H επένδυση για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έφτασε τα 322 δισ. USD το 2018, σύμφωνα όμως με τον Διεθνή Οργανισμό Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (IRENA) για να διασφαλιστεί ένα μέλλον ασφαλές για το κλίμα, οι ετήσιες επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές θα πρέπει να τριπλασιαστούν σχεδόν στα 800 δισεκατομμύρια USD έως το 2050.
Σχήμα 1: Ετήσιες επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας παγκοσμίως ανά τεχνολογία
Πηγή: IRENA Global Landscape Of Renewable Energy Finance 2020
Όπως αναφέρεται στην έκθεση «World Energy Investment 2020» του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΙΕΑ), ο διαρθρωτικός μετασχηματισμός του ενεργειακού τομέα θα απαιτήσει τεράστιες επενδύσεις σε νέο, πιο αποτελεσματικό και καθαρότερο κεφάλαιο. Με βάση το Σχέδιο Βιώσιμης Ανάκαμψης του IEA, το Σενάριο Αειφόρου Ανάπτυξης (SDS) προβλέπει μια βραχυπρόθεσμη αύξηση των επενδύσεων σε τεχνολογίες καθαρής ενέργειας τα επόμενα δέκα χρόνια (Σχήμα 2).
Σχήμα 2: Επενδύσεις ενέργειας παγκοσμίως ανά τομέα 2019 -2020 και σύγκριση με επενδυτικές ανάγκες 2025-2030.
Πηγή: ΙΕΑ World Energy Investment 2020
Είναι προφανές, ότι η μετάβαση σε μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία, απαιτεί μεγάλες επενδύσεις σε έργα χαμηλής περιεκτικότητας σε άνθρακα και ανθεκτικές στο κλίμα, σε κρίσιμους τομείς όπως η ενέργεια. Αν και υπάρχει αυξανόμενο ενδιαφέρον από ιδιώτες επενδυτές, θα ήταν αδύνατο να κινητοποιηθούν τα απαραίτητα κεφάλαια, είτε από τραπεζικό δανεισμό, είτε από ιδία κεφάλαια, δεδομένου ότι οι επενδύσεις αυτές, χαρακτηρίζονται υψηλό αρχικό κόστος κεφαλαίου που μπορεί να ανακτηθεί μόνο σε μεγάλο χρονικό διάστημα.
Ένα χρηματοδοτικό εργαλείο που εξασφαλίζει άμεσα την άντληση των απαραίτητων κεφαλαίων και την κατεύθυνση αυτών προς περιβαλλοντικά ωφέλιμες επενδύσεις, είναι τα Πράσινα Ομόλογα. Τα τελευταία, είναι χρεόγραφα σταθερής απόδοσης, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση ή αναχρηματοδότηση έργων με θετικό αντίκτυπο στο περιβάλλον ή το κλίμα και λειτουργούν με τον ίδιο τρόπο που λειτουργούν τα ομόλογα εγγυημένου εισοδήματος, με τη διαφορά ότι έχουν ρήτρα «χρήσης εσόδων» που δηλώνει ότι τα χρήματα που συγκεντρώνονται, θα πρέπει να οδηγηθούν αποκλειστικά σε επενδύσεις σε τομείς φιλικούς προς το περιβάλλον, όπως ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, βελτίωση ενεργειακής αποδοτικότητας, πράσινες μεταφορές, διαχείριση απορριμμάτων, διαχείριση φυσικών πόρων κ.α.
Στην Ελλάδα, ένας περιορισμένος αριθμός ενεργειακών εταιρειών έχει στραφεί στην έκδοση πράσινων ομολόγων, με σκοπό την υλοποίηση «πράσινων» επενδύσεων. Η πρώτη ελληνική επιχείρηση που μπήκε στην αναζήτηση «πράσινων κεφαλαίων» ήταν η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή με έκδοση 150 εκατομμυρίων ευρώ τον Οκτώβριο 2019 και ακολούθησε η ELLAKTOR VALUE PLC με πράσινο ομόλογο αξίας 670 εκατομμυρίων το Δεκέμβριο 2019. Τον Απρίλιο 2021, ο ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ Α.Ε. προχώρησε στην έκδοση πράσινου ομολόγου της τάξης των 500 εκατομμυρίων ευρώ. Όμως, εν όψει των επενδυτικών προσδοκιών, γύρω στα €25-30 δισεκατομμύρια για τα επόμενα 10 χρόνια στις ΑΠΕ και Εξοικονόμηση Ενέργειας, υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον. Άρα, τα Πράσινα Ομόλογα έχουν να παίξουν ένα σημαντικό ρόλο.
Εν όψει των σημαντικών προοπτικών που ανοίγονται πλέον στην έκδοση Πράσινων Ομολόγων, καθιστώντας τη βασική επενδυτική επιλογή για τα προσεχή χρόνια, το Ινστιτούτο Ενέργειας Νοτιανατολικής Ευρώπης (ΙΕΝΕ), αξιολογήθηκε από το Climate Bonds Initiative του Λονδίνου και συγκαταλέγεται πλέον στο διεθνές μητρώο του εν λόγω Οργανισμού, προσφέροντας υπηρεσίες επαλήθευσης (verification services) και πιστοποίησης Πράσινων Ομολόγων (Green Bonds), σύμφωνα με το Πρότυπο Κλιματικών Ομολόγων (Climate Bonds Standard) με γεωγραφική περιοχή που καλύπτει την Ελλάδα καθώς και όλες τις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε το ειδικό site του ΙΕΝΕ εδώ
*Χημικός Μηχανικός, Επιστημονική Συνεργάτης (Research Fellow) ΙΕΝΕ