Σε αντίθεση με Κίνα, Ινδία και ΝΑ Ασία, όπου η ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια παρέμεινε ισχυρή.
Ίσως το πλέον ενδιαφέρον εύρημα της έκθεσης του ΙΕΑ είναι η εκτίμηση ότι η ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια κατά τα αμέσως επόμενα χρόνια, δηλαδή μέχρι το 2026, θα αυξάνεται με πολύ υψηλότερο ρυθμό που υπολογίζεται στο 3,4% κατ’ έτος. Η εκτίμηση αυτή στηρίζεται σε μια σειρά από πολύ ενδιαφέροντα δεδομένα κοινός παρονομαστής των οποίων είναι η εκτίμηση για το βελτιωμένο διεθνές οικονομικό κλίμα, όπως προβλέπει ο ΔΝΤ. Όπου η μέση οικονομική ανάπτυξη για τις προηγμένες οικονομίες υπολογίζεται στο 1,8% μέσο όρο για την περίοδο 2025-2026 και αντίστοιχα στο 4,1% για τις αναπτυσσόμενες οικονομίες. Επιπλέον, προβλέπεται περαιτέρω αύξηση της συμμετοχής του ηλεκτρικού τομέα στην παγκόσμια τελική ενεργειακή κατανάλωση (FEC), η οποία από το 18% που ήταν το 2015 έφθασε στο 20% το 2023 και εκτιμάται ότι θα αυξηθεί περαιτέρω στο 30% το 2030 καθώς θα επιταχύνεται ο εξηλεκτρισμός του όλου συστήματος.
Ανά έτος μεταβολή στη ζήτηση ηλεκτρισμού ανά περιοχή την περίοδο 2022-2026 (πηγή: Electricity 2024, ΙΕΑ)
Σημαντικοί παράγοντες (drivers) στην αύξηση της ηλεκτρικής κατανάλωσης είναι αναμφίβολα η επέκταση του ηλεκτρισμού στους τομείς των μεταφορών και κτιρίων σε Κίνα και στις προηγμένες οικονομίες,στο πλαισιο των πολιτικών που εφαρμόζονται για την ενεργειακή μετάβαση, αλλά και η πολύ μεγαλύτερη κατανάλωση από τα data centres και της παραγωγής κρυπτονομισμάτων, με αύξηση της κατανάλωσης από 460 TWh το 2022 στις 1000 TWh το 2026 στον συγκεκριμένο τομέα.
Η πυρηνική ενέργεια
Καθώς θα αυξάνεται η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας και η απαίτηση για καθαρές μορφές ενέργειας, και μάλιστα για παροχή φορτίων βάσης προκειμένου να αντισταθμιστεί η στοχαστικότητα των ΑΠΕ, ενισχύεται ο ρόλος της παραγόμενης από πυρηνικούς αντιδραστήρες ηλεκτρικής ενέργειας. Έτσι, σύμφωνα με τον ΙΕΑ, η παγκόσμια παραγωγή πυρηνικής ενέργειας πρόκειται να φτάσει σε υψηλό όλων των εποχών το 2025, σηματοδοτώντας την αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος και την ενίσχυση των προσπαθειών για μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.
Η παραγωγή από πυρηνικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής αναμένεται να αυξηθεί κατά περίπου 3% εφέτος φθάνοντας τις 2.915 TWh, ξεπερνώντας τα 2.809 TWh το 2021 με εκτιμώμενη αύξηση + 3 % μέχρι το 2026.
Σύμφωνα με τον ΙΕΑ, η αύξηση στην παραγωγή πρόκειται να προέλθει από νέους αντιδραστήρες στην Κίνα και Ινδία, καθώς και από την επιστροφή μονάδων στη Γαλλία που έκλεισαν λόγω σηυντήρησης. Η προβλεπόμενη αύξηση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από πυρηνικούς σταθμούς σηματοδοτεί την αναβίωση της πυρηνικής ενέργειας ως ένα από τα βασικά καύσιμα του ενεργειακού μείγματος, μετά την καταστροφή στον σταθμό της Φουκουσίμα στην Ιαπωνία το 2011 που επήλθε από τσουνάμι, ωθώντας τότε την Γερμανία και την Ιαπωνία να αποσυρθούν από τον τομέα- με την Ιαπωνία να έχει επανεκκινήσει τις περισσότερες μονάδες της.
Εξέλιξη της ηλεκτροπαραγωγής από πυρηνική ενέργεια ανά περιοχή την περίοδο 1972-2026 (πηγή: Electricity 2024, ΙΕΑ)
Ένα από τα ελάχιστα θετικά που προέκυψαν από την συνάντηση του COP 28 στο Ντουμπάι τον περασμένο Δεκέμβριο ήταν η δέσμευση από περισσότερες από 20 χώρες - συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ,Γαλλίας, Ηνωμένου Βασιλείου και Κίνας - να τριπλασιάσουν την παγκόσμια εγκατεστημένη ισχύ πυρηνικής ενέργειας έως το 2050. Ωστόσο, η ανάπτυξη μέχρι το 2026 αναμένεται να συγκεντρωθεί στην Κίνα και Ινδία, οι οποίες μαζί αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το ήμισυ των 29 GW νέας παραγωγικής ικανότητας.
Εν τω μεταξύ, η επιρροή της Κίνας όσο και της Ρωσίας στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας, αυξάνεται αισθητά με τις δύο χώρες να παρέχουν την τεχνολογία για το 70% των υπό κατασκευή αντιδραστήρων. Η δε ταχεία ανάπτυξη της τεχνολογίας στην Κίνα σημαίνει ότι αντιπροσωπεύει πλέον το 16% της παγκόσμιας πυρηνικής παραγωγής, από 5% το 2014,ενώ η χώρα προγραμματίζει να έχει αυξήσει την εγκατεστημένη ισχύ της από περίπου 56 GW σήμερα σε 70 GW το 2025.