Έτσι ούτε μία, ούτε δύο, ούτε τρείς, αλλά οκτώ χώρες πρόκειται να εξαιρεθούν των κυρώσεων που πρόκειται να ισχύσουν από την ερχόμενη Δευτέρα, 5 Νοεμβρίου, και που έχει αυτόκλητα επιβάλλει η Ουάσινγκτον κατά των χωρών που συναλλάσσονται με το Ιράν και εισάγουν πετρέλαιο και φυσικό αέριο.
Αν και οι χώρες αυτές δεν ανακοινώθηκαν ακόμα, οι περισσότεροι παράγοντες της αγοράς υποστηρίζουν ότι αυτές συμπεριλαμβάνουν την Ν. Κορέα, την Ινδία, την Ιαπωνία, το Ιράκ, την Τουρκία, ενώ η Κίνα έχει δηλώσει ότι σε κάθε περίπτωση αυτή θα εξακολουθήσει να εισάγει σημαντικές ποσότητες αργού από το Ιράν.
Να υπενθυμίσουμε ότι τις κυρώσεις αυτές τις ανακοίνωσε η κυβέρνηση Τραμπ τον περασμένο Μάιο, αμέσως μετά την καταγγελία -και αποχώρησή της- από τη διεθνή συμφωνία -γνωστή ως JCPOA- για τον έλεγχο του πυρηνικού προγράμματος της Τεχεράνης. Σύμφωνα με το σκεπτικό του Προέδρου Τραμπ, η ανωτέρω συμφωνία «ήτο απαίσια καθότι δεν εμπόδιζε ουσιαστικά τις πυρηνικές φιλοδοξίες του Ιράν, ενώ αυτό κατά τα τελευταία τρία χρόνια έχει εντείνει την ανάπτυξη του βαλλιστικού του προγράμματος, την ανάμειξή του στις περιφερειακές συγκρούσεις και την υποστήριξή του προς την τρομοκρατία». Κατηγορίες τις οποίες έχει επανειλημμένα αντικρούσει το Ιράν, αλλά και για όποιον γνωρίζει την κατάσταση στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, δεν ευσταθούν στο ελάχιστο. Απεναντίας, η εμπλοκή του Ιράν στην ευρύτερη περιοχή εδώ και χρόνια αποβλέπει στη ριζική καταπολέμηση της τρομοκρατίας από την Αλ Κάιντα και το Ισλαμικό Κράτος.
Όπως παρατηρούν παράγοντες της διεθνούς πετρελαϊκής αγοράς, η ‘κολοτούμπα’ του Τραμπ αποβλέπει στην περαιτέρω αποκλιμάκωση των πετρελαϊκών τιμών σε μια ύστατη προσπάθεια ελέγχου των, καθώς την ερχόμενη εβδομάδα διενεργούνται εθνικές εκλογές (γνωστές ως midterm elections) σε όλες τις Πολιτείες και η τιμή του πετρελαίου, που είχε αυξηθεί σημαντικά από τις αρχές του έτους, αποτελεί κρίσιμο παράγοντα στις επιλογές των ψηφοφόρων. Να σημειώσουμε ότι στις αρχές του Οκτωβρίου, στις 3/10, η τιμή του Brent, του διεθνούς benchmark, κορυφώθηκε στα $86,74 το βαρέλι, ενώ σήμερα αυτή έχει μειωθεί κατά 15% και διαπραγματεύεται πλέον κάτω των $73. Η μεγάλη αυτή μείωση, σύμφωνα με πολλούς αναλυτές, οφείλεται κυρίως στη σταθερή αύξηση της παγκόσμιας προμήθειας που έρχεται να καλύψει μια διαρκώς αυξανόμενη ζήτηση, η οποία, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ΙΕΑ, πρόκειται να διαμορφωθεί στο επίπεδο ρεκόρ των 100 εκατ. βαρελιών την ημέρα κατά μέσο όρο το 4ο τρίμηνο του τρέχοντος έτους.
Η πορεία των τιμών του Brent στο ICE του Λονδίνου κατά τον τελευταίο μήνα
Πράγματι, τους τελευταίους δύο μήνες, τόσο υπό την πίεση της κυβέρνησης Τραμπ, αλλά και για τελείως ανεξάρτητους λόγους που έχουν να κάνουν κυρίως με τον τρόπο λειτουργίας και των αναγκών των περισσότερων παραγωγών, παρατηρείται μια αύξηση της διατιθέμενης ποσότητας αργού στη διεθνή αγορά. Ιδιαίτερα η Σαουδική Αραβία, ο de facto ηγέτης του OPEC, έχει αυξήσει σημαντικά την παραγωγή της στο πλαίσιο λειτουργίας του καρτέλ, η οποία τον Οκτώβριο αυξήθηκε κατά 150.000 βαρέλια την ημέρα, έχοντας φθάσει πλέον κοντά στα 10,7 εκατ. βαρέλια ημερήσιας παραγωγής, «με δυνατότητα αυτή να αυξηθεί περαιτέρω, ώστε να καλύψει τις όποιες ανάγκες της αγοράς», σύμφωνα με πρόσφατη δήλωση το υπουργού Πετρελαίων του βασιλείου, Χαλίντ Αλ Φαλίχ. Παράλληλα, παρατηρείται μια αύξηση της ρωσικής παραγωγής αργού -και αντίστοιχων εξαγωγών- η οποία έχει ξεπεράσει πλέον τα 11,0 εκατ. βαρέλια την ημέρα, ξεπερνώντας αυτή της Σαουδικής Αραβίας. Αλλά και η εγχώρια πετρελαϊκή παραγωγή των ΗΠΑ βαίνει διαρκώς αυξανόμενη με +1,5 εκατ. βαρέλια την ημέρα (y-o-y), έχοντας πλέον φθάσει τα 11,35 εκατ. βαρέλια την ημέρα, χωρίς να υπολογίζονται τα υγρά κατάλοιπα τα οποία ξεπερνούν τα 2,5 εκατ. βαρέλια, πράγμα που σημαίνει μειωμένες εισαγωγές αργού για να ικανοποιηθούν οι καταναλωτικές ανάγκες των ΗΠΑ.
Τέλος, θα πρέπει να αναφέρουμε ότι, σε αντίθεση με τις πλέον απαισιόδοξες προβλέψεις πολλών αναλυτών πριν από μερικούς μήνες περί πλήρους κατάρρευσης των εξαγωγών αργού του Ιράν, αυτές έχουν απλούστατα μειωθεί στα 1,7 εκατ. βαρέλια την ημέρα, από το επίπεδο των 2,5 εκατ. βαρελιών τον περασμένο Μάιο, με την παραγωγή να διατηρείται στα 3,5 εκατ. βαρέλια και με την κρατική εταιρεία πετρελαίων του Ιράν,την NIOC, να αποθηκεύει όσο μεγαλύτερες ποσότητες μπορεί εντός και εκτός της χώρας.
Με την αυξημένη παραγωγή από Σ. Αραβία, Ρωσία και ΗΠΑ να αντισταθμίζει τις περιορισμένες απώλειες από Ιράν και τις συνεχιζόμενες από Βενεζουέλα, Λιβύη και Νιγηρία, η παγκόσμιος αγορά εμφανίζεται σήμερα υπερκαλυμμένη από άποψη προμήθειας, πράγμα που αντανακλάται στις μειούμενες τιμές προς μεγάλη ικανοποίηση της κυβέρνησης Τραμπ.
Η δε τελευταία ανακοίνωση περί εξαίρεσης (waiver) οκτώ χωρών από τις αμερικανικές κυρώσεις κατά του Ιράν έρχεται τώρα να ενισχύσει το σορτάρισμα ( short selling) στις διεθνείς πετρελαιαγορές, πράγμα που αναπόφευκτα θα οδηγήσει τις τιμές σε ακόμα χαμηλότερα επίπεδα. Αυτή η δυσμενής, κατά τα άλλα, εξέλιξη για τους πετρελαιοπαραγωγούς, οι οποίοι βλέπουν για μια ακόμα φορά την αγορά να οδηγείται σε υπερπροσφορά, ενισχύοντας τους φόβους για πλημμυρίδα πετρελαίου (oil glut), δεν εμποδίζει τους Ιρανούς να εμφανίζονται δικαιωμένοι στην οξεία αντιπαράθεσή τους με την κυβέρνηση Τραμπ, έτσι που ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας του Ιράν, Abdolnaser Hammati, να δηλώνει «μερική νίκη», προβλέποντας περαιτέρω υποχώρηση των ΗΠΑ στο θέμα των κυρώσεων.