ενώ στις αγορές χονδρικής ηλεκτρικής ενέργειας, οι έντονες διακυμάνσεις κρατούν σε διαρκή επιφυλακή όλους τους “παίκτες” της αγοράς, προεξαρχόντων των κυβερνήσεων των χωρών-μελών της ΕΕ.
Για παράδειγμα, σήμερα, η χονδρεμπορική τιμή του ρεύματος στην ελληνική αγορά ηλεκτρισμού διαμορφώνεται στα 111,13 ευρώ/MWh, με ισχυρή άνοδο 25,3% από το κλείσιμο του Σαββάτου, αν και παραμένει σαφώς χαμηλότερα από τα επίπεδα των 123,72 ευρώ/MWh την αντίστοιχη ημέρα, πέρυσι.
Η προβληματική εικόνα της αγοράς και ο κίνδυνος εκτροχιασμού των τιμών προϊόντος του χρόνου και εν΄όψει της επερχόμενης χειμερινής περιόδου 2023-2024 έχει συνεγείρει την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ και τα κεντρικά στελέχη της κυβέρνησης, καθώς η προσπάθεια επικεντρώνεται στο κατά πόσο θα είναι εφικτό να δοθούν και φέτος, οι επιδοτήσεις που συγκράτησαν το κόστος της ενέργειας για το σύνοο της κατανάλωσης τους τελευταίους 18 μήνες.
Όπως έχει αφήσει να διαφανεί ήδη ο Υπουργός ΠΕΝ, Θεόδωρος Σκυλακάκης, οι οριζόντιες επιδοτήσεις στους λογαριασμούς του ρεύματος θα επανέλθουν στο προσκήνιο μόνον και εφόσον προκύψει μείζον κρίση στην αγορά Σε αντίθετη περίπτωση, θα στηριχθούν μόνον τα ευάλωτα νοικοκυριά και ενδεχομένως τους πολύτεκνους.
(Πίνακας διακύμανσης τιμών TTF τελευταίων τριών μηνών- Πηγή:barchart.com)
Κάθε απόφαση προς τη μια ή προς την άλλη κατεύθυνση θα εξαρτηθεί από τις τιμές του φυσικού αερίου που όπως αναφέρθηκε εμφανίζουν σαφή τάση ανάκαμψης, την στιγμή που το πλαφόν που επιβλήθηκε δεν εισφέρει πλέον τα απαιτούμενα ποσά για να καλυφθούν στο σύνολό τους οι επιδοτήσεις, πρόβλημα που επιτείνει και το γεγονός ότι ο ΕΛΑΠΕ είναι σήμερα, ελλειμματικός.Ιδίως σε ό,τι αφορά στο πλαφόν που έχει επιβληθεί στην χονδρεμπορική τιμή της ενέργειας είναι σίγουρο ότι θα καταργηθεί στο τέλος του έτους, όπως έχει δρομολογηθεί από τις Βρυξέλες, επομένως, η Κυβέρνηση θα πρέπει να καταφύγει στα δικά της όπλα – όρα δυνατότητες προϋπολογισμού- αν επιθυμεί να συνεχίσει την πολιτική στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων στο εγγύς μέλλον.
(Ευρωπαϊκός χάρτης τιμών ηλεκτρισμού της Αγοράς Επόμενης Ημέρας-Πηγή: ΡΑΑΕΥ)
Κι ενώ αυτή είναι η εικόνα στη χώρα, στη γειτονική Βουλγαρία, οι τιμές χονδρικής στην Αγορά Επόμενης Ημέρας έκαναν άλμα 48,5% σήμερα, στα 101,12 ευρώ/MWh, και στην Ιταλία, ανέβηκαν στα 113,62 ευρώ/MWh, με άνοδο 17, 9%
Αντίθετα, στην Φινλανδία, είχαμε για άλλη μια φορά τους τελευταίους μήνες, αρνητικές τιμές χονδρικής ρεύματος, αφού κατέρρευσαν στο -0,07 ευρώ/MWh, με “βουτιά” 102,8%!
Εν τω μεταξύ, την εβδομάδα που έληκε στις 17 Σεπτεμβρίου, οι ευρωπαϊκές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας ενισχύθηκαν, υποστηριζόμενες από τη χαμηλότερη παραγωγή αιολικής ενέργειας και σε συνδυασμό με τις ευμετάβλητες τιμές του φυσικού αερίου. Σύμφωνα με την ανάλυση των αγορών της ΝΑ Ευρώπης που ετοιμάζει το ΙΕΝΕ, η τιμή της χονδρικής ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκε σε όλες τις αγορές, εκτός της Τουρκίας, με τη μέση ποσοστιαία αύξηση να φτάνει στο 15%. Πιο συγκεκριμένα, η Ρουμανία κατέγραψε την υψηλότερη εβδομαδιαία αύξηση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος με ποσοστό + 18,05%, και ακολούθησε η Ιταλία με +16,35%, σε σύγκριση με την αμέσως προηγούμενη εβδομάδα.
Ακόμη, Σερβία, Βουλγαρία και Ελλάδα κατέγραψαν σημαντική αύξηση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας κατά 16,06%, 15,08% και 11,53% αντίστοιχα.
Οι εβδομαδιαίες μέσες τιμές spot ηλεκτρικής ενέργειας στην Κεντρική Ευρώπη ακολούθησαν ανοδική τροχιά, με τη μείωση της αιολικής παραγωγής και την υψηλότερη τιμή του φυσικού αερίου να συμβάλουν στην κλιμάκωσή τους. Μόνη εξαίρεση ήταν η Γαλλία στην οποία καταγράφηκε η χαμηλότερη τιμή ηλεκτρικής ενέργειας -97,01 ευρώ/MWh-, ακόμη και παρατηρήθηκε αύξηση 4,44% από το αμέσως προηγούμενο επταήμερο.
Η Γερμανία ήταν η πιο ακριβή χώρα στην Ευρώπη, με την τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας να ανεβαίνει στα 115,10 ευρώ/MWh, καθώς μειώθηκε η προσφορά αιολικής ενέργειας στο σύστημα.
Στην Νότια Ευρώπη, όλες οι χώρες κατέγραψαν αύξηση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας, άνω των 107 ευρώ/MWh, με εξαίρεση την Τουρκία ο εβδομαδιαίος μέσος όρος ήταν τα 66,86 ευρώ/MWh. Ελλάδα και Βουλγαρία, κατετάγησαν στη δεύτερη και την τρίτη θέση του καταλόγου των φθηνότερων αγορών ηλεκτρισμού στην ΝΑ Ευρώπη, με τιμές 106,76 ευρώ/MWh και 110,43 ευρώ/MWh αντίστοιχα. Η Ιταλία παρέμεινε η πιο ακριβή χώρα στην περιοχή με 124,12 ευρώ/MWh, με μέση αύξηση της τιμής ηλεκτρικής ενέργειας +16,35% και ακολούθησε η Ρουμανία, με άνοδο +18,05% και τιμή ηλεκτρισμού στα 114,47 ευρώ/MWh.
Η Τουρκία πέτυχε να κινηθεί πτωτικά σε επίπεδο τιμών χάρη στην ελαφρώς υψηλότερη παραγωγή από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας κατά την εβδομάδα που έληξε στις 17 Σεπτεμβρίου.
Πτώση της ζήτησης και παραγωγής ΑΠΕ στην ΝΑ Ευρώπη- Άνοδος της παραγωγής υδροηλεκτρικών στην Ελλάδα
Κατά το ίδιο χρονικό διάστημα, καταγράφηκε μείωση στη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας στην περιοχή της ΝΑ Ευρώπης σε ποσοστό -2,03%, που αντιστοιχεί σε 15890,65 GW, καθώς επηρεάστηκε από τις φθίνουσες ανάγκες των νοικοκυριών, ιδίως στην Τουρκία και την Ελλάδα, χάρη στις ήπιες καιρικές συνθήκες και τις φυσιολογικές για την περίοδο, θερμοκρασίες. Πιο συγκεκριμένα, η Τουρκία και η Ελλάδα είχαν μείωση ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας -7,01% και -5,54% αντίστοιχα, ενώ η Ουγγαρία, η Ιταλία και η Ρουμανία κατέγραψαν αυξήσεις +3,85% και +2,20% και +2,17% αντίστοιχα.
Η παραγωγή ΑΠΕ στην ΝΑ Ευρώπη κατά την προηγούμενη εβδομάδα μειώθηκε εντυπωσιακά, κατά -25,1% και έφθασε στις 2142,53 GWh, γεγονός που αποδίδεται στην πολύ χαμηλότερη αιολική παραγωγή. Πιο συγκεκριμένα, η αιολική παραγωγή σε ολόκληρη την περιοχή μειώθηκε κατά -34,3% και ανήλθε σε 1272,35 GWh, εκτός από την Ουγγαρία και την Σερβία. Στην Ελλάδα οι χαμηλές ταχύτητες των ανέμων δεν επέτρεψαν τη μεγαλύτερη συμμετοχή των αιολικών έργων στο μείγμα, με αποτέλεσμα την κατάρρευση της παραγωγής σε ποσοστό -45,0%.
Επίσης, όλες οι αγορές της ΝΑ Ευρώπης, εκτός από την Ελλάδα, την Βουλγαρία και την Τουρκία, είχαν απώλειες στην ηλιακή παραγωγή, με την πτώση στην Ιταλία να φθάνει στο -24,3%, και στην Ουγγαρία στο -21,7%. Συνολικά, η συμμετοχή ΑΠΕ της Ελλάδας μειώθηκε κατά -19,7%, στις 420,02 GWh κατά την προηγούμενη εβδομάδα.
Παράλληλα, είχαμε και πτώση -3,38% στην παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας, το ίδιο χρονικό διάστημα, στην περιοχή της ΝΑ Ευρώπης που ανήλθε σε 1977,74 GWh, καθώς επικράτησαν ξηρές και θερμές συνθήκες, με αποτέλεσμα τη χαμηλή ροή των ποταμών και τη μειωμένη αποθήκευση νερού στους ταμιευτήρες.
Βουλγαρία, Ουγγαρία και Ιταλία σημείωσαν μείωση υδροηλεκτρικής παραγωγής ενέργειας κατά -25,33%, -26,50% και -11,29% αντίστοιχα, σε αντίθεση με την Ελλάδα και την Κροατία όπου οι υγρές καιρικές συνθήκες σε ορισμένες περιοχές, απέφεραν εντυπωσιακή αύξηση της παραγωγής κατά 30,14% και 20,36% αντίστοιχα, ενώ στην Τουρκία, η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από υδροηλεκτρικά αυξήθηκε ανεπαίσθητα -0,51%.
Είναι αξιοσημείωτο ότι την εβδομάδα που έληξε στις 17 Σεπτεμβρίου, η παραγωγή θερμικής ενέργειας αυξήθηκε κατά 8,85% χάρη στην υψηλότερη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας σε ορισμένες αγορές, και τη χαμηλότερη παραγωγή ΑΠΕ. Η παραγωγή στην ΝΑ Ευρώπη, έφθασε στις 7447,17 GWh, και επιμερίζεται σε αύξηση 1,36% με καύση άνθρακα, 3451,37 GWh και αύξηση 16,28% με καύση φυσικού αερίου, 3995,20 GWh.
Στην Ελλάδα η χρήση λιγνίτη για την παραγωγή ηλεκτρισμού αυξήθηκε από τα μηδενικά επίπεδά της το αμέσως προηγούμενο επταήμερο, προκειμένου να αντισταθμιστεί η χαμηλότερη παραγωγή από ΑΠΕ, ενώ η παραγωγή από φυσικό αέριο αυξήθηκε σε 371,76 GWh, με ποσοστιαία μεταβολή +7,84% σε εβδομαδίαια βάση.
Τέλος, οι καθαρές εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας ήταν υψηλότερες κατά 33,19% σε ολόκληρη την περιοχή της ΝΑ Ευρώπης, που αντιστοιχεί σε 1053,72 GWh. Η Κροατία, η Ουγγαρία και η Ιταλία είδαν τις καθαρές εισαγωγές τους να αυξάνονται κατά 140,57%, -37,20% και 2,99% αντίστοιχα.
Επίσης, η Ελλάδα ήταν, για δεύτερη συνεχή εβδομάδα, καθαρός εξαγωγέας ηλεκτρικής ενέργειας με 89,47 GWh, που αντιστοιχεί σε ποσοστιαία μεταβολή +81,84%. Η Βουλγαρία διατηρήθηκε στην κορυφή του καταλόγου των εξαγωγέων ηλεκτρικής ενέργειας, αν και με μείωση 7,99%, με 136,74 GWh.