Ενισχύονται Σημαντικά οι Προοπτικές Ελληνο-Τουρκικής Συνεργασίας στον Ενεργειακό Τομέα

Ενισχύονται Σημαντικά οι Προοπτικές Ελληνο-Τουρκικής Συνεργασίας στον Ενεργειακό Τομέα
Του Κ.Ν.Σταμπολή
Παρ, 8 Δεκεμβρίου 2023 - 12:44

Η πολύ θετική εικόνα που εξέπεμψε η χθεσινή επίσκεψη του Τούρκου Προέδρου Ταγιπ Ερντογάν και της υπουργικής του ακολουθίας στην Αθήνα, σηματοδοτεί, τουλάχιστον για τους αμέσως επόμενους μήνες, μια περίοδο ανακωχής και ανάταξης σε διπλωματικό,οικονομικό και στρατιωτικό επίπεδο. Το σκηνικό αυτό το έχουμε ξαναδεί τουλάχιστον δυο φορές στο πρόσφατο παρελθόν ( 1988,1999/2000) όποτε και υπήρξε ειλικρινής προσπάθεια από πλευράς Τουρκίας για μείωση των τόνων και προσπάθεια εξεύρεσης λύσεων. Στην παρούσα συγκυρία η Άγκυρα ευρίσκεται για μια ακόμα φορά στριμωγμένη σε γεωπολιτικό επίπεδο και άρα επιθυμεί ηρεμία στο δυτικό της μέτωπο ενώ παράλληλα

επιθυμεί διακαώς την αναβάθμιση των σχέσεων της με την Ευρώπη, με μεγάλο μέρος του δρόμου να διέρχεται μέσω Ελλάδας.

Ασφαλώς και τα ακανθώδη θέματα που δημιουργούν τριβές και αφορούν την ελληνική ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα, την κυριαρχία των νήσων και το μεταναστευτικό δεν συζητήθηκαν καν μετά από επιμελή συμφωνία των δύο μερών να επικεντρωθεί το ενδιαφέρον αποκλειστικά σε θέματα ησσονος σημασίας, που όμως έχουν σαφείς και θετικές οικονομικές και εμπορικές επιπτώσεις. Με τα θέματα της ενέργειας να αποτελούν βασικό τμήμα αυτής της θετικής ατζέντας.

Με τη συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών σε αυτό τον τομέα έχει ενισχυθεί σταδιακά τα τελευταία 15 χρόνια με όλο και μεγαλύτερο όγκο συναλλαγών σε ετήσια βάση σε όλο το φάσμα του διμερούς ενεργειακού εμπορίου. Έτσι από το 2007 όποτε τέθηκε σε λειτουργία ο Ελληνο-Τουρκικός αγωγός αερίου (Κομοτηνή-Καρατσάμπει), ακολούθησε η ηλεκτρική διασύνδεση του ΚΥΤ Νέας Σάντας- Babaeski (400 kV) το 2010, ενώ ταυτόχρονα αυξήθηκαν θεαματικά οι εξαγωγές πετρελαϊκών προϊόντων από τους δύο ελληνικούς δυιλιστηριακούς ομίλους προς την Τουρκία. Σήμερα η Ελλάδα εξακολουθεί να εξάγει περί τα 40.000 βαρέλια ντίζελ και μαζούτ σε Τουρκικές εταιρείες, σημαντικά μικρότερες από τα 200,000 βαρέλια που είχαν φθάσει οι εξαγωγές την περίοδο 2012-2015.

Με δεδομένο το θετικό κλίμα ενεργειακής συνεργασίας μεταξύ των δυο χωρών που έχει καλλιεργηθεί τα τελευταία χρόνια, η χθεσινή επίσκεψη και το πρωτόκολλο συνεργασίας που υπεγράφη, μεταξύ ΑΔΜΗΕ και TEIAS, για την νέα ηλεκτρική διασύνδεση Νέας Σάντας - Μλαμπαέσκι, 600 ΜW, αναμένεται οκτώ θα δώσει νέα ώθηση στις Ελληνο- Τουρκικές ενεργειακές σχέσεις. Η προβλεπόμενη ολοκλήρωση της νέας αυτής ηλεκτρικής διασύνδεσης το 2027/2028 θα συμπέσει με την πλήρη λειτουργία του μεγάλου πυρηνικού σταθμού της Τουρκίας στο Ακούγιου, συνολικής ισχύος 4.8 GW, το οποίο σημαίνει ότι η Άγκυρα θα είναι σε θέση να αυξήσει τις εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας προς την ΝΑ Ευρώπη μέσω Ελλάδας.

Τέλος, αν και δεν αποτέλεσε μέρος της χθεσινής επίσημης ατζέντας, σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του Energia,gr, συζητήθηκε σε υπουργικό επίπεδο η προοπτική αναβάθμισης του υπάρχοντος Ελληνο-Τουρκικού αγωγού αερίου ώστε να μπορούν να μεταφέρονται μεγαλύτερες ποσότητες αερίου από την Τουρκία προς την Ελλάδα. Αν και η χωρητικότητα του αγωγού είναι για 5.0 δισεκ.κυβ.μέτρα τον χρόνο (bcma) είναι ζήτημα εάν η Ελλάδα παραλαμβάνει περισσότερα από 0.7 bcma. Αυτό οφείλεται στην ανεπάρκεια του Ελληνικού συστήματος στην διαδρομή μεταξύ Κομοτηνής - Νέας Μεσημβρίας, όπου οι αγωγοί που την αποτελούν έχουν μικρή διατομή (20 ίντσες) σε αντίθεση με τον Ελληνο- Τουρκικό διασυνδετήριο που έχει 36 ίντσες διατομή.

Ήδη η Ελληνική πλευρά, μέσω ΔΕΣΦΑ, προγραμματίζει την αναβάθμιση της εν λόγω διαδρομής μέσω της κατασκευής ενός καινούργιου αγωγού μεγάλης διατομής μεταξύ Κομοτηνής -Καρπερής, που έχει ήδη ενταχθεί στο 10ετες του ΔΕΣΦΑ, και που θα επιτρέψει την πλήρη αξιοποίηση του Ελληνο-Τουρκικού διασυνδετηρίου.(εδώ).

Η Τουρκική πλευρά αποβλέπει στην λειτουργία του εν λόγω αγωγού μέχρι το 2027 καθότι μέχρι τότε υπολογίζει ότι θα έχει σημαντικές επιπλέον ποσότητες για εξαγωγή προς Ευρώπη λόγω της αναμενόμενης αυξημένης παραγωγής αερίου από το μεγάλο κοίτασμα Sakaraya στην Μαύρη Θάλασσα, η παραγωγή του οποίου ξεκίνησε ενωρίτερα εφέτος και ήδη διοχετεύει αέριο στο Τουρκικό εθνικό σύστημα.