Η τελετή θα πραγματοποιηθεί απόψε, Πέμπτη 9 Ιουλίου 2020, στις 19.00 στο Περιστύλιο του Ζαππείου, παρουσία της Προέδρου της Δημοκρατίας, κας Κατερίνας Σακελλαροπούλου, του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Κωστή Χατζηδάκη, καθώς και μεγάλου αριθμού στελεχών της πολιτικής ηγεσίας της χώρας και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (από ανακοίνωση του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας)
Τί είναι όμως αυτό που κινητοποιεί τόσες δυνάμεις της επιστήμης, της πολιτικής και του επιχειρείν και εξαπλώνεται με ολοένα και πιο γοργούς ρυθμούς στην Γηραιά ήπειρο, ακόμη και σε χώρες όπως η Ελλάδα που, κακά τα ψέμματα, υπολείπεται ακόμη σε "πράσινες" πρωτοβουλίες και επιδόσεις, σε σύγκριση με τα άλλα ευρωπαϊκά έθνη;
Η Βιώσιμη Κινητικότητα αποτελεί μια πολυσυζητημένη έννοια και κατέχει εξέχουσα θέση στην ατζέντα του σχεδιασμού των μεταφορών ανά την Ευρώπη. Η σημασία της είναι ιδιαίτερη, καθώς αφορά στην προώθηση της κινητικότητας με έξυπνες κοινόχρηστες και περιβαλλοντικά φιλικές οικονομικές επιλογές, με στόχο τη μείωση της χρήσης μηχανοκίνητων μέσων, την προώθηση της πεζής μετακίνησης, του ποδηλάτου και της δημόσιας συγκοινωνίας.
Για το πόσο σημαντική θεωρείται, ιδίως στο ευρωπαϊκό βορρά, αρκεί να αναφέρουμε ορισμένα παραδείγματα:
Στην Αυστρία, έχουμε ηλεκτροκίνητα λεωφορεία στο ιστορικό κέντρο της Βιέννης, στην Δανία, η Κοπεγχάγη θεωρείται η πόλη του ποδηλάτου, στο Ταλλίν της Εσθονίας πραγματοποείται το μεγαλύτερο πείραμα δωρεάν δημόσιας συγκοινωνίας στην Ευρώπη και στην Γερμανία, η Βόννη είναι η πρώτη ευρωπαϊκή πόλη με ηλεκτροκίνητο δίκτυο δημόσιας συγκοινωνίας.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει θέσει δύο φιλόδοξους στόχους αναφορικά με την αστική κινητικότητα. Τη σταδιακή κατάργηση της χρήσης συμβατικών αυτοκινήτων έως το 2050 και τη μετάβαση σε δομές μηδενικών εκπομπών στα μεγάλα αστικά κέντρα έως το 2030.
Οι άμεσες και μελλοντικές προκλήσεις για την πολιτική και τον σχεδιασμό, οι δυσκολίες που προκύπτουν από τη γραφειοκρατική οργάνωση του κράτους και τις παθογένειες του παρελθόντος, η διασύνδεση ξεχωριστών μέχρι σήμερα πολιτικών σε μια ολιστική προσέγγιση, αλλά και η ανάγκη για άμεσες πρωτοβουλίες, με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα είναι τα σημεία-κλειδιά για την διάδοση αυτής της ξεχωριστής και αναγκαίας πολιτικής πρωτοβουλίας.
Η βιώσιμη κινητικότητα και τα Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ), μπορεί και πρέπει να συνδεθούν και να αναπτυχθούν παράλληλα με το σχεδιασμό του χώρου και την τοπική και περιφερειακή ανάπτυξη, είχε δηλώσει ο Πρόεδρος του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός στη διάρκεια εκδήλωσης με θέμα, «Βιώσιμη Κινητικότητα και Περιφερειακή Πολιτική», που διοργάνωσε το ΤΕΕ, σε συνεργασία με τη Μονάδα Βιώσιμης Κινητικότητας του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και το ευρωπαϊκό δίκτυο ενημέρωσης EURACTIV, τον Ιανουάριο του 2019.
«Η Βιώσιμη Κινητικότητα είναι ένα θέμα που αποτελεί αιχμή της συζήτησης σε Ευρωπαϊκό επίπεδο» είχε τονίσει ο κ. Στασινός.
Πρέπει επίσης, να τονιστεί ότι σύμφωνα με τις μελέτες που έχουν εκπονηθεί, οι οδικές μεταφορές καταναλώνουν το 85% της ενέργειας του συνόλου των μεταφορών και προκαλούν το 90% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, με τους ειδικούς επιστήμονες να επισημαίνουν πως εάν μετατοπίζονταν η μισή ποσότητα των εμπορευμάτων που μεταφέρονται, σήμερα, οδικά, στον σιδηρόδρομο και την ναυτιλία, θα μπορούσε να επιτευχθεί συνολική μείωση 38% σε κατανάλωση ενέργειας και παραγωγή εκπομπών CO2.
Στον κατάλογο των σημαντικών πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που θεωρούνται απαραίτητες για την επίτευξη της Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης (ΒΑΑ), περιλαμβάνονται η «προώθηση της βιώσιμης κινητικότητας» και οι αρχές της «συμπαγούς πόλης». Οι πολιτικές αυτές σχετίζονται άμεσα με τη συνεχή αστικοποίηση του πληθυσμού του πλανήτη, καθώς και την κλιματική απορρύθμιση και τις συνεπαγόμενες περιβαλλοντικές επιπτώσεις, όπως πλημμύρες, ξηρασίες ή κύματα θερμότητας, που αποτελούν μια από τις πιο επικείμενες απειλές για την ευημερία της κοινωνίας των ανθρώπων.
Για την αντιμετώπισή της, η Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα έχει θέσει ως στόχο τον περιορισμό της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη κάτω από τον 1,5 βαθμό Κελσίου, προκειμένου να επιτευχθεί η επιδιωκόμενη κλιματική ουδετερότητα έως το 2050. Για να γίνει αυτό απαιτείται συνδυασμός δράσεων και μεθόδων, στις οποίες συμπεριλαμβάνεται η μείωση των εκπομπών αέριων ρύπων, με προώθηση λύσεων χαμηλών και μηδενικών εκπομπών για τις δημόσιες και ατομικές μεταφορές, καθώς και με προώθηση της πεζοπορίας και της ποδηλασίας, ως βέλτιστους τρόπους μετακίνησης ανθρώπων και μεταφοράς προϊόντων. Σύμφωνα με πρόσφατες εκτιμήσεις, περίπου το 80% του παγκόσμιου πληθυσμού θα ζει σε αστικές περιοχές, έως το 2050, επομένως, οι πόλεις παρέχουν το ιδανικό πλαίσιο εφαρμογής αυτών των φιλόδοξων σχεδίων.
Για τον λόγο αυτό, είναι απαραίτητη η συμμετοχή των τοπικών αρχών σε μια εκστρατεία που στοχεύει στην αλλαγή της νοοτροπίας των πολιτών, σε σχέση με τον τρόπο που μετακινούνται, των επιχειρήσεων σε σχέση με τον τρόπο που διανέμουν τα προϊόντα τους, και των “ειδικών” που ασχολούνται με την διαμόρφωση του αστικού περιβάλλοντος, είναι μείζονος σημασίας.
Είναι, επιμένως, αξιοσημείωτο το γεγονός ότι η συμμετοχή των δήμων της Ελλάδας σε αυτή την εκστρατεία, αυξάνεται κάθε χρόνο, ποσοτικά και ποιοτικά. Το 2016, 86 δήμοι επέδειξαν εξαιρετικές επιδόσεις στην υλοποίηση δράσεων, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Κινητικότητας, παρέχοντας ένα ισχυρό μήνυμα στο εξωτερικό ότι η χώρα μας συμμετέχει και συμβάλει στη συλλογική προσπάθεια για βελτίωση της ποιότητας ζωής των Ευρωπαίων πολιτών. Μάλιστα, για δεύτερη φορά, υπήρξε ελληνική υποψηφιότητα για το Ευρωπαϊκό βραβείο βιώσιμης κινητικότητας.
Επιπρόσθετα, σημαντικός αριθμός ελληνικών δήμων σημείωσαν ιδιαίτερα καινοτόμες και πρωτοπόρες βέλτιστες πρακτικές. Το 2017 η Ηγουμενίτσα αναδείχθηκε νικήτρια πόλη στην κατηγορία των μικρών πόλεων και το 2018 οι ελληνικές συμμετοχές χαρακτηρίστηκαν ως ιδιαιτέρως ολοκληρωμένες σε όλα τα επίπεδα και σε σύνολο 2790 συμμετοχών, η Καρδίτσα βρέθηκε στην τελικά τριάδα, διεκδικώντας το βραβείο στην κατηγορία των μικρών πόλεων. Ένα χρόνο αργότερα, η ίδια πόλη αναδείχθηκε νικήτρια στην κατηγορία των μικρών πόλεων, ενώ το Ρέθυμνο κατέκτησε τη δεύτερη θέση στην κατηγορία των μεγάλων πόλεων, επί συνόλου συμμετοχών 3153!
Ιδίως, για το Ρέθυμνο, του οποίου το βραβείο θα παραλάβει ο Δήμαρχος της πόλης Γιώργος Μαρινάκης από την Γενική Γραμματέα Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, Αλεξάνδρα Σδούκου, πρέπει να αναφερθεί ότι προώθησε, μεταξύ άλλων, τα ηλεκτρικά ποδήλατα, τα ηλεκτρικά σκούτερ, το ηλεκτρικό λεωφορείο και το ηλεκτρικό αυτοκίνητο του δήμου, ενώ πραγματοποίησε περισσότερες από 40 δράσεις σε συνεργασία με πλέον των 34 φορέων, κατά την διάρκεια της εκστρατείας.