο στο επίκεντρο σε σύγκριση με τις βόρειας νορβηγικές θάλασσες που βρίσκονται κάτω από την Αρκτική. Άλλωστε, οι μεγάλες εταιρείες πετρελαίου, συμπεριλαμβανομένης της κρατικά ελεγχόμενης Equinor, ανακοίνωσαν πως περιορίζουν τα σχέδιά τους για την Θάλασσα του Μπάρεντς, ύστερα από μια σειρά απογοητευτικών αποτελεσμάτων έρευνας υδρογονανθράκων σε αυτή.
Δεδομένα παραγωγής πετρελαίου και εσόδων από πωλήσεις ισοδύναμου πετρελαίου Νορβηγίας
Τον Δεκέμβριο του 2020 η παραγωγή ανήλθε σε 1.690.694 βαρέλια ημερησίως που συνιστά σημαντική αύξηση από τα 1.408.227 βαρέλια ημερησίως την αντίστοιχη χρονική περίοδο του αμέσως προηγούμενου έτους (2019). Πιο συγκεκριμένα, τα επικαιροποιημένα στοιχεία για την παραγωγή αργού πετρελαίου Νορβηγίας από τον Δεκέμβριο του 1960, έως και τον Δεκέμβριο του 2020 παραπέμπουν σε μέσον όρο 1.463.597 βαρέλια την ημέρα, με το ιστορικό υψηλό να διαμορφώνεται σε 3.182.792 βαρέλια ημερησίως, το 2000 και το ιστορικό χαμηλό να καταγράφεται το 1970.
(Παραγωγή πετρελαίου Νορβηγίας, 2009-2020: Πηγή: OPEC)
(Αναμενόμενα καθαρά κρατικά έσοδα από πετρελαϊκές δραστηριότητες)
Οι ενεργειακοί πόροι της Νορβηγίας αποτελούν σημαντική πηγή εσόδων για τη χώρα. Το αργό πετρέλαιο και το φυσικό αέριο αντιπροσώπευαν το 62% των συνολικών εξαγωγών το 2018, ενώ σε όρους ποσοστού επί του ΑΕΠ, να ανέρχονται σε περίπου 18%. Οι συνολικές καθαρές ταμειακές ροές της κυβέρνησης από τη βιομηχανία πετρελαίου εκτιμώνται σται 184 δισεκατομμύρια νορβηγικές κορώνες (18,88 δισ. ευρώ) το 2021, και περίπου 277 δισ. κορώνες (28,42 δισ. ευρώ) το 2022.
Τα εκτιμώμενα έσοδα για το 2021 είναι περίπου 30 δισ. νορβηγικές κορώνες (3,08 δισ. ευρώ) υψηλότερα σε σύγκριση με τον αναθεωρημένο εθνικό προϋπολογισμό του τρέχοντος έτους.
Τέλος, το σύνολο των φορολογικών εσόδων και τελών από πετρελαϊκές δραστηριότητες υπολογίζεται να ανέλθει σε 167,9 δισεκατομμύρια νορβηγικές κορώνες (172,26 δισ. ευρώ) το 2022.
Επίσης, τα έσοδα της κρατικής νορβηγικής εταιρείας πετρελαίου και φυσικού αερίου, Equinor (πρώην Statoil) από το τμήμα παραγωγής και εξερεύνησής της στην Νορβηγία, κορυφώθηκαν το 2018, όταν ανήλθαν σε περίπου 22,5 δισ. δολάρια. Το 2020, αυτό το νούμερο μειώθηκε σε περίπου 11,9 δισ. δολάρια.
Η Νορβηγία συγκαταλέγεται στους 7 κορυφαίους εξαγωγείς αργού πετρελαίου στον κόσμο και είναι η σημαντικότερη πηγή εφοδιασμού της δυτικής Ευρώπης σε φυσικό αέριο. Το νορβηγικό αέριο αντιπροσωπεύει περίπου το 31% των εισαγωγών φυσικού αερίου της Ε.Ε. (στοιχεία 2018), ενώ το σύνολο των εξαγωγών της Νορβηγίας κατευθύνεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι κύριοι εισαγωγείς νορβηγικού φυσικού αερίου στην Ε.Ε. είναι η Γερμανία, η Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και το Βέλγιο.