Τα νούμερα είναι ενδεικτικά του άλματος: Το εξαγωγικό ισοζύγιο διευρύνθηκε από 22 GWh για όλο το 2024, σε 571 GWh την περίοδο Ιανουάριος – Ιούνιος 2025.
Ταυτόχρονα, η συνολική εγκατεστημένη ισχύς ΑΠΕ στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένων των υδροηλεκτρικών σταθμών, φτάνει στα περίπου 16 GW –εκτός εκείνων με όρους σύνδεσης και άλλων σε στάδιο αιτήσεων.
Τα φωτοβολταϊκά κυριαρχούν στην παραγωγή ανανεώσιμης ισχύος, ενώ το αιολικό δυναμικό αυξάνεται με ολοένα και πιο ταχείς ρυθμούς.
Συνολικά, η Ελλάδα είναι η 7η χώρα στον κόσμο στην αξιοποίηση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα της, με το ενεργειακό μείγμα της Ελλάδας να έχει αλλάξει ριζικά, καθώς οι ΑΠΕ έχουν φθάσει να καλύπτουν το 50% της ζήτησης, από περίπου 20% το 2017, ενώ οι προοπτικές είναι να φτάσουν στο 80% έως το 2030.
Κάτι γράφαμε όμως για τις ενεργειακές συμπλεύσεις μας με την Τουρκία.
Η…εξ ανατολών Τουρκία επιταχύνει τη μετάβασή της στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, καθώς έχει θέσε ως στόχο να καταστεί ενεργειακά αυτάρκης και κλιματικά ουδέτερη έως το 2053.
Μέσα σε λίγα χρόνια, η Τουρκία έχει μετατραπεί σε μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες αγορές παραγωγής καθαρής ενέργειας παγκοσμίως, χάρη στις πολιτικές στήριξης του τομέα, στον πακτωλό των επενδύσεων και στην υιοθέτηση νέων τεχνολογικών μοντέλων.
Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι, η εγκατεστημένη ισχύς ΑΠΕ στην γειτονική μας χώρα να ανέλθει στα 74 GW στο τέλος του περασμένου Αυγούστου.
Το κυριότερο είναι πως από το 2022, η μαζική διείσδυση ηλιακής και αιολικής ενέργειας έχει αντικαταστήσει εισαγωγές φυσικού αερίου αξίας 15 δισ. δολαρίων, γεγονός που μείωσε σημαντικά την ενεργειακή εξάρτηση της χώρας.
Η κυβέρνηση Ερντογάν επενδύει στη διαφοροποίηση του ενεργειακού μείγματος ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, ήτοι πολύ νωρίτερα από άλλες χώρες της περιοχής. Το αποτέλεσμα είναι μια πρωτοφανής αύξηση της «πράσινης», δυναμικότητας, που προσφέρει ενίσχυση της ασφάλειας εφοδιασμού και σταθεροποιεί την οικονομία έναντι των ακραίων διακυμάνσεων των τιμών της ενέργειας.
Όπως και στην Ελλάδα, έτσι και στην Τουρκία κυρίαρχη τεχνολογία είναι τα φωτοβολταϊκά. Σύμφωνα με την Ember Energy, η ηλιακή παραγωγή στη γειτονική χώρα, διπλασιάστηκε από το 2023 για να υπερβεί τον αρχικό κυβερνητικό στόχο για το 2025.
Είναι χαρακτηριστικό ότι από τον Ιούλιο του 2022 έως το τέλος του 2024, η εγκατεστημένη ισχύς αυξήθηκε από 9,7 GW σε άνω των 19 GW, με την ιδιοκατανάλωση να καλύπτει το 94% αυτής της ανάπτυξης.
Πσράλληλα, η ηλιακή ενέργεια συνεισφέρει περίπου το 6% της συνολικής ηλεκτροπαραγωγής, ενώ η χώρα διαθέτει 33 GW σε προ-αδειοδοτημένα έργα ηλιακής και αιολικής ενέργειας ενσωματωμένα σε αποθήκευση, ήτοι, δεκαπλάσια από τον επίσημο στόχο των 2,1 GW για το 2030.
Ο τομέας της αιολικής ενέργειας συγκέντρωσε επενδύσεις ύψους 1,3 δισ. δολαρίων το 2024, ενώ για το τρέχον έτος αυτό το ποσό εκτιμάται ότι θα υπερβεί το 1,5 δισ. δολάρια.
Ωστόσο, παρά την έκρηξη των ΑΠΕ, η υδροηλεκτρική ενέργεια εξακολουθεί να κυριαρχεί στο μείγμα, αφού καλύπτει περίπου το 27% της συνολικής ισχύος. Το φυσικό αέριο έπεται με 25%, τα Φ/Β με 24 GW, τα αιολικά με 14 GW, ενώ ο άνθρακας, η βιομάζα και η γεωθερμία συμπληρώνουν τον κατάλογο.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις, η Τουρκία θα χρειαστεί επιπλέον 17 GW έως το 2030 και 27 GW έως το 2035, για να καλύψει την αυξανόμενη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας, πουεκτιμάται ότι θα φθάσει τις 455 TWh το 2030 και τις 510 TWh το 2035.
Είναι τέτοια η σπουδή και η πολιτική βούληση στην Τουρκία για υιοθέτηση «πράσινων» λύσεων στην ενέργεια, το γεγονός ότι σχεδιάζουν την ανάπτυξη υβριδικών έργων ισχύος 8 GW (θα συνδυάζονται Φ/Β με υδροηλεκτρικούς και αιολικούς σταθμούς), ενώ σημαίνοντα ρόλο θα παίξει και η αποθήκευση.
Ακόμη, η Τουρκία έχει εξελιχθεί σε τέταρτη μεγαλύτερη αγορά ηλεκτρικών αυτοκινήτων, πάνω και από το Βέλγιο. Οι πωλήσεις Η/Ο υπερτριπλασιάστηκαν τον Ιούνιο, για να φθάσουν στις 25.646 μονάδες, από 8.032 για το σύνολο του 2024.
Η επιτυχία αυτή στηρίζεται στα φορολογικά κίνητρα και στη δυναμική εμφάνιση της νεοφυούς εταιρείας, TOGG, της οποίας το πρώτο μοντέλο, T10X, έδωσε ώθηση στη νέα αυτή αγορά.
Σε περίπτωση που η Τουρκία πετύχει το στόχο του net zero έως το 2053, δεν θα έχει απλώς μειώσει την εξάρτησή της από τα ορυκτά καύσιμα, αλλά θα μετατραπεί σε «πράσινη» περιφερειακή δύναμη, σε μια περίοδο της ιστορίας κατά την οποία η ενέργεια επαναπροσδιορίζει τους συσχετισμούς ισχύος –κάτι που γίνεται ιδιαίτερα αντιληπτό στην Ελλάδα…