έχει αλλάξει προς το καλύτερο, αυτά τα τελευταία χρόνια. Και αυτό χάρη στα νέα εθνικά δίκτυα που κατασκευάστηκαν και για τα οποία δαπανήθηκαν πάνω από 600 εκ. ευρώ. Σε έξι χρόνια έγιναν δρόμοι που δεν είχαν γίνει τα προηγούμενα 20 χρόνια μας λέει χαρακτηριστικά, αν και αναγνωρίζει ότι υπάρχει ένα διαχρονικό πρόβλημα με τη χρηματοδότηση.
Όσον αφορά στην Ηλεία που βγαίνει, επιτέλους, από την απομόνωση στην οποία βρισκόταν εδώ και δεκαετίες, ο Περιφερειάρχης είναι σαφής, ότι ο Νομός έχει μεγάλες αναπτυξιακές δυνατότητες που παρέμεναν «κοιμώμενες».
Όσον αφορά στο λιμάνι της Πάτρας, ο κ. Φαρμάκης θεωρεί ότι η ανάπτυξή του θα ενισχύσει τις εμπορευματικές του δυνατότητες, μαζί με τις επιβατικές, και τονίζει ότι αποτελεί μία προτεραιότητα που θα αναβαθμίσει όλη τη Δυτική Ελλάδα και όχι μόνο την Πάτρα.
Μιλά ακόμη για τις σημαντικές πρωτοβουλίες που ανελήφθησαν επί ημερών του αναφορικά με το «σπάσιμο» της ενεργειακής απομόνωσης που ταλαιπωρούσε επί χρόνια ολόκληρη την περιοχή και αναφέρεται στο πολύ σημαντικό έργο κατασκευής τοπικών δικτύων φυσικού αερίου στα τρία μεγάλα αστικά κέντρα της Πάτρας, του Αγρινίου και του Πύργου.
Τέλος, αναφέρεται στις επιπτώσεις των πυρκαγιών που κατέστρεψαν, ιδίως την περιοχή της Αχαΐας, τον περασμένο Αύγουστο καθώς και στις ενέργειες που καταβάλλονται για να αντιμετωπιστούν οι συνέπειές τους σε ανθρώπους, εγκαταστάσεις και καλλιέργειες.
Είναι καλύτερα να μας τα πει όμως ο ίδιος, στη συνέντευξη που ακολουθεί:
Ποιες είναι οι μετρήσιμες επιπτώσεις στην οικονομία και στο περιβάλλον στην Αχαΐα από τις πρόσφατες καταστροφικές πυρκαγιές; Ποιες είναι οι προτάσεις της Περιφέρειας για την ταχύτερη επιστροφή στην πρότερη κατάσταση;
Περάσαμε άλλη μία πολύ μεγάλη περιπέτεια, ευτυχώς χωρίς θύματα. Ωστόσο, οι ζημιές είναι μεγάλες. Ο φετινός Αύγουστος απέφερε περίπου 49.000 καμένα στρέμματα στη Δυτική Ελλάδα, τα πιο πολλά βέβαια στην Αχαΐα. Ωστόσο, το σημαντικότερο είναι πως πίσω από αυτόν τον αριθμό βρίσκονται άνθρωποι και οι ανάγκες τους. Έχουμε πολλές ζημιές σε εκατοντάδες κτίρια, σπίτια και επιχειρήσεις, αλλά και σε καλλιέργειες και σε υποδομές, τόσο στη Δυτική Αχαία, όσο και στην Πάτρα, χώρια την περιβαλλοντική καταστροφή. Δυστυχώς, κάποιοι καταπράσινοι τόποι, ακόμα και ελάχιστα μέτρα μακριά από το κέντρο της Πάτρας, είναι σήμερα… γκρίζες ζώνες.
Ωστόσο, όπως έχω ήδη πει πολλές φορές, δεν έχουμε κανένα περιθώριο παύσης. Ο μεγάλος αγώνας τώρα, αφορά τις αποζημιώσεις των πολιτών, την αποκατάσταση των ζημιών και την προστασία των πυρόπληκτων περιοχών ενόψει του χειμώνα. Από την πλευρά μας, έχουμε κινητοποιηθεί από την πρώτη στιγμή προς αυτή την κατεύθυνση και έχουμε ήδη διαμορφώσει πλήρη λίστα των απαιτούμενων έργων και πόρων, που βρίσκεται στα χέρια των αρμόδιων κυβερνητικών φορέων. Επίσης όμως, μεγάλη σημασία έχει, όλοι οι συναρμόδιοι τοπικοί φορείς, δήμοι, δασαρχεία, κλπ, να κινηθούν ταχύτατα επίσης.
Σε ότι αφορά πάντως το μέλλον και την ανάγκη να μην επαναλαμβάνονται διαρκώς τέτοιες καταστροφές, έχω επισημάνει πολλές φορές την ανάγκη επικαιροποίησης του θεσμικού πλαισίου πυροπροστασίας, την ουσιαστική ενίσχυση της Πολιτικής Προστασίας με ειδικευμένο προσωπικό και εξοπλισμό, την κατασκευή έργων υποδομής με βασικό γνώμονα την ανθεκτικότητα, αλλά και την πλήρη αξιοποίηση της σύγχρονης τεχνολογίας για τον άμεσο εντοπισμό εστιών πυρκαγιάς.
Σε τί φάση υλοποίησης βρίσκονται τα αναπτυξιακά έργα αναβάθμισης δικτύων και υποδομών που έχουν σχεδιαστεί για την Δυτική Ελλάδα; Θεωρείτε ότι η χρηματοδότησή τους είναι επαρκής;
Από το 2019 έως σήμερα καταβάλλουμε συνεχείς προσπάθειες, ακριβώς για να δούμε μία νέα πραγματικότητα στον τόπο μας. Και νομίζω ότι η Δυτική Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, έχει αλλάξει πολύ προς το καλύτερο. Ως προς την προσβασιμότητα για παράδειγμα, τα τελευταία έξι χρόνια κατασκευάστηκαν νέα εθνικά δίκτυα, άνω των 150 χλμ με συνολικό προϋπολογισμό που ξεπερνάει τα 600 εκ. ευρώ. Ενδεικτικά αναφέρω τον αυτοκινητόδρομο Άκτιο – Αμβρακία, τον οδικό άξονα Άκτιο – Λευκάδα και τον νέο αυτοκινητόδρομο Πατρών - Πύργου.
Σε έξι χρόνια έγιναν δρόμοι που δεν είχαν γίνει τα προηγούμενα 20 χρόνια. Αλλά και ως προς τα έργα που η ίδια η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας έχει χρηματοδοτήσει, από το 2019 μέχρι σήμερα, έχουμε πραγματοποιήσει παρεμβάσεις βελτίωσης σε περισσότερα από 10.000 χιλιόμετρα εθνικού και επαρχιακού οδικού δικτύου, με προϋπολογισμό που ξεπερνάει τα 280 εκ. ευρώ. Δηλαδή, τα έργα προσβασιμότητας στην περιοχή μας την τελευταία εξαετία, αγγίζουν το ένα δισεκατομμύριο!
Βέβαια, η χρηματοδότηση είναι πάντοτε ένα μεγάλο ζήτημα. Έχει βελτιωθεί σε σχέση με το παρελθόν, αλλά και πάλι οι ανάγκες είναι περισσότερες, ειδικά όταν μιλάμε για μία περιοχή που για πολλά χρόνια υστερούσε και μόλις τώρα αρχίζει να ανακάμπτει, με τα πρώτα αποτελέσματα να είναι θεαματικά.
Η προσπάθειά μας στην Περιφέρεια είναι να «τρέξουμε» ακόμα περισσότερο, γνωρίζοντας πως ούτε όλα τα προβλήματα λύθηκαν, αλλά και πως οι δυνατότητες της περιοχής είναι πολύ μεγαλύτερες. Και προς αυτή την κατεύθυνση, διεκδικούμε πάντοτε μεγαλύτερο οικονομικό χώρο.
Από το τέλος Ιουλίου, η περιοχή ευθύνης σας έχει περάσει σε ένα άλλο στάδιο, μετά και την παράδοση στην κυκλοφορία των πρώτων 65 χιλιομέτρων της νέας εθνικής οδού Πατρών-Πύργου. Τί προοπτικές διανοίγονται για την περιοχή, ιδίως του Νομού Ηλείας, που ήταν αποκομμένος επί χρόνια από το υπόλοιπο οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο; Μπορείτε να μας πείτε τί κατά τη γνώμη σας θα συμβεί τα επόμενα χρόνια και θα τονώσει την οικονομία της περιοχής;
Για όλους εμάς στη Δυτική Ελλάδα, η νέα Πατρών – Πύργου είναι η πύλη σε μία νέα εποχή για όλη την Περιφέρεια, με την Ηλεία φυσικά να μπορεί πλέον να απολαμβάνει τις δυνατότητες που παρέχουν οι σύγχρονοι αυτοκινητόδρομοι. Οι δρόμοι φέρνουν τόπους και ανθρώπους πιο κοντά. Η επισκεψιμότητα θα εκτοξευθεί. Φέρνουν όμως και νέες επενδυτικές ευκαιρίες. Πλέον, η μετακίνηση αγροδιατροφικών προϊόντων της Ηλείας θα είναι πολύ πιο σύντομη. Και επίσης, ανοίγονται μεγάλοι ορίζοντες για την ανάπτυξη των τοπικών επιχειρήσεων, αλλά και την προσέλκυση νέων επενδύσεων, καθώς η Ηλεία έχει μεγάλες αναπτυξιακές δυνατότητες που παρέμεναν «κοιμώμενες» επί χρόνια, εξαιτίας της απομόνωσης που αναφέρατε.
Εξαιρετικά σημαντικό για εμάς όμως, είναι και το γεγονός πως ο νέος δρόμος φέρνει την Αρχαία Ολυμπία πιο κοντά σε όλους. Και η Αρχαία Ολυμπία δεν είναι απλά ένας αρχαιολογικός χώρος. Είναι ένα παγκόσμιο «brand» που θα ενισχύσει σημαντικά την εξωστρέφεια του τόπου μας. Άλλωστε, η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, από την προηγούμενη κιόλας θητεία μας, έχει υιοθετήσει το «OlympianLand» ως ταυτότητα εξωστρέφειας και έτσι, συστήνεται πλέον σε όλο τον κόσμο.
Και αφήνω για το τέλος, το πιο σπουδαίο όλων, ίσως. Ο νέος δρόμος δεν φέρνει μόνο οικονομική ανάπτυξη. Φέρνει και ασφάλεια στις μετακινήσεις. Επιτέλους, μπήκε τέλος σε μία καρμανιόλα που χάθηκαν πολλές ζωές. Και κάθε ζωή, έχει ανεκτίμητη αξία. Μόνο και μόνο γι’ αυτόν τον λόγο, η νέα Πατρών – Πύργου αξίζει κάθε ευρώ που δαπανήθηκε.
Μαθαίνουμε ότι έχει εγκριθεί το MasterPlan για το λιμάνι της Πάτρας που θα ανοίγει νέες προοπτικές για σημαντικά έργα υποδομής τα οποία θα ενισχύσουν τον ρόλο του ως βασικός κόμβος μεταφορών, logistics, και θαλάσσιου τουρισμού. Τί προσβλέπει να αποκομίσει από μια τέτοια εξέλιξη, η Περιφέρεια;
Το λιμάνι της Πάτρας, διαχρονικά είναι μία από τις πιο σημαντικές πύλες της χώρας και η πιο σημαντική προς τη δύση. Η ανάπτυξη του λιμανιού κατά τρόπο που θα βελτιώσει τις υποδομές του και θα ενισχύσει και τις εμπορευματικές του δυνατότητες, πέρα από τις επιβατικές, αποτελεί μία προτεραιότητα που θα αναβαθμίσει όλη τη Δυτική Ελλάδα και όχι μόνο την Πάτρα. Από την πλευρά μας, στηρίζουμε κάθε σχέδιο αναβάθμισης του λιμανιού και του Οργανισμού Λιμένος Πατρών, επιδιώκοντας ένα μεγάλο και οργανωμένο λιμάνι που θα είναι «πράσινο» και σύγχρονο, προκειμένου να καταστεί η περιοχή μας σύγχρονος κόμβος μεταφορών και επικοινωνιών στον χώρο της Αδριατικής.
Επιπλέον, αναγνωρίζοντας τα πολλαπλά οφέλη, αλλά και την μεγάλη ανάπτυξη που έχει ο τουρισμός μέσω θαλάσσης, επιδιώκουμε να ενισχύσουμε το λιμάνι της Πάτρας και προς αυτή την κατεύθυνση, χωρίς όμως να παραγνωρίζουμε το γεγονός πως η Δυτική Ελλάδα έχει ήδη ένα λιμάνι που είναι από τα σημαντικότερα λιμάνια κρουαζιέρας στην χώρα, αυτού του Κατακόλου, που επίσης έχει πολλά περισσότερα να δώσει στον συγκεκριμένο τομέα και γι’ αυτό, προωθούμε έργα που βελτιώνουν τις υποδομές του, αλλά και τις υποδομές της ευρύτερης περιοχής.
Η ενέργεια αποτελεί καίριο στρατηγικό εργαλείο ανάπτυξης για τη χώρα. Σε ποιό σημείο βρίσκεται η Περιφέρεια;
Η ενεργειακή ένδεια υπήρξε για τη Δυτική Ελλάδα πολυετές ζήτημα που μέχρι πρότινος ήταν άλυτο για την κοινωνία. Για τον λόγο αυτό, η Περιφερειακή μας Αρχή από την αρχή της θητείας της – και στο μέτρο των δυνατοτήτων της – έθεσε σε εφαρμογή σημαντικές πρωτοβουλίες.
Προχωρήσαμε στο σπάσιμο της ενεργειακής απομόνωσης που για πολλά χρόνια υφίσταται η περιοχή, ωριμάζοντας και δρομολογώντας ένα πολύ σημαντικό έργο κατασκευής τοπικών δικτύων φυσικού αερίου στα τρία μεγάλα αστικά κέντρα της Πάτρας, του Αγρινίου και του Πύργου, ώστε οι πολίτες να αποκτήσουν πρόσβαση σε μία εναλλακτική – και πιθανότατα φθηνότερη – ενεργειακή λύση, πέρα από το πετρέλαιο και τον ηλεκτρισμό.
Ακόμη πιο σημαντική πρωτοβουλία όμως, είναι η μεγάλη ενεργειακή συμμαχία που πετύχαμε στη Δυτική Ελλάδα – πιθανότατα τη μεγαλύτερη σε όλη την Ευρώπη – όπου ενώσαμε πάνω από 60 φορείς (δήμους, ΤΟΕΒ, κλπ) και δημιουργήσαμε επτά ενεργειακές κοινότητες, με στόχο τη δημιουργία ενός μεγάλου ενεργειακού πάρκου, προκειμένου να απαλλαχθούν δεκάδες χιλιάδες συμπολίτες μας από το δυσβάστακτο ενεργειακό κόστος.
Πόσοι εκτιμάται ότι θα ωφεληθούν από τα δίκτυα φυσικού αερίου, αλλά και από τη δημιουργία του ενεργειακού πάρκου;
Τα τοπικά δίκτυα φυσικού αερίου βρίσκονται σε φάση κατασκευής από την Enaon EDA, με χρηματοδότηση από το επιχειρησιακό πρόγραμμα της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, το πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και πόρους της ίδιας της εταιρείας. Ο σχεδιασμός προβλέπει ότι μέσα στο 2025 θα γίνουν οι πρώτες συνδέσεις και θα συνεχιστούν και το 2026 με ένα δίκτυο αγωγών που θα φτάνει τα 208 χλμ εντός των τριών πόλεων και θα εξυπηρετήσει 8.000 νοικοκυριά και επιχειρήσεις, σε πρώτη φάση. Στη συνέχεια, και μέχρι το 2029 θα υπάρχει επέκταση και πύκνωση του δικτύου, ανάλογα με τη ζήτηση.
Σε ό,τι αφορά τις ενεργειακές κοινότητες, σχετικά πρόσφατα καρποφόρησαν οι προσπάθειες και οι διεκδικήσεις τριών ετών, καθώς η κυβέρνηση ανακοίνωσε την παραχώρηση όρων σύνδεσης κατά προτεραιότητα και μάλιστα, με τη μέθοδο του ενεργειακού συμψηφισμού (netmetering). Βρισκόμαστε σε αναμονή, προκειμένου να δρομολογήσουμε την υλοποίηση του έργου, που αφορά σε ένα ενεργειακό πάρκο ισχύος 150 MW, το οποίο θα συμβάλλει καθοριστικά στη μείωση της τιμής ρεύματος για περίπου 300.000 πολίτες σε 11 διαφορετικούς Δήμους, εκ των οποίων οι 140.000 περίπου, είναι κατ’ επάγγελμα αγρότες. Αυτό το ενεργειακό πάρκο, σε συνδυασμό με το εθνικό πρόγραμμα «Απόλλων», εκτιμούμε πως μπορεί να αλλάξει καθοριστικά το ενεργειακό τοπίο στην Δυτική Ελλάδα. Εξάλλου, δεν είναι τυχαίο ότι οι ενεργειακές κοινότητες της Δυτικής Ελλάδας έχουν ήδη συμπεριληφθεί, ως μία από τις καλύτερες πρακτικές Βιώσιμης Ανάπτυξης παγκοσμίως, από την Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ.
Κάντε μας, τέλος, μια ανασκόπηση των όσων έχουν συμβεί στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας κατά τη διάρκεια της θητείας σας.
Κάθε μέρα πια, βλέπουμε ότι η Δυτική Ελλάδα αλλάζει. Χρόνο με τον χρόνο χτίζουμε μία καλύτερη Δυτική Ελλάδα. Η Περιφερειακή Αρχή σε αυτά τα χρόνια κατάφερε να πολλαπλασιάσει τρία κρίσιμα μεγέθη:
• Την οικονομική δύναμη της Περιφέρειας και κατά συνέπεια, το αποτύπωμά της στην τοπική οικονομία ως «αιμοδότης» και αναπτυξιακός θεσμός.
• Το πλήθος των έργων που ολοκληρώθηκαν ή τέθηκαν σε τροχιά υλοποίησης ανεξάρτητα από πηγή χρηματοδότησης, ενώ παράλληλα ολοκληρώθηκε με επιτυχία το ΕΣΠΑ 2014-2020 και ξεκίνησε με μεγάλες ταχύτητες το ΕΣΠΑ 2021-2027.
• Το μέγεθος και την εμβέλεια της Περιφέρειας ως αυτοδιοικητικού θεσμού, που από τη μία πλευρά στέκει στο πλευρό κάθε πολίτη της Δυτικής Ελλάδας και από την άλλη πλευρά, βάζει τη Δυτική Ελλάδα – με την ιστορία, τον πολιτισμό και την παραγωγική της δύναμη – στον ελληνικό και διεθνή χάρτη.
Η δουλειά μας όμως, δεν σταματάει ποτέ.
Η δέσμευσή μας είναι να δημιουργήσουμε μία Περιφέρεια που θα ακτινοβολεί ως Ολυμπιακή Γη, που θα πρωταγωνιστεί στην πράσινη μετάβαση, που θα αναδεικνύεται σε κέντρο καινοτομίας και γνώσης, με κεντροβαρή θέση στην Ελλάδα.