εξοικονόμησης, τόσο για κατοικίες και δημόσια κτήρια, όσο και για επιχειρήσεις, με τα οποία εξυπηρετείται ένας διττός στόχος: αφενός η υλοποίηση των πολιτικών για την ενεργειακή μετάβαση και αφετέρου η δημιουργία μιας απανθρακοποιημένης οικονομίας που θα καταναλώνει λιγότερη, και δη “πράσινη” ενέργεια, και η οποία θα συμβάλει στην εκπλήρωση των εθνικών δεσμεύσεων για το Κλίμα.
Υπ΄αυτή την έννοια, εκτός των ήδη σε ισχύ προγραμμάτων “Εξοικονομώ”, το ΥΠΕΝ έχει προκηρύξει και μια νέα σειρά προγραμμάτων όπως είναι το «Εξοικονομώ Επιχειρώ», το «Αλλάζω Συσκευή για Επιχειρήσεις» και το πρόγραμμα «Φωτοβολταϊκά και συστήματα αποθήκευσης για Επιχειρήσεις», συνολικού προϋπολογισμού 450 εκατ. ευρώ!
Παράλληλα τρέχει και το “Απόλλων”, ένα πρόγραμμα που αποτελεί τομή στα ενεργειακά πράγματα της χώρας, αφού προορίζεται να καλύψει με «πράσινη» ηλεκτρική ενέργεια, το 90% των αναγκών των ευάλωτων πολιτών, καθώς και το 50% των αναγκών σε ηλεκτρισμό των ΟΤΑ Α’ και Β’ βαθμού, των ΔΕΥΑ και των ΓΟΕΒ/ΤΟΕΒ.
Η υλοποίηση του προγράμματος θα ενισχύσει την αποθήκευση ενέργειας στο ηλεκτρικό σύστημα, που σημαίνει εξοικονόμηση ηλεκτρικού χώρου και συγκράτηση των περικοπών “πράσινης” ηλεκτροπαραγωγής με τη μείωση του κόστους να εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε 150 εκατ. ευρώ.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η πρόταση οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων (EPBD, Energy performance of buildings directive), που εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον Μάρτιο του 2023, προβλέπει μέτρα για την αύξηση του ρυθμού των ανακαινίσεων με στόχο τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου με στόχο να καταστήσει τον τομέα κλιματικά ουδέτερο έως το 2050.
Μεταξύ άλλων η πρόταση προβλέπει ότι από το 2028 όλα τα καινούργια κτίρια θα πρέπει να έχουν μηδενικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, ενώ η αντίστοιχη προθεσμία για κτίρια που στεγάζουν, χρησιμοποιούνται, ή ανήκουν σε δημόσιες αρχές ορίζεται για το 2026. Ακόμη, όλα τα νέα κτίρια θα πρέπει να είναι εξοπλισμένα με τεχνολογίες συλλογής ηλιακής ενέργειας έως το 2028, εφόσον αυτό είναι τεχνικά και οικονομικά εφικτό, ενώ τα κτίρια κατοικιών που υποβάλλονται σε μεγάλης κλίμακας ανακαίνιση θα έχουν προθεσμία έως το 2032.
Παγκόσμια προσέγγιση και λύσεις
Είναι φανερό ότι η ενεργειακή απόδοση είναι ζωτικής σημασίας για ένα βιώσιμο μέλλον, όπως επίσης και η αναγνώριση της ανάγκης ότι θα πρέπει να ανακαινιστούν και επεκταθούν τα υπάρχοντα συστήματα μεταφοράς ενέργειας, για να διασφαλιστεί ότι ο ηλεκτρισμός που θα παράγεται δεν θα χάνεται κατά τη μεταφορά και τη χρήση και ότι τα πλέγματα ηλεκτρικής ενέργειας θα επαρκούν για να απορροφήσουν την μαζική εισροή νέας ανανεώσιμης ισχύος κατά τις επόμενες δεκαετίες.
Ωστόσο, όπως συμφωνεί η πλειονότητα των εκπροσώπων του επιστημονικού κόσμου, διεθνώς, η ενεργειακή απόδοση είναι ζωτικής σημασίας αν θέλει ο κόσμος να εκπληρώσει τους όρους της Συμφωνίας του Παρισιού του 2015 για το Κλίμα και το net zero και να μειώσει την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη κάτω από τον 1,5° Κελσίου.
Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας τονίζει ότι η ενεργειακή απόδοση θα είναι σε θέση να προσφέρει το ένα τρίτο της εξοικονόμησης άνθρακα που απαιτείται για την επίτευξη του net zero. Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος πρέπει να αυξηθεί ο όγκος της ενεργειακής απόδοσης μέσω του εξηλεκτρισμού της οικονομίας, της δυνατότητας μεγαλύτερης ευελιξίας στην προσφορά, τη ζήτηση και την αποθήκευση ενέργειας, αλλά και της επαναχρησιμοποίησης της απορριπτόμενης θερμότητας.
Έκθεση της Danfoss Climate Solutions προτείνει ότι η ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο μπορεί να είναι σε θέση να επιτύχουν ετήσια εξοικονόμηση ενέργειας ύψους 11,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων, έως το 2030 και 16,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων έως το 2050, εάν μεγιστοποιήσουν τις δυνατότητες της ευελιξίας από την πλευρά της ζήτησης.
Αυτό θα συνέβαλε να μειωθούν οι εκπομπές CO2 κατά περίπου 40 εκατομμύρια τόνους και η ηλεκτροπαραγωγή από φυσικό αέριο κατά 106 TWh, δηλαδή, περί το ένα πέμπτο της κατανάλωσης φυσικού αερίου της ΕΕ για την παραγωγή ηλεκτρισμού, το 2022!
Ακόμη, στο ίδιο έγγραφο αναφέρεται επίσης ότι η μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα σε ένα πλήρως ηλεκτροδοτούμενο σύστημα, θα μπορούσε να μειώσει μέχρι και το 40% της τελικής κατανάλωσης ενέργειας.
Η Danfoss υπογραμμίζει επίσης την ανάγκη διασφάλισης της ενεργειακής απόδοσης στις αναδυόμενες τεχνολογίες και κάνει ιδιαίτερη μνεία στην αγορά υδρογόνου που αναπτύσσεται με ολοένα και πιο ταχύ ρυθμό, καθώς οι κυβερνήσεις και οι εταιρείες παγκοσμίως αναζητούν καθαρότερες εναλλακτικές λύσεις καυσίμων για την τροφοδοσία βιομηχανιών που είναι δύσκολο να σταματήσουν να λειτουργούν, όπως η μεταποίηση και η αεροπορία.
Ακόμη, προτείνεται η στρατηγική ενσωμάτωση τομέων που αξιοποιούν την πλεονάζουσα θερμότητα για τη μείωση της ζήτησης ενέργειας και την ενίσχυση της αποδοτικότητας. Η έκθεση αναφέρει ότι έως το τέλος της δεκαετίας, ποσοστό 53% της παγκόσμιας εισροής ενέργειας θα σπαταληθεί ως πλεονάζουσα θερμότητα, αλλά ότι αυτή η θερμότητα μπορεί να συλλεχθεί και να επαναχρησιμοποιηθεί για να τροφοδοτούνται μηχανήματα και να θερμαίνονται κτίρια και νερό.
Σήμερα, τα ενεργειακά συστήματα ανά τον κόσμο κρίνονται αναποτελεσματικά, την ώρα που η παγκόσμια ζήτηση ενέργειας συνεχίζει να αυξάνεται. Την ίδια ώρα, είναι σταγόνα στον ωκεανό τα όσα γίνονται για να μειωθεί η αναποτελεσματικότητα του ενεργειακού τομέα και να περιοριστεί η περιττή χρήση ενέργειας. Η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και η μείωση της υπέρμετρης κατανάλωσης θα συμβάλει να μειωθούν τα επίπεδα εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα καθώς και να μετριαστούν τα οικονομικά βάρη των χωρών που πασχίζουν να μεγιστοποιήσουν την παραγωγή “πράσινης” ενέργειας με μη βιώσιμο ρυθμό!