Οι αντάρτες Χούθι είναι γνωστοί και ως «Υποστηρικτές του Θεού». Πρόκειται για την μια πλευρά του εμφυλίου πολέμου ο οποίος μαίνεται στην Υεμένη εδώ και 10 χρόνια. Εμφανίστηκαν τη δεκαετία του 1990, όταν ο ηγέτης τους, ο Χουσεΐν αλ Χούθι, ξεκίνησε ένα θρησκευτικό κίνημα υπό την σκέπη του ζαϊνισμού, ενός σιιτικού ισλαμικού ρεύματος το οποίο οραματίζεται την επιστροφή στην εξουσία, μετά την περιθωριοποίηση που υπέστη από το σουνιτικό καθεστώς που αναδείχθηκε κατά τον εμφύλιο πόλεμο της δεκαετίας του 1960. Ο πρώτος πρόεδρος της Υεμένης, μετά την ενοποίηση του βορείου και νοτίου τμήματος της περιοχής τη δεκαετία του 1990, ο Αλί Αμπντουλάχ Σαλέχ, αρχικά υποστήριξε το κίνημα των ζαϊνιστών. Στην συνέχεια, όμως, το αντιμετώπισε ως απειλή κατά της κυριαρχίας του, με έντονη αντιπαράθεση που τελικά οδήγησε στην σύλληψη και εξόντωση του Αλ Χούθι. Ωθούμενο από τις κινητοποιήσεις της Αραβικής Άνοιξης το κίνημα των Χούθι προχώρησε σε ένοπλη εξέγερση κατά του καθεστώτος Σαλέχ που τελικά οδήγησε στην κατάληψη της βόρειας επαρχίας Σαάντα και τον έλεγχο της πρωτεύουσας Σαναά το 2015.
Τους τελευταίους 2 μήνες, από τότε δηλαδή που ξεκίνησε ο πόλεμος στην Γάζα, μετά την απρόκλητη επίθεση της Χαμάς εναντίον του Ισραήλ (7/10), οι Χούθι έχουν επιδοθεί σε συστηματικές επιθέσεις (περισσότερες από 30 μέχρι στιγμής κατά συγκεκριμένων στόχων) μέσω βαλλιστικών πυραύλων και drones κατά διερχόμενων εμπορικών πλοίων, υποστηρίζοντας ότι πλήττουν φορτία που κατευθύνονται προς το Ισραήλ. Θέλοντας με αυτόν τον τρόπο να δηλώσουν την υποστήριξη τους προς τους Παλαιστινίους της Χαμάς και ως ένδειξη συμπαράστασης του εν λόγω άξονα κατά του Ισραήλ.
Με το 30% των θαλάσσιων μεταφορών να περνά μέσα από τα στενά Μπαμπ Αλ-Μαντάμπ στο νότιο τμήμα της Ερυθράς Θάλασσας και μέσω της Διώρυγας του Σουέζ στα βόρεια (βλέπε χάρτη), με το 15% περίπου των φορτίων να αντιστοιχούν σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο LNG, οι επιθέσεις των Χούθι αποτελούν πλέον σοβαρό πονοκέφαλο για την Δύση αφού μεγάλο μέρος του εφοδιασμού της Ευρώπης, και όχι μόνο, πραγματοποιείται δια θαλάσσης μέσα από την συγκεκριμένη περιοχή. Πολλές ναυτιλιακές εταιρείες έχουν υποχρεωθεί να επαναχαράξουν την πορεία των πλοίων τους με τον πλου πέριξ της Αφρικής προκειμένου να αποφύγουν την εμπόλεμη περιοχή ανοικτά της Υεμένης, επεκτείνοντας την αλυσίδα εφοδιασμού πετρελαίου και προϊόντων στην Ευρώπη και αυξάνοντας κάθετα το κόστος μεταφοράς.
Ο χάρτης των επιθέσεων ΗΠΑ - Βρετανίας εναντίον των Χούθι στην Υεμένη (πηγή: Financial Times)
Οι συστηματικές επιθέσεις των Χούθι στα στενά της Ερυθράς Θάλασσας έχει αναδείξει σε γεωπολιτικό επίπεδο το αξίωμα του Αρχιμήδη περί μοχλών, αφού ο έλεγχος των στενών δρα καταλυτικά από πλευράς παρενόχλησης κρίνοντας από το μέχρι σήμερα αποτέλεσμα. Είναι γεγονός ότι τα θαλάσσια στενά, σε οποιαδήποτε μέρος του πλανήτη απ´ όπου διέρχεται σημαντικός αριθμός εμπορικών πλοίων, αποτελούν σημεία ελέγχου και δυνητικές παγίδες για όποιους επιβουλεύονται την παγκόσμιο τάξη. Η επιλογή των Χούθι να επικεντρώσουν τα πυρά τους στην συγκεκριμένη περιοχή και η προσεκτική επιλογή των θαλάσσιων στόχων έφερε πράγματι την μέγιστη δυνατή αναστάτωση σε παγκόσμιο επίπεδο αφού κατάφερε μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα να διακόψει την κανονική ροή των θαλάσσιων μεταφορών.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ως αποτέλεσμα των συνεχών επιθέσεων των Χούθι παρατηρείται σημαντικά μειωμένη κίνηση εμπορικών πλοίων μέσω της Ερυθράς Θάλασσας κατά 70% σε σχέση με αυτή που αναμενόταν αυτή την περίοδο του έτους. Παράλληλα, τον μήνα Δεκέμβριο οι εισαγωγές και εξαγωγές της ΕΕ βίασαν μειωμένες κατά 3,1% και 2,0% αντίστοιχα. Όπως, εξάλλου, ανακοίνωσε ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός (ΙΜΟ) 18 μεγάλες ναυτιλιακές εταιρείες ανέστειλαν τις μεταφορές φορτίων μέσω Ερυθράς Θάλασσας εξαιτίας των επιθέσεων που δέχονται. Επίσης, σύμφωνα με ναυλομεσιτικές πηγές 262 πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, που αντιστοιχούν στο 12 % της παγκόσμιας χωρητικότητας, είχαν εκτραπεί προς την διαδρομή πέριξ του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας έως τις 31 Δεκεμβρίου. Με αποτέλεσμα ο δείκτης Freight Baltic Index (FBX) να εκτιναχθεί με τους ναύλους από Ασία προς Ευρώπη να έχουν αυξηθεί κατά 86% στην spot αγορά.
Καθώς οι επιθέσεις των Χούθι εντείνονται, με συνεχιζόμενη υποστήριξη από πλευράς Ιράν, και με άμεσο κίνδυνο η περιοχή σύντομα να γίνει απροσπέλαστη στο διεθνές εμπόριο, με σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις ΗΠΑ και Βρετανία ανέλαβαν στρατιωτική δράση κατά συγκεκριμένων χερσαίων στόχων στην περιοχή της πρωτεύουσας Σαναά πέρα από τις αναχαιτίσεις drones και βαλλιστικών πυραύλων προκειμένου να προστατευθούν οι διεθνείς θαλάσσιοι οδοί. Όπως ανακοινώθηκε αρμοδίως τις βράδυνες ώρες της περασμένης Πέμπτης, και υπό την κάλυψη σκότους, πραγματοποιήθηκαν συνδυασμένες επιθέσεις από αέρος από Βρετανικά πολεμικά τζετ κατά επιλεγμένων χερσαίων στόχων των Χούθι στην βόρειο Υεμένη. Αυτές περιελάμβαναν επίσης επιθέσεις με πυραύλους Τόμαχοκ από πολεμικά πλοία των ΗΠΑ, αεροπορικές επιθέσεις με βόμβες laser τύπου Paveway, ενώ σήμερα το πρωί ακολούθησαν επιθέσεις από Αμερικανικά πολεμικά αεροπλάνα.
Ας σημειωθεί ότι τις προηγούμενες εβδομάδες, με πρωτοβουλία των ΗΠΑ και στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, είχε συσταθεί σε βάση ad hoc μια ομάδα πολεμικών πλοίων (όπου πρόκειται να συμμετέχει και μια Ελληνική φρεγάτα) τόσο για την παροχή προστασίας στα εμπορικά πλοία όσο και για την αντιμετώπιση των κλιμακούμενων επιθέσεων. Όμως, απ’ ό, τι φαίνεται, η κατάσταση από πλευράς επιθέσεων των Χούθι επιδεινώθηκε σημαντικά τις τελευταίες ημέρες, τόσο λόγω του όγκου των εκτοξευμένων βλημάτων όσο και της μεγάλης αποτελεσματικότητάς των, πράγμα που ανάγκασε ΗΠΑ και Βρετανία να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους. Μια εξέλιξη που - αν μη τι άλλο - δείχνει με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο ότι ο πόλεμος στην Γάζα εξαπλώνεται γρήγορα στην περιοχή, εισερχόμενος σε νέα φάση με κίνδυνο την εμπλοκή του ίδιου του Ιράν, το οποίο και αυτό, δρώντας ανεξάρτητα, κλιμακώνει την δράση του στα Στενά του Ορμούζ καταλαμβάνοντας και παρενοχλώντας πλοία τάνκερ (βλέπε κατάληψη προχθές από τους Φρουρούς της Επανάστασης του Ιράν του ελληνόκτητου τάνκερ τύπου Panamax, του St. Nicholas).
Μένει να αποδειχτεί εάν οι εχθροπραξίες στην Υεμένη μετά την αποφασιστική στρατιωτική παρέμβαση της Δύσης αυτή την εβδομάδα θα δώσει ένα τέλος στο αντάρτικο των Χούθι και εάν θα μπορέσει να καταστρέψει την πολεμική τους μηχανή. Με ενδιαφέρον αναμένεται η αντίδραση του Ιράν, δηλαδή για το εάν θα θελήσει να συνεχίσει την σημαντική υποστήριξη του προς το καθεστώς της Σαναά, κλιμακώνοντας έτσι την αντιπαράθεσή του με ΗΠΑ και Ισραήλ, ή θα κάνει προσωρινή τακτικιστική υποχώρηση στο πλαίσιο αναδιάταξης των δυνάμεων του και επαναχάραξης της περιφερειακής του πολιτικής. Σε κάθε περίπτωση, η τρέχουσα περίοδος κρίνεται εξαιρετικά κρίσιμη για την επόμενη ημέρα στην Μέση Ανατολή. Δηλαδή εάν η σημερινή εμπόλεμη κατάσταση σε Ισραήλ και Υεμένη μπορέσει να ελεγχθεί παραμένοντας εντός του σημερινού γεωγραφικού χώρου ή θα υπάρξει εξάπλωση πιο ανατολικά στην περιοχή του Κόλπου.