Η απότομη και μεγάλη μείωση της ενεργειακής ζήτησης είναι ιδιαίτερα εμφανής στα υγρά καύσιμα όπου στην Ελλάδα τον Μάρτιο εκτιμάται ότι είχαμε βουτιά στις πωλήσεις συνολικά κατά 33% ενώ εκτιμήσεις παραγόντων της αγοράς κάνουν λόγο για 75% κάμψη τον μήνα Απρίλιο και στα ίδια επίπεδα εάν συνεχιστούν τα μέτρα τον Μάιο. Πολύ λιγότερο μειωμένη είναι η ζήτηση στο φυσικό αέριο και στον ηλεκτρισμό όπου παρατηρούμε κάμψη στο επίπεδο του 10% και 5% αντίστοιχα.
Με το χαμηλότερο ποσοστό μείωσης στην ζήτηση σε φ. αερίου και ηλεκτρισμού να είναι αναμενόμενο, αφού σημαντικό μέρος της κατανάλωσης έχει μεταφερθεί από τη βιομηχανία, εμπόριο και τουρισμό στον οικιακό τομέα. Αλλά και εδώ οι προβλέψεις για τους επόμενους "έγκλειστους μήνες" είναι ότι η ζήτηση θα υποχωρήσει σε υψηλότερα επίπεδα. Σε κάθε περίπτωση παρατηρούμε μια ριζική αναδιάρθρωση του ενεργειακού τοπίου, από την άποψη προμήθειας-ζήτησης, που σημειωτέον συνέβη μέσα σε λίγες μόνο ημέρες πράγμα που αποτελεί μια πρωτόγνωρη κατάσταση.
Στην αγορά πετρελαίου όπου και εστιάζεται σήμερα το ενδιαφέρον των αγορών και όπως έχουμε κατ' επανάληψη εξηγήσει εκτενώς στο πόρταλ, η κατάρρευση της τιμής του αργού που παρατηρήθηκε μετά τη γνωστή συνάντηση του OPEC στην Βιέννη στις 6/3 και συνεχίστηκε μέχρι τα τέλη Μαρτίου είναι άμεσο αποτέλεσμα δύο βασικών παραγόντων. Αφ´ενός μεν της αδυναμίας συμφωνίας μεταξύ δύο βασικών πετρελαιεξαγωγών, δηλ. Ρωσίας και Σ. Αραβίας, για μείωση της παραγωγής και αφ´ ετέρου της παράλληλης και προοδευτικής κατάρρευσης της ζήτησης σε όλο τον πλανήτη. Σύμφωνα με τις πλέον πρόσφατες εκτιμήσεις εταιρειών η συνολική ζήτηση αναμένεται να μειωθεί τουλάχιστον κατά 10 εκατ. βαρ/ημέρα, σε μια παγκόσμια αγορά 100 εκατ. βαρ/ημέρα το 2019. Ας σημειωθεί ότι αυτή είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο. Αλλά τότε υπήρξαν τελείως ιδιάζουσες συνθήκες.
Το ερώτημα που τίθεται πλέον είναι κατά ποσό οι παρούσες ιδιάζουσες συνθήκες θα επηρεάσουν την ζωή μας στη μετά κορωνοϊό εποχή και τι σημαίνει αυτό για τον ενεργειακό τομέα πάνω στον οποίο βασίζεται η λειτουργία της σημερινής τεχνολογικά προσανατολισμένης κοινωνίας μας. Η πρώτη παρατήρηση είναι ότι στο διάστημα μετά την άρση των μέτρων στην Ελλάδα και διεθνώς η ενεργειακή ζήτηση δεν πρόκειται να ανακάμψει σε επίπεδα προ κορωνοϊού, γιατί το σοκ που θα έχει υποστεί ο πληθυσμός θα είναι τόσο μεγάλο που θα υπάρχει πολύ μεγάλη επιφυλακτικότητα για εργασία σε επαφή με άλλους ανθρώπους και γενικότερα σε κοινωνικές συναναστροφές. Για ένα μεγάλο μέρος του εργατικού δυναμικού η τηλεργασία ήρθε για να μείνει ενώ στην βιομηχανία θα επιταχυνθεί η μετάβαση σε πλήρως αυτοματοποιημένα συστήματα. Σημαντικά μειωμένο για ένα διάστημα θα είναι το διεθνές εμπόριο με αρνητικές επιπτώσεις στην παραγωγική αλυσίδα πολλών κλάδων ενώ οι αεροπορικές μετακινήσεις θα μειωθούν στο ελάχιστο αφού η σημερινή εμπειρία δείχνει ότι συνέδρια και συναντήσεις μπορούν να πραγματοποιούνται άνετα και με ασφάλεια εξ αποστάσεως. Το πλήγμα για τις περισσότερες αεροπορικές εταιρείες θα είναι μη αναστρέψιμο.
Η δεύτερη παρατήρηση είναι ότι οι νέες κοινωνικές συνθήκες, κατάλοιπο της παρούσας κρίσης και υπαγορευμένες από νέο φάσμα μέτρων που θα υιοθετηθούν παγκοσμίως για την πρόληψη κάποιας νέας πανδημίας, θα έχουν άμεσο αντίκτυπο στον τρόπο που θα χρησιμοποιούμε και θα διαχειριζόμαστε την ενέργεια. Κοινός παρονομαστής θα αναδειχθεί η επίσπευση της μετάβασης σε ένα πλήρες ηλεκτρικό σύστημα ( all electric system) που θα διευκολυνθεί από την αισθητή μείωση της χρήσης υδρογονανθράκων, όχι τόσο λόγω εφαρμογής μέτρων για την αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής αλλά λόγω αλλαγής του μοντέλου εργασίας και της βιομηχανικής και αγροτικής παραγωγής. Με το peak oil demand να επισπεύδεται κατά τουλάχιστον 10 χρόνια.
Τέλος, ακόμα μια σημαντική πρόκληση θα είναι η βιωσιμότητα του σημερινού συστήματος λειτουργίας των ενεργειακών αγορών, ιδιαίτερα στον ηλεκτρισμό και το φ. αέριο, αφού προτεραιότητα πλέον θα δοθεί στην ενεργειακή ασφάλεια με ότι αυτό μπορεί να σημαίνει για τη διατήρηση του υπάρχοντος ανταγωνιστικού μοντέλου. Δεν θα πρέπει να εκπλαγούμε εάν σύντομα το όλο θέμα τεθεί σε πολιτικό επίπεδο από τους πολέμιους των ανοικτών αγορών και τους νοσταλγούς των πάλαι ποτέ κεντρικών συστημάτων παραγωγής, μεταφοράς και διανομής ενέργειας.