Η κίνηση δεν αφορά μόνο την ενεργειακή ασφάλεια· αναδιαμορφώνει ολόκληρο τον παγκόσμιο χάρτη εμπορίου ενέργειας και δημιουργεί νέες ανάγκες, νέες ροές και νέες ευκαιρίες στις αγορές LNG, υποδομών και διασυνδέσεων.
Τι προβλέπει η συμφωνία - Τα βασικά σημεία
- Απαγόρευση μακροχρόνιων συμβολαίων για ρωσικό αέριο από 30 Σεπτεμβρίου 2027 (και το αργότερο έως Νοέμβριο2027).
- Απαγόρευση νέων συμβολαίων LNG από 1η Ιανουαρίου 2027.
- Τέλος σε βραχυπρόθεσμα συμβόλαια μέσα στο 2026 LNG: έως 25 Απριλίου 2026
Αγωγών: έως 17 Ιουνίου 2026
- Δυνατότητα των ευρωπαϊκών εταιρειών να ενεργοποιήσουν ρήτρες force majeure για να τερματίσουν υφιστάμενες συμβάσεις.
- Σχέδιο της Κομισιόν για οριστική διακοπή των ρωσικών εισαγωγών προς Ουγγαρία και Σλοβακία μέχρι το 2027 — τις δύο χώρες που είχαν εξαιρεθεί από το εμπάργκο του 2022.
Όπως δήλωσε ο Επίτροπος Ενέργειας Dan Jørgensen: «Η Ευρώπη κλείνει οριστικά τη στρόφιγγα του ρωσικού αερίου. Καμία πίεση, κανένας εκβιασμός, ποτέ ξανά».
Πού βρισκόμαστε σήμερα — Μια ήπειρος σε μετάβαση
Πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία, η Ευρώπη εξαρτιόταν από τη Ρωσία για το 45% των εισαγωγών φυσικού αερίου. Το 2025, το ποσοστό έχει υποχωρήσει στο 19%, κυρίως μέσω της μείωσης των αγωγών. Παρόλα αυτά, οι 15εισαγωγές ρωσικού LNG αυξήθηκαν το 2023–2024, αγγίζοντας το 20% του ευρωπαϊκού LNG mix.
Η νέα συμφωνία στοχεύει να «κλείσει» και αυτό το τελευταίο παράθυρο εξάρτησης.
Γιατί τώρα;
Γεωπολιτική πίεση & 4ο έτος πολέμου στην Ουκρανία
Η ενέργεια χρησιμοποιήθηκε ως μοχλός πίεσης από τη Μόσχα, προκαλώντας ακραίες αυξήσεις τιμών.
Ανάγκη προβλέψιμου πλαισίου για επενδύσεις
Οι ευρωπαϊκές εταιρείες και οι αγορές LNG χρειάζονται ξεκάθαρους κανόνες για τον προγραμματισμό των επόμενων ετών.
Ευρωπαϊκός στόχος κλιματικής ουδετερότητας
Η απεξάρτηση από το αέριο γενικά, και όχι μόνο από τη Ρωσία, αποτελεί προϋπόθεση για το Fit-for-55 και το Green Deal.
Ποιος κερδίζει – Ποιος χάνει
Κερδίζουν:
- Οι προμηθευτές LNG: ΗΠΑ, Κατάρ, Αλγερία, Νορβηγία.
- Οι χώρες με FSRUs & αναβαθμισμένα τερματικά LNG —όπως Ελλάδα, Ολλανδία, Ισπανία.
- Εταιρείες υποδομών (αγωγοί, διασυνδέσεις, αποθήκες)λόγω επιτάχυνσης επενδύσεων.
Χάνουν:
- Οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις που είχαν πολυετείς συμβάσεις με Gazprom.
- Οι βιομηχανίες εντάσεως ενέργειας που θα δουν μεγαλύτερη μεταβλητότητα τιμών.
- Η Ρωσία, η οποία χάνει οριστικά την πιο κερδοφόρα αγορά της.
Η ελληνική διάσταση — Η Ελλάδα γίνεται πύλη LNG της ΝΑ Ευρώπης
Η συμφωνία ενισχύει τον ρόλο της Ελλάδας ως περιφερειακού ενεργειακού κόμβου, καθώς η ΝΑ Ευρώπη θα χρειαστεί νέες εισαγωγικές ροές. Κρίσιμες υποδομές που ενισχύονται από τη νέα πραγματικότητα:
- FSRU Αλεξανδρούπολης
Ήδη λειτουργεί ως βασική πύλη προς Βουλγαρία & Σερβία— και τώρα η ζήτηση αναμένεται να αυξηθεί.
- Revithoussa LNG Terminal
Αυξημένες δυνατότητες επαναεριοποίησης ενισχύουν τη ροή LNG προς ΝΑ Ευρώπη.
- IGB + TAP
Οι διασυνδέσεις ενισχύουν τον άξονα Κασπίας–Ελλάδας–Ευρώπης, δίνοντας νέο βάρος στο αζέρικο αέριο.
- Nέες επενδύσεις σε αποθήκες και πράσινες τεχνολογίες υδρογόνου
Η αποθήκη της Καβάλας, τα hydrogen-ready δίκτυα και τα έργα πράσινου LNG αποκτούν στρατηγικό χαρακτήρα.
Η Ελλάδα βρίσκεται πλέον στη «σωστή πλευρά» της ευρωπαϊκής ενεργειακής αναδιάρθρωσης.
Πώς αλλάζει ο χάρτης του παγκόσμιου εμπορίου ενέργειας
Η απόφαση δημιουργεί ένα νέο τοπίο:
- Αναδιανομή της ρωσικής ενέργειας προς Ασία (Κίνα, Ινδία).
- Στροφή της Ευρώπης σε μακροχρόνιες συμφωνίες LNG με ΗΠΑ–Κατάρ.
- Αυξημένη πίεση στις διεθνείς τιμές LNG, ειδικά 2026–2028.
- Ενίσχυση του ρόλου της ναυτιλίας LNG — όπου η Ελλάδα έχει πρωταγωνιστική θέση.
Τι σημαίνει για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και τον κλάδο εξαγωγών
- Μεγαλύτερη ενεργειακή σταθερότητα από το 2028 και μετά, μόλις σταθεροποιηθούν οι νέες συμβάσεις LNG.
- Αύξηση κόστους ενέργειας βραχυπρόθεσμα λόγω μεταβατικότητας.
- Επιτάχυνση επενδύσεων σε ΑΠΕ και αποθήκευση ενέργειας.
- Νέες ευκαιρίες για εταιρείες τεχνολογίας, εξοπλισμού, logistics και ενέργειας σε ένα περιβάλλον που αλλάζει ταχύτατα.
Η Ευρώπη γυρίζει σελίδα
Η απόφαση να τερματιστεί οριστικά το ρωσικό αέριο έως το 2027 δεν είναι απλώς μια πολιτική επιλογή· είναι μια βαθιά γεωοικονομική μετατόπιση. Η ΕΕ δημιουργεί έναν νέο ενεργειακό χάρτη, όπου ο ρόλος των υποδομών LNG, των διασυνδέσεων και της ενεργειακής διαφοροποίησης γίνεται καθοριστικός.
Για την Ελλάδα, αποτελεί ευκαιρία να ενισχύσει τη θέση της ως στρατηγικός κόμβος ενέργειας, τόσο για τα Βαλκάνια όσο και για την ΕΕ συνολικά.
Το 2027 δεν είναι μακριά — αλλάζει ήδη το πώς σχεδιάζονται οι αγορές, οι εξαγωγές και η προμήθεια ενέργειας σε ολόκληρη την ήπειρο.
(από το τεύχος 337 του Newsletter “Let’s Export Greece”)