ΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ δεν λένε ψέματα. Τουλάχιστον αυτό ισχύει σε όλες τις χώρες της Ε.Ε. και του υπόλοιπου κόσμου. Φαίνεται όμως πως στη χώρα μας υπάρχει ένας παραμορφωτικός καθρέπτης που αλλοιώνει αριθμούς και δεδομένα. Πώς αλλιώς μπορεί να εξηγήσει κανείς, π.χ., ότι οι εσωτερικές δυσλειτουργίες, αστοχίες και στρεβλώσεις της οικονομίας βαφτίζονταν «εξωγενείς παράγοντες» απ’ τον πρωθυπουργό της χώρας. Σήμερα, ύστερα από τρία και πλέον χρόνια ενός ανεξέλεγκτου πάρτι αισχροκέρδειας, «διαπιστώνει» -φευ, μόλις πρόσφατα ότι τελικά υπάρχουν καρτέλ που πρέπει να παταχθούν.
ΓΙΑΤΙ, ΟΜΩΣ, ισχυρίζομαι πως βρισκόμαστε μπροστά σε παραμορφωτικό καθρέπτη στη χώρα των «Greek statistics» που αλλοιώνει αριθμούς και δεδομένα;
ΣΥΜΦΩΝΑ με την ΕΛΣΤΑΤ, ο πληθωρισμός στην Ελλάδα ήταν στο 2,9% τον Φεβρουάριο. Η πρώτη εκτίμηση, ωστόσο, της Eurostat έκανε λόγο για ετήσια άνοδο της ακρίβειας κατά 3,2% όταν ο μέσος όρος της Ευρωζώνης είναι στο 2,6% και την ώρα που ο πληθωρισμός τροφίμων εξακολουθεί να είναι στη χώρα μας πάνω από 9%.
Η ΑΚΡΙΒΕΙΑ την οποία πληρώνουν πολύ ακριβά οι πολίτες δεν είναι εισαγόμενη -τουλάχιστον όχι στον βαθμό που πλασάρεται αυτή η ψευδής ανάγνωση των οικονομικών δεικτών από την κυβέρνηση-, τα υπερκέρδη δεν είναι θεόσταλτα και τα καρτέλ δεν είναι αυτοεκπληρούμενη προφητεία.
Οι συγχρονισμένες κι ανεξέλεγκτες κερδοσκοπικές πρακτικές στο κομμάτι «καύσιμα-ενέργεια-τρόφιμα-βιομηχανικά αγαθά-κόστος παραγωγής», σε συνδυασμό με τις καταχρηστικές πολιτικές τραπεζών, funds και servicers, έχουν οδηγήσει όχι μόνο σε μαρασμό πολλούς από τους συμπολίτες μας, αλλά επίσης κατευθύνουν το σύνολο της οικονομικής δραστηριότητας σε ένα ολιγοπωλιακό σύμπλεγμα, το οποίο έχει γίνει ισχυρότερο και από το κράτος κι από τους θεσμούς του.
ΑΝΤΙΛΑΜΒΑΝΟΜΑΙ ότι δεν είναι εύκολη υπόθεση ο έλεγχος των ολιγοπωλίων (έχω θητεύει στο παρελθόν μέλος της Επιτροπής Ανταγωνισμού και διδάσκω δίκαιο και πολιτική ανταγωνισμού στο πανεπιστήμιο επί 25 χρόνια). Ελάχιστα ωστόσο κράτη στον κόσμο και σίγουρα όχι αυτά που θέλουμε να μιμηθούμε, έχουν κάνει τόσο λίγα για να τα αντιμετωπίσουν όσο η σημερινή κυβέρνηση (και παρά τις φιλότιμες προσπάθειες της Επιτροπής Ανταγωνισμού χωρίς ουσιαστική πολιτική και θεσμική στήριξη).
Στην πραγματικότητα, πουθενά αλλού, τουλάχιστον πουθενά στην Ευρώπη, δεν έχουν ισχυροποιηθεί στον βαθμό που ισχυροποιήθηκαν στην Ελλάδα τα τελευταία πέντε περίπου χρόνια ολιγοπωλιακές λογικές, πρακτικές και συνθήκες.
ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟ, για παράδειγμα, λιγότερες από 50 επιχειρήσεις να καρπώνονται τη συντριπτική πλειονότητα των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που για τον πρωθυπουργό λειτουργεί ως μηχανισμός αύξησης κι όχι μείωσης των κοινωνικών ανισοτήτων.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΛΗ, ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, σε αντίθεση με την κυβέρνηση, δεν είναι παρατηρητής τροχονόμος των εξελίξεων. Γι’ αυτό και έχουμε ήδη καταθέσει επικαιροποιημένες προτάσεις για την πάταξη της ακρίβειας, της αισχροκέρδειας και των στρεβλώσεων. Ιδίως στον τομέα της ενέργειας, η θέσπιση, για παράδειγμα, ανώτατου περιθωρίου κέρδους 5% στη χονδρεμπορική αγορά της ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς επίσης και η θέσπιση ορίου κέρδους στη λιανική σε ετήσια βάση ανά μεγαβατώρα, όχι μόνο συνάδουν με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, αλλά έχουν εφαρμοστεί με επιτυχία σε άλλα κράτη-μέλη της Ε.Ε. (π.χ. Γαλλία) αν η κυβέρνηση είχε πράγματι σκοπό να παρέμβει χάριν της προστασίας των καταναλωτών στην αγορά κι όχι προς όφελος των ολίγων.
ΤΟ ΙΔΙΟ ΙΣΧΥΕΙ και για τις προτάσεις μας για ανώτατο όριο στο περιθώριο κέρδους στον μέσο όρο του συνόλου των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή την προσωρινή μείωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στα καύσιμα στον χαμηλότερο επιτρεπτό συντελεστή της Ε.Ε.
Παραλλήλως, μηδενίζουμε τον ΦΠΑ σε κατηγορίες βασικών αγαθών όπως το αλεύρι, το ψωμί, τα δημητριακά, το κρέας, τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα αυγά, τα έλαια, τα λαχανικά και φυσικά σε όλα τα είδη διατροφής βρεφών και νηπίων. Προχωράμε στην άμεση θέσπιση παρατηρητηρίου καταναλωτή, μέσω του οποίου θα δημοσιοποιούνται κάθε εβδομάδα συγκριτικοί πίνακες τιμών των προϊόντων στην Ελλάδα και σε δέκα ακόμα ευρωπαϊκές χώρες και για τις 66 κατηγορίες βασικών αγαθών.
ΤΑ ΜΕΤΡΑ που προτείνουμε είναι τεκμηριωμένα και κοστολογημένα και περιλαμβάνουν φορολόγηση υπερκερδών και έκτακτη εισφορά στα υπερκέρδη των τραπεζών.
ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ, έχουμε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος, αλλά και της κεφαλαιακής επάρκειας ιδιωτών, νοικοκυριών κι επιχειρήσεων, το οποίο θα χρηματοδοτείται από ένα δίκαιο, βιώσιμο, απλό και σταθερό για τουλάχιστον δέκα χρόνια φορολογικό σύστημα. Δεν ανακαλύπτουμε τον τροχό, αξιοποιούμε τις βέλτιστες ευρωπαϊκές και διεθνείς πρακτικές και τις ενσωματώνουμε στην ελληνική πραγματικότητα. Γνωρίζουμε τι συμβαίνει στην Ευρώπη, καιρός να συγκλίνουμε κι όχι συνεχώς να αποκλίνουμε. Κι αυτό είναι από μόνο του ένα μεγάλο στοίχημα των προσεχών ευρωεκλογών.
*καθηγητής Ευρωπαϊκού Δικαίου & Δικαίου Ενέργειας στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς, κάτοχος της Ευρωπαϊκής Έδρας Jean Monnet, σύμβουλος Ευρωπαϊκής Πολιτικής του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ.
(από την εφημερίδα "ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ")