Παρουσιάστηκε σήμερα η νέα Τριμηνιαία Έκθεση για την Ελληνική Οικονομία του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών, με τους Πρόεδρο Γιάννη Ρέτσο και Γενικό Διευθυντή Νίκο Βέττα να ανακοινώνουν τις επικαιροποιήμενες προβλέψεις για το υπόλοιπο του 2025 και το 2026. Δυστυχώς, οι φόβοι αρκετών επιβεβαιώθηκαν, καθώς το ΙΟΒΕ υποβάθμισε τις προοπτικές ανάπτυξης του ΑΕΠ της Ελλάδας, από το 2,2% στην προηγούμενη έκθεση στο 2,1% στη σημερινή έκθεση για το 2025. Και από 2,4% στο 2,2% για το 2026. Μολονότι οριακές αριθμητικά, οι υποβαθμίσεις αυτές αναδεικνύουν την απαισιοδοξία που αρχίζει να επικρατεί μεταξύ των αναλυτών σχετικά με το μέλλον της ελληνικής οικονομίας, μία αίσθηση που κυριαρχεί στους καταναλωτές εδώ και πολλούς μήνες.
Όσον αφορά τους υπόλοιπους δείκτες, η ιδιωτική κατανάλωση αυξάνεται οριακά από το 1,8% στο 1,9%, η δημόσια κατανάλωση μειώνεται οριακά από το 1,2% στο 1,1%, οι πάγιες επενδύσεις ενισχύονται σημαντικά από το 5% στο 7,5% χάρη στη χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και το φθηνότερο κόστος δανεισμού μετά τη μείωση των επιτοκίων. Ένα αδιαμφισβήτητα θετικό στοιχείο είναι η βελτίωση του εμπορικού ισοζυγίου, καθώς οι εξαγωγές αναβαθμίζονται από 1,5% σε 2,4%, ενώ οι εισαγωγές περιορίζονται από 1,6% σε 0,2%. Παράλληλα, προβλέπεται επιπλέον μείωση της ανεργίας από 9,3% σε 9,1%.
Οι προβλέψεις του ΙΟΒΕ τον Οκτώβριο (αριστερά) και τον Ιούλιο (δεξιά) του 2025. Πηγή: ΙΟΒΕ.
Ο πληθωρισμός παραμένει σταθερός στο 2,8%, υψηλότερος από τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εκτός αυτού, δύο άλλοι παράγοντες που προκαλούν ανησυχία για την πορεία της ελληνικής οικονομίας είναι ο χαμηλός ρυθμός επενδύσεων και το πολύ χαμηλό μερίδιο σε παραγωγικούς τομείς όπως η μεταποίηση. Δύο διαχρονικοί κίνδυνοι είναι η άτυπη οικονομία, καθώς και η βραδυφλεγής βόμβα της δημογραφικής συρρίκνωσης.
Σε διεθνές επίπεδο, ο προστατευτισμός αποτελεί πλέον χαρακτηριστικό του συστήματος, κάτι που συνεχίζει να απειλεί το παγκόσμιο εμπόριο. Ωστόσο, οι τελικοί δασμοί και κατά συνέπεια οι επιπτώσεις τους φαίνονται να είναι χαμηλότεροι από τις αρχικές ανακοινώσεις στις αρχές του 2025. Μία άλλη αιτία προβληματισμού είναι τα υψηλότατα ποσοστά δημοσιονομικού χρέους σε αρκετές μεγάλες οικονομίες, με τη νομισματική πολιτική των κεντρικών τραπεζών να αναγκάζεται να ακολουθήσει τις κυβερνητικές επιταγές, παρά τα αιτήματα των αγορών. Αβεβαιότητα, επίσης, καταγράφεται σχετικά με την ταχύτητα της πράσινης μετάβασης και τι θα σημάνει αυτή για το κόστος ενέργειας και τις επενδύσεις. Τέλος, η εξέλιξη των τεχνολογιών αιχμής όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη συνιστούν έναν αστάθμητο παράγοντα.
Οι προβλέψεις του ΙΟΒΕ για τις διεθνείς οικονομίες. Πηγή: ΙΟΒΕ.
Συγκριτικά, η παγκόσμια οικονομία θα αναπτυχθεί με υψηλότερο ρυθμό 3,2% έναντι 2,9% για το 2025 και 3,1% έναντι 2,9% για το 2026. Βελτιωμένες είναι οι εκτιμήσεις για τις ΗΠΑ, με ανάπτυξη 2% αντί για 1,6% φέτος και 2,1% αντί για 1,5% το επόμενο έτος. Στην Κίνα προβλέπεται οριακή βελτίωση το 2025, από 4,7% σε 4,8%, αλλά εξίσου οριακή υποβάθμιση το 2026, από 4,3% σε 4,2%. Ελαφριά βελτίωση παρουσιάζει η Ευρωζώνη, με ανάπτυξη 1,2% έναντι 1% για το 2025, παρόλο που για το 2026 εκτιμάται επιβράδυνση στο 1,1% έναντι 1,2%. Η Ευρώπη συνεχίζει να αντιμετωπίζει ορισμένα χρόνια προβλήματα, όπως η χαμηλή ανταγωνιστικότητα και η απουσία καινοτομίας συγκριτικά με τις ΗΠΑ και την Κίνα. Επιπροσθέτως, οι αυξημένες αμυντικές δαπάνες θα λειτουργήσουν πιεστικά στο ήδη στενό δημοσιονομικό περιθώριο.