Η έκρυθμη κατάσταση που επικρατεί στα σύνορα της Ουκρανίας, με την συγκέντρωση μεγάλου αριθμούς ρωσικών δυνάμεων, είχε ως αποτέλεσμα την αναβολή της πολυαναμενόμενης συνάντησης Δένδια -Τσαβούσογλου στην Άγκυρα. Οι επαφές μεταξύ των δύο πλευρών θα πραγματοποιηθούν τελικά αύριο λόγω έκτακτης τηλεδιάσκεψης των υπουργών Εξωτερικών και Αμύνης του ΝΑΤΟ.  Το δε ουκρανικό φαίνεται να μετατρέπεται σε εφιάλτη για την Άγκυρα 

βλέποντας τις σχέσεις της με τον μεχρι πρότινος στενό της σύμμαχος να επιδεινώνονται και μάλιστα ραγδαία. Προ ολίγων ωρών η Μόσχα ανακοίνωσε τον περιορισμό των πτήσεών της από και προς την Τουρκία για 1.5 μήνα.

Και μάλιστα λίγο πριν ανοίξει η τουριστική σεζόν στην γείτονα, επιβεβαιώνοντας ουσιαστικά το πρώτο σοβαρό ρήγμα στις σχέσεις των δυο εταίρων. Ήταν ωστόσο θέμα χρόνου.  

Όποιος παρακολουθεί τις διεθνείς σχέσεις θα έχει αντιληφθεί ότι η Ρωσία δεν δημιουργεί σταθερές και μακροχρόνιες συμμαχίες. Ούτε φυσικά αγάπησε ξαφνικά την Τουρκία. Ήταν οι συγκυρίες που ευνόησαν αυτή την συμμαχία, που ήταν εξαρχής προβληματική. Εξάλλου η Μόσχα έχει δείξει ότι όταν διακυβεύονται τα ζωτικά συμφέροντά της, θα τα υπερασπίσει μέχρι εσχάτων. Ειδικά όσον αφορά το ουκρανικό ζήτημα. Και η Άγκυρα υπέπεσε ακριβώς σε αυτό το ολίσθημα. Όχι μόνο προσέγγισε το Κίεβο αλλά του έταξε και ..βοήθεια. Το συμβάν που «ξεχείλισε το ποτήρι» ήταν η συνάντηση του Τούρκου Προέδρου Ρετζεπ Ταγίπ Ερντογάν με τον Ουκρανό ομόλογο του Βολόντιμιρ Ζελένσκι στην Κωνσταντινούπολη το περασμένο Σάββατο. Εκεί ο Ερντογάν όχι μόνο δεν κράτησε τα προσχήματα, αλλά προέβη και σε επίδειξη ισχύος. Ανέφερε ότι Άγκυρα και Κίεβο θα ενισχύσουν τη «στρατηγική τους συνεργασία» και δεσμεύθηκε ότι η Τουρκία δεν πρόκειται να αναγνωρίσει ποτέ την προσάρτηση της ουκρανικής χερσονήσου της Κριμαίας από τη Ρωσία!

Ο Ουκρανός Πρόεδρος Βολόντιμιρ Ζελένσκι στην Κωνσταντινούπολη το περασμένο Σάββατο, με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν 

 

Η Άγκυρα, επίσης, φέρεται να έχει πουλήσει drones στην Ουκρανία, κάτι που έχει ενοχλήσει σφόδρα την Μόσχα. «Θα το πω άμεσα: καλούμε έντονα όλα τα υπεύθυνα έθνη με τα οποία διατηρούμε επαφές - μεταξύ αυτών και την Τουρκία - να αναλύσουν την κατάσταση και τις ασταμάτητες πολεμοχαρείς δηλώσεις από το καθεστώς του Κιέβου. Τα καλούμε να μην τροφοδοτούν αυτά τα μιλιταριστικά αισθήματα», ανέφερε ενδεικτικώς ο επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας Σεργκέι Λαβρόφ την Δευτέρα. Αλλά και την περασμένη Παρασκευή, η Μόσχα είχε απευθύνει ένα ξεκάθαρο μήνυμα προς την Άγκυρα με αφορμή αυτή την φορά την Συνθήκη του Μοντρέ. «Δεν βλέπουμε εναλλακτικές για το διεθνές νομικό καθεστώς, το οποίο καθιερώθηκε στη βάση της Συνθήκης του Μοντρέ. Υπολογίζουμε ότι όλα τα σχετιζόμενα κράτη θα προσεγγίζουν υπεύθυνα την τήρησή του. Και φυσικά ιδιαίτερος ρόλος σ' αυτό ανήκει στην Τουρκία», ξεκαθάρισε η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα. Η συζήτηση ξεκίνησε λόγω της διαφαινόμενης πρόθεσης της Άγκυρας  να εγκαταλείψει την Συνθήκη. Η Ζαχάροβα κατέστησε σαφές ότι οποιεσδήποτε προσπάθειες επανεξέτασης της Συνθήκης του Μοντρέ, η οποία κατοχυρώνει την ελεύθερη διέλευση στα Στενά, θα έθιγαν τα συμφέροντα της Ρωσίας,

Οι ρωσικές προειδοποιήσεις δεν είναι διόλου τυχαίες. Ο λόγος που ο Ερντογάν φέρεται να εξετάζει την απόσυρση της χώρας του από την Συνθήκη του Μοντρέ έγκειται στο νέο μεγαλόπνοο σχέδιό του. Ένα τεχνητό κανάλι, υπό το όνομα Canal Istanbul, το οποίο θα εκτείνεται παράλληλα με τον Βόσπορο μεταξύ της Θάλασσας του Μαρμαρά και της Μαύρης Θάλασσας. Το έργο έχει αμφισβητηθεί από περιβαλλοντολόγους, που φοβούνται ότι θα καταστρέψει το φυσικό περιβάλλον της Κωνσταντινούπολης και θα διαβρώσει τα αποθέματα γλυκού νερού. Άλλοι έχουν αμφιβάλλουν για την οικονομική βιωσιμότητα του έργου, με την τουρκική κυβέρνηση να παρέχει διαφορετικές κάθε φορά εκτιμήσεις του κόστους, οι οποίες κυμαίνονται από 12,7 έως 25 δισεκατομμύρια δολάρια. Αυτή ήταν και η αφορμή για το νέο πογκρόμ συλλήψεων αποστράτων, οι οποίοι τόλμησαν να επικρίνουν την χρησιμότητα του Καναλιού της Κωνσταντινούπολης.

Ως γνωστόν στην Τουρκία οποιαδήποτε αντίθετη φωνή στον Ερντογάν φιμώνεται με συνοπτικές διαδικασίες. Ωστόσο εκτός συνόρων η κατάσταση είναι διαφορετική. Εκεί δεν έχει την εξουσία να πράξει κατά το δοκούν. Ειδικά όταν ο μεγαλοϊδεατισμός αυτός του Ερντογάν προσκρούσει στα συμφέροντα μεγάλων παικτών, όπως η Μόσχα, την οποία η ιστορία έχει διδάξει ότι δεν πρέπει ποτέ να υποτιμάει. Έχοντας διαρρήξει τις σχέσεις του με τις ΗΠΑ και αραβικό κόσμο, η Ρωσία είναι μοναδικός σύμμαχος που του έχει απομείνει. Όσο για την ΕΕ εξακολουθεί να γίνεται διεθνής περίγελος με σκάνδαλα τύπου Sofagate.