ανάπτυξη, όπως δείχνει μια νέα έκθεση από τη δεξαμενή σκέψης για την αειφόρο ενέργεια και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, REN21.
Οι γεωπολιτικές εξελίξεις και οι παγκόσμιες δεσμεύσεις βοήθησαν στην αύξηση της ανάπτυξης και χρήσης ΑΠΕ το 2023, ειδικά στον τομέα του ηλεκτρισμού, σύμφωνα με την Παγκόσμια Επισκόπηση της Έκθεσης Παγκόσμιας Κατάστασης για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας 2024 (Global Overview of the Renewables 2024 Global Status Report) του think tank. Παρ’ όλο που οι ΑΠΕ αυξάνονται στο συνολικό ενεργειακό μείγμα, δεν αντικαθιστούν τον άνθρακα, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο αρκετά γρήγορα ώστε να επιτευχθούν οι κλιματικοί στόχοι, σύμφωνα με την έκθεση.
Αύξηση των εκπομπών κατά 1,1%
«Οι παγκόσμιες εκπομπές που σχετίζονται με την ενέργεια αυξάνονται και η συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση ενέργειας δεν καλύπτεται πλήρως από τις ΑΠΕ», αναφέρει η έκθεση.
Η εκτελεστική διευθύντρια του REN21, Rana Adib, δηλώνει ότι η αύξηση των εκπομπών «επιδεινώνει την κλιματική κρίση και εκτροχιάζει την ενεργειακή μετάβαση. Χάνουμε την ευκαιρία να οικοδομήσουμε ανθεκτικές και χωρίς αποκλεισμούς κοινωνίες αξιοποιώντας πλήρως τις οικονομικές ευκαιρίες που παρέχουν οι ΑΠΕ». Οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα που σχετίζονται με την ενέργεια αυξήθηκαν κατά 1,1% το 2023.
Ως εκ τούτου, η Adib τόνισε τη σημασία επίτευξης ταχείας προόδου στην ενεργειακή απόδοση με στόχο την βέλτιστη χρήση της ενέργειας.
Επενδύσεις σε ΑΠΕ
Παρ’ όλο που οι παγκόσμιες επενδύσεις σε ΑΠΕ και καύσιμα αυξήθηκαν κατά 8,1% το 2023, φτάνοντας περίπου τα 623 δις δολάρια, η έκθεση δείχνει ότι το χάσμα μεταξύ των τρεχουσών και των απαιτούμενων επενδύσεων σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας εξακολουθεί να είναι σημαντικό. Συγκεκριμένα, το Ren21 αναφέρει στην έκθεση ότι «το BloombergNEF και η Διεθνής Υπηρεσία Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας – IRENA εκτιμούν ότι απαιτούνται 1.300 έως 1.350 δις δολάρια ετησίως για την επίτευξη των στόχων που τέθηκαν στο COP 28 και τη Συμφωνία των Παρισίων του 2015».
Εξάλλου, η παροχή οικονομικής στήριξης στις αναπτυσσόμενες χώρες για την κατασκευή μονάδων ΑΠΕ παραμένει μια σημαντική πρόκληση, με το κόστος χρηματοδότησης μερικές φορές να φτάνει το 20%, πέντε φορές υψηλότερο από αυτό των πλουσιότερων χωρών, όπως επισημαίνει η Adib.
3.000 GW έργων «έχουν μείνει πίσω»
Η έκθεση υπογραμμίζει επίσης τα διαρθρωτικά ζητήματα που εμποδίζουν την πορεία των έργων ΑΠΕ παγκοσμίως. Σε όλο τον κόσμο, εκτιμάται ότι η υλοποίηση έργων ΑΠΕ συνολικής δυναμικότητας 3.000 GW καθυστερεί από το 2023. Η έκθεση διαπίστωσε ότι οι κύριοι παράγοντες που απειλούν να εκτροχιάσουν την ενεργειακή μετάβαση και που εμποδίζουν τα έργα να συνδεθούν με το δίκτυο είναι η ανεπαρκής υποδομή δικτύου, η ανεπαρκής χρηματοδότηση και οι καθυστερήσεις στην αδειοδότηση.
«Πρέπει να είμαστε πιο φιλόδοξοι, να οικοδομήσουμε ισχυρότερες πολιτικές και να διασφαλίσουμε μια δίκαιη κατανομή οικονομικών επενδύσεων, τεχνολογίας και ανταλλαγής δεξιοτήτων ώστε να διασφαλίσουμε μια ταχεία παγκόσμια ενεργειακή μετάβαση που θα θέτει τον άνθρωπο στην πρώτη θέση», υπογραμμίζει η Adib.
Όπως εξήγησε, ο καθορισμός στόχων στο COP28 δεν ήταν αρκετός.
«Έχουμε την τεχνολογία – το 80 % των εκπομπών CO2 μπορούν να μειωθούν με την υπάρχουσα τεχνολογία – αλλά χρειαζόμαστε την πολιτική βούληση», είπε η εκτελεστική διευθύντρια του REN21.