Για το σκοπό αυτό προωθούνται, διαρκώς, σαρωτικές πολιτικές απομάκρυνσης από όλες τις μορφές ορυκτών καυσίμων, ακόμη και εάν αυτό προκαλεί αντιδράσεις σε εθνικό επίπεδο, καθώς αρκετές χώρες εξαρτούν την ανάπτυξη των οικονομιών τους στον λιγνίτη και κυρίως, στο φυσικό αέριο.
Στην Ελλάδα, μόλις χθες, Δευτέρα, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κωστής Χατζηδάκης, παρουσίασε σε εκδήλωση στην Θεσσαλονίκη, παρουσία του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο και του αναπληρωτή υπουργού των ΗΠΑ, αρμοδίου για θέματα ενέργειας, Φράνσις Φάνον, τα πέντε μεγάλα διακρατικά έργα, δηλαδή, τους αγωγούς φυσικού αερίου TAP, IGB, τον διασυνδετήριο αγωγό Ελλάδας-Βόρειας Μακεδονίας, το FSRU Αλεξανδρούπολης και την αναβάθμιση του υφιστάμενου αγωγού πετρελαίου μεταξύ Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας, πάνω στα οποία στηρίζεται το σχέδιο της χώρας μας για να καταστεί ενεργειακός κόμβος στην περιοχή, αλλά και για να διαφοροποιήσει τις πηγές και τις οδεύσεις ενέργειας.
Εν τούτοις, το φυσικό αέριο που έχει θεωρηθεί καύσιμο- γέφυρα στην πορεία προς την Ενεργειακή Μετάβαση έχει συμπεριληφθεί, εσχάτως, στις πηγές ενέργειας που έχουν δαιμονοποιηθεί, παρόλο που είναι καθαρότερο από το πετρέλαιο και τον άνθρακα, αν και δεν είναι εντελώς απαλλαγμένο από εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Πρόσφατα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έλαβε νέα απόφαση, με την οποία καλεί τα αρμόδια όργανα της ΕΕ να συμπεριλάβουν στα υπό χρηματοδότηση έργα του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης και έργα φυσικού αερίου, εκτροχιάζοντας, εν μέρει, τις πολιτικές που απαγόρευαν σε τράπεζες και οργανισμούς να επενδύουν σε έργα ορυκτών καυσίμων.
Η αντιπαράθεση μαίνεται αφοδρή. Έρευνα της Ember, του διεθνούς think tank ζητεί με τη σειρά της από την Κομισιόν, να αποκλείσει από τις χρηματοδοτήσεις του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης έργα που σχετίζονται με το φυσικό αέριο ή άλλα ορυκτά καύσιμα, ώστε, όπως διατείνεται, να γίνουν πιο αποτελεσματικά τα Εθνικά Σχέδια για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) των χωρών-μελών της ΕΕ.
(γράφημα για τη φθίνουσα τροχιά ηλεκτροπαραγωγής από λιγνίτη)
Η έρευνα της Ember με τίτλο «Δίκαιη μετάβαση, ή Μόνο Λόγια», υποστηρίζει ότι οι 11 από τις 18 χώρες- μέλη που εξακολουθούν να χρησιμοποιούν άνθρακα για ηλεκτροπαραγωγή δεν διαθέτουν σχέδιο συμβατό με τους στόχους της συμφωνίας του Παρισιού για την απομάκρυνση από το καύσιμο, ενώ αναφορικά με το ελληνικό ΕΣΕΚ, το περιγράφει ως ένα σχέδιο που προβλέπει την αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων με ορυκτά καύσιμα!
Όπως επιβεβαιώνει και η έρευνα της Ember 7 χώρες -μέλη της ΕΕ σκοπεύουν να συνεχίσουν να παράγουν ηλεκτρική ενέργεια με χρήση άνθρακα και πέραν του έτους ορόσημο, 2030, αν και διεκδικούν τα περισσότερα κονδύλια από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης. Πρόκειται για τις Ρουμανία, Βουλγαρία, Κροατία, Τσεχία, Γερμανία, Πολωνία και Σλοβενία.
Όπως προβλέπουν τα ΕΣΕΚ αυτών των χωρών, η συνολική εγκατεστημένη ισχύς σε όρους άνθρακα θα μειωθεί μόνο κατά 42% έως το τέλος της δεκαετίας, ενώ μετά το 2030, θα συνεχίσουν να λειτουργούν μονάδες ανθρακα, συνολικής ισχύος 52 γιγαβάτ, από τις οποίες το περίπου 90% αφορά στην Τσεχία, την Γερμανία και την Πολωνία!
Άλλες χώρες σκοπεύουν μεν να αποσυρθούν από τη χρήση άνθρακα ή λιγνίτη έως το 2030, αντικαθιστώντας, ωστόσο, μεγάλο μέρος της ηλεκτροπαραγωγής τους, με φυσικό αέριο.Αυτές είναι η Ελλάδα, η Ιταλία, η Ουγγαρία και η Ιρλανδία. Τέλος, σύμφωνα με το πόρισμα της έρευνας του διεθνούς Think tank, συνολικά επτά χώρες έχουν δρομολογήσει την επίτευξη των στόχων του 2030 και την απανθρακοποίηση δίχως σημαντική αύξηση της χρήσης άλλων ορυκτών καυσίμων. Πρόκειται για τις Δανία, Φινλανδία, Γαλλία, Ολλανδία, Πορτογαλία, Σλοβακία και Ισπανία.
«Η πλειονότητα των χωρών της ΕΕ που χρησιμοποιούν άνθρακα ή λιγνίτη για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, δεν είναι έτοιμεςνα προχωρήσουν στην Δίκαιη Μετάβαση. Είτε δεν σκοπεύουν να αποσυρθούν από τη χρήση άνθρακα έως το 2030, είτε σχεδιάζουν να τον υποκαταστήσουν με άλλα ορυκτά καύσιμα – ένα ακόμα αδιέξοδο εάν η ΕΕ επιθυμεί να υλοποιήσει τις δεσμεύσεις της που απορρέουν από τη Συμφωνία του Παρισιού. Τώρα είναι η ώρα για τη στήριξη των περιοχών άνθρακα στις χώρες που προσπαθούν να υλοποιήσουν μία γνήσια και ταχεία ενεργειακή μετάβαση. Αλλά το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης λειτουργεί σαν να ανταμείβει, τελικά, την αδράνεια, αντί της πραγματικής κλιματικής φιλοδοξίας» δήλωσε ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Προγράμματος της Ember Τσαρλς Μούρ.
Και εάν αυτά συμβαίνουν στην Ευρώπη και στην Ελλάδα, άλλη έκθεση που εκπόνησαν ειδήμονες της αγοράς ενέργειας, αποφαίνεται ότι το φυσικό αέριο που τελεί υπό –σχετικό-διωγμό στην Ευρώπη, θα δεσπόσει στο ενεργειακό μείγμα των ΗΠΑ κατά την επόμενη 20ετία.
Οι λόγοι για αυτό είναι μάλλον απλοί και κατανοητοί, ακόμη και αν δυσαρεστούν τους διαπρύσιους κήρυκες και θεματοφύλακες των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Το φυσικό αέριο δεν είναι μόνο φθηνό, αλλά χαρακτηρίζεται και από συνεχή τροφοδοσία, που σημαίνει ότι δεν απαιτεί ακριβές, επί του παρόντος, λύσεις, όπως μπαταρίες αποθήκευσης που ανεβάζουν το τελικό κόστος της ενέργειας.
Στο μέλλον, η δραστική μείωση αυτών των λύσεων θα διανοίξει τις προοπτικές για τη διείσδυση ολοένα και μεγαλύτερου ποσοστού έγχυσης ηλιακής και αιολικής ενέργειας στα συστήματα της Βόρειας Αμερικής, την ώρα που ο άνθρακας θα εξαφανίζεται σταδιακά από το μίγμα. Έως το 2044, σχεδόν το ήμισυ της υφιστάμενης ικανότητας παραγωγής ενέργειας από άνθρακα θα έχει εξαλειφθεί, τονίζεται στην ίδια έκθεση που τεκμαίρει πως, η ηλιακή ενέργεια θα αυξηθεί από 60 GW το 2020 σε περίπου 250 GW το 2044, ενώ η αιολική θα αναπτυχθεί από 115 GW σήμερα, στα 191 GW το ίδιο έτος.
(γράφημα που απεικονίζει την αυξητική τάση του φ. αερίου στην παγκόσμια κατανάλωση)
Και όμως, παρά την εντυπωσιακή αυτή άνοδο των ΑΠΕ, το φυσικό αέριο θα τις επισκιάσει! Έως σήμερα, αντιπροσωπεύει περίπου το 41% της παραγωγής ενέργειας στην Βόρεια Αμερική. Το 2044, σύμφωνα με την Hitachi ABB Power Grids, η παραγωγή από φυσικό αέριο θα αντιστοιχεί στο 43%. Αυτό, σε σύγκριση με την εκρηκτική ανάπτυξη της ηλιακής και αιολικής ενέργειας, δεν μοιάζει και ιδιαίτερα εντυπωσιακό, όμως ακόμη και με αυτό το ποσοστό που υποδηλώνει στασιμότητα, το φ. αέριο θα είναι το καύσιμο που θα καθοδηγεί το μεγαλύτερο τμήμα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην περιοχή αυτή του πλανήτη. Και τούτο σημαίνει ένα και μόνο: ότι η εποχή των ορυκτών καυσίμων δεν έχει τελειώσει.
Μάλιστα, σε ορισμένες περιοχές των ΗΠΑ, το φυσικό αέριο θα εξακολουθήσει να αποτελεί την κυρίαρχη πηγή ενέργειας ακόμη και το 2044, σύμφωνα με την έκθεση, επειδή, κυρίως, θα συμβάλει στην εξισορρόπηση των δικτύων, κάτι που δεν μπορεί να προσφέρει η διακοπτόμενη ανανεώσιμη ενέργεια που παράγεται από ηλιακά και αιολικά πάρκα. Ακριβώς, επειδή δεν είναι διαλείπουσα ενέργεια, το φυσικό αέριο μπορεί να παρέχει το βασικό φορτίο για κάθε δίκτυο που θέλει να παρέχει αξιόπιστη τροφοδοσία στους χρήστες του. Εάν η προσφορά ενέργειας δεν είναι αξιόπιστη, η παγκόσμια πρωτοβουλία για την μετάβαση στην πράσινη ενέργεια θα μπορούσε, εύκολα, να απωλέσει την υποστήριξη των πολιτών-καταναλωτών.
«Οι φτηνές τιμές φυσικού αερίου και η ικανότητα της εν λόγω πηγής ενέργειας να εκτελεί έργο όταν η βιώσιμη ενέργεια αποτυγχάνει, θα επιταχύνει τελικά την ανάπτυξη των επενδύσεων στον τομέα», τονίζεταιο στην έκθεση.