Όμως στην περίπτωση του πετρελαϊκού εμπάργκο, η Ουάσινγκτον αντιμετώπισε ένα μικρό πρόβλημα, στο οποίο το portal αναφέρθηκε εκτενώς σε πρόσφατη αρθρογραφία του (πχ. βλ. άρθρο -ανάλυση ‘Μεγαλειώδης Kολοτούμπα Τραμπ στις Κυρώσεις Κατά του Ιράν’ της 3ης Νοεμβρίου), αφού ο αυστηρός αποκλεισμός πετρελαϊκών εξαγωγών οδηγούσε στην αύξηση των διεθνών τιμών του αργού πετρελαίου (οι οποίες είχαν αυξηθεί κατά $15 το βαρέλι μέσα σε 2 μήνες για να φθάσουν τα $86 το βαρέλι στις αρχές Οκτωβρίου) που με τη σειρά τους έπλητταν τους Αμερικανούς καταναλωτές, πράγμα πολύ δυσάρεστο για τον Τραμπ εν όψει των midterm εκλογών της 6ης Νοεμβρίου. Εδώ, το US Treasury επινόησε τη μεσοβέζικη λύση της εξαίρεσης 8 κρατών (μεταξυ των οποίων και η Ελλάδα, μαζί με Τουρκία και Ιταλία στη λεκάνη της Μεσογείου) για ένα αρχικό διάστημα 6 μηνών -έως ότου οι χώρες αυτές μπορέσουν να βρουν εναλλακτικούς προμηθευτές- αφού απώτερος στόχος των ΗΠΑ παραμένει ο απόλυτος πετρελαϊκός αποκλεισμός του Ιράν.
Ενόψει των νέων διεθνών ισορροπιών και συμμαχιών που διαμορφώνονται πλέον, καθώς ξεδιπλώνεται σταθερά και προκλητικά η μονομερής πολιτική της Ουάσινγκτον (η οποία ασπαζόμενη το δόγμα Τραμπ περί America First αίφνης τίθεται απέναντι σε όλους τους άλλους και ταπεινώνει και εξευτελίζει συμμάχους και φίλους, όπως αναφέραμε στο Σχόλιο μας της 14ης Μαΐου για το πώς η απόσυρση των ΗΠΑ από τη Συμφωνία για τα πυρηνικά διασαλεύει την παγκόσμια τάξη), εύλογα τίθεται μια σειρά από καίρια ερωτήματα για το πού τελικά μπορεί να οδηγήσει ο σημερινός κύκλος αμερικανικών κυρώσεων και γενικότερα η πολιτική Τραμπ περι οικονομικής εξόντωσης του Ιράν. Μία βασική παρατήρηση, η οποία στηρίζεται στη διεθνή εμπειρία και συμπεράσματα από παρόμοιες καταστάσεις τα τελευταία χρόνια (λχ. βλέπε τι έχει συμβεί στη Ρωσία μετά την επιβολή αμερικανικών και ευρωπαϊκών κυρώσεων μετά το 2014 με αφορμή τη ρωσική κατάληψη της Κριμαίας) είναι ότι οι κυρώσεις θα έχουν μάλλον το αντίθετο αποτέλεσμα, αφού θα υποχρεώσουν το Ιράν να ενισχύσει περαιτέρω την εσωτερική του αγορά και να καταστεί ακόμα περισσότερο αυτάρκες απ’ ότι είναι σήμερα.
Θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη ότι το Ιράν σήμερα είναι σχεδόν 100% ενεργειακά ανεξάρτητο και αυτοδύναμο, αφού χρησιμοποιεί το εγχώριο φυσικό αέριο (όντας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς και καταναλωτές παγκοσμίως με ετήσια παραγωγή 224 δισ. κυβικών μέτρων, τρίτο μετά από ΗΠΑ και Ρωσία) για την κάλυψη του μεγαλύτερου μέρους των ενεργειακών του αναγκών (πλήρης χρήση για αεριοκίνηση, οικιακή χρήση και βιομηχανία), ενώ το πετρέλαιο το χρησιμοποιεί κυρίως για εξαγωγές. Η δε αγροτική παραγωγή καλύπτει πλήρως τις εγχώριες ανάγκες, ενώ -διαθέτοντας δικά του λιπάσματα- εξάγει προϊόντα και σε όλες τις γειτονικές χώρες, και άρα ο λαός του Ιράν δεν πρόκειται να πεινάσει από την επιχειρούμενη αποκοπή της χώρας από τις διεθνείς αγορές. Εξίσου ωφελημένη από την εφαρμογή των νέων κυρώσεων θα είναι και η βιομηχανία, από τη χαλυβουργία μέχρι τα ηλεκτρονικά, η οποία επωφελήθηκε από το σύντομο διάλειμμα στην απελευθέρωση των εισαγωγών (2016-2018) και έκανε retooling με αποτέλεσμα να έχει σε μεγάλο βαθμό εκσυγχρονιστεί.
Πέρα όμως από τα εσωτερικά οφέλη που αναμένεται να έχουν οι νέες κυρώσεις στον ιδιαίτερα λιτοδίαιτο και σκληραγωγημένοι λαό του Ιράν, αναπόφευκτα θα υπάρξουν επιπτώσεις και σε διεθνές επίπεδο, ιδιαίτερα εάν λάβουμε υπόψη μας τα εξής:
- Τη διεύρυνση του πολιτικού και οικονομικού ρήγματος μεταξύ ΗΠΑ και Ευρώπης, με την ΕΕ να έχει ταχθεί ξεκάθαρα κατά της πολιτικής Τραμπ αναφορικά με το Ιράν, ενώ ταυτόχρονα προσπαθεί να εξεύρει τρόπους παράκαμψης του σημερινού εμπάργκο με τη δημιουργία ενός ειδικού μηχανισμού εκκαθάρισης πληρωμών (βλέπε πρόσφατη δήλωση του υπουργού οικονομικών της Γαλλίας κ. Bruno le Maire ότι η Ευρώπη δε θα δεχθεί οι ΗΠΑ να γίνουν ο χωροφύλακας του πλανήτη).
- Την περαιτέρω σύσφιγξη των οικονομικών, εμπορικών, διπλωματικών και αμυντικών σχέσεων του Ιράν με Κίνα και Ρωσία, δηλ. τις δυο υπερδυνάμεις με τις οποίες και έχει ανοικτή αντιπαράθεση η Ουάσινγκτον.
- Την ενδυνάμωση του εθνικού φρονήματος των Ιρανών και της αποφασιστικότητάς τους να ενισχύσουν με κάθε δυνατό τρόπο την παρουσία τους στις χώρες του λεγόμενου σιιτικού τόξου (Λίβανος, Συρία, Ιράκ).
- Την περαιτέρω ενίσχυση του στρατιωτικού μηχανισμού του Ιράν με συνέχιση και αναβάθμιση του βαλλιστικού του προγράμματος και την ‘υπόγεια’ επανέναρξη του πυρηνικού του προγράμματος. Κάτι που αναπόφευκτα θα οδηγήσει σε βομβαρδισμούς των εγκαταστάσεών του από το Ισραήλ με την πλήρη υποστήριξη των ΗΠΑ. Χωρίς να είναι καθόλου βέβαιο ότι θα καμφθεί το φρόνημα η οι δυνατότητες στρατιωτικής επέμβασης της Τεχεράνης.
Συμπερασματικά, η απόφαση των ΗΠΑ να εγκαταλείψουν τη διεθνή συνθήκη JCPOA και να προχωρήσουν στην επιβολή σκληρών μέτρων κατά του Ιράν αργά η γρήγορα θα οδηγήσει σε μια άνευ προηγούμενου πόλωση, συμπαρασύροντας πολλά άλλα κράτη. Το δε στρίμωγμα της Τεχεράνης θα αναζωπυρώσει τις πυρηνικές της φιλοδοξίες, οδηγώντας σε εν πολλοίς απρόβλεπτες και μάλλον δυσάρεστες εξελίξεις με σοβαρούς κινδύνους για την παγκόσμια ειρήνη.