αναλυτές, καθώς επιχειρεί να δημιουργήσει μία απόλυτα αυτάρκη εφοδιαστική αλυσίδα ΑΙ. Κομβικό ρόλο σε αυτό το σχέδιο διαδραματίζει το άκρως απόρρητο πρόγραμμα για την κατασκευή τσιπς.
Λιγότερες από 10 ημέρες έχουν περάσει από την ανακοίνωση ότι ο Πρόεδρος Τραμπ ενέκρινε την υπό όρους εξαγωγή των κορυφαίων τσιπς H200 της Nvidia προς εγκεκριμένους Κινέζους αγοραστές, μία κίνηση που προκάλεσε αναβρασμό στις ΗΠΑ και όχι μόνο. Μία σειρά πρώην αξιωματούχων και έγκριτων αναλυτών έσπευσαν να επικρίνουν ή να χειροκροτήσουν την απόφαση του Λευκού Οίκου, παραθέτοντας τους λόγους γιατί η ελεγχόμενη τροφοδοσία της κινεζικής βιομηχανίας ΑΙ με τα υπερσύγχρονα τσιπς θα υπονόμευε ή θα διασφάλιζε την αμερικανική πρωτοκαθεδρία στον κλάδο. Μολονότι πολλά από τα επιχειρήματα και των δύο πλευρών ήταν δόκιμα, η συγκεκριμένη συζήτηση μοιάζει παρωχημένη μετά την αποκάλυψη-βόμβα του Reuters για το πόσο έχει προχωρήσει η κινεζική τεχνογνωσία κατασκευής τσιπς.
Όπως αποκάλυψε το πρακτορείο με βάση πληροφορίες από πηγές που γνωρίζουν καλά το θέμα, η Κίνα έχει δημιουργήσει ήδη τη δική της πρωτότυπη μηχανή λιθογραφίας ακραίας υπεριώδους ακτινοβολίας (Extreme Ultraviolet Lithography/ EUV) και βρίσκεται ήδη σε φάση δοκιμής. Οι μηχανές EUV χρησιμοποιούν υπεριώδες φως το οποίο διαχέεται μέσω ειδικών ανακλαστικών επιφανειών ώστε να χαράξουν τα κυκλώματα των ημιαγωγών πάνω σε γκοφρέτες σιλικόνης, οι οποίες στη συνέχεια κόβονται σε μεμονωμένα τσιπς. Τα τσιπς αυτά χρησιμοποιούνται στην πλειοψηφία των σύγχρονων ηλεκτρονικών συσκευών, από ένα κινητό τηλέφωνο μέχρι έναν υπερυπολογιστή ΑΙ. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Reuters, η κινεζική μηχανή ολοκληρώθηκε στις αρχές του 2025 και έχει το μέγεθος ενός ολόκληρου ορόφου.
Η διαδικασία κατασκευής ενός τσιπ. Πηγή: Yin & Yang.
Η συγκεκριμένη επιτυχία της Κίνας δεν είναι απλώς μία ακόμα απόδειξη της επιθυμίας του Πεκίνου για τεχνολογική αυτάρκεια, αλλά και μία κομβική στιγμή στον αγώνα δρόμου για το ποιος θα κατακτήσει πρώτος την ΑΙ. Επί του παρόντος, η εφοδιαστική αλυσίδα για τα τσιπς ΑΙ ήταν πολύ συγκεκριμένη, κάτι που είχε επιτρέψει στις ΗΠΑ να επιβραδύνουν την ανάπτυξη των κινεζικών αλγορίθμων. Για παράδειγμα, τα περίφημα τσιπς της αμερικανικής Nvidia, σχεδιάζονται από την εταιρεία, αλλά δεν κατασκευάζονται από αυτή. Η κατασκευάστρια των τσιπς είναι η ταϊβανέζικη TSMC, η οποία παράγει τα τσιπς στην Ταϊβάν, με τα εργοστάσιά της να λειτουργούν ως ένα επιπλέον αποτρεπτικό κίνητρο κατά μίας κινεζικής εισβολής. Για την παραγωγή των τσιπς, η TSMC χρησιμοποιεί τις μηχανές EUV της ολλανδικής ASML, η οποία μέχρι στιγμής έχει το παγκόσμιο μονοπώλιο στον συγκεκριμένο κλάδο.
Αυτό το μονοπώλιο επιδιώκει να αποδομήσει η Κίνα, στοχεύοντας κατευθείαν στην πηγή του προβλήματος. Κατασκευάζοντας τη δική τους μηχανή EUV, οι Κινέζοι θα μπορούν να παράγουν τα δικά τους τσιπς, κάτι που σηματοδοτεί αφενός την απεξάρτησή τους από τις εισαγωγές ξένων τσιπς για την ανάπτυξη ΑΙ, και αφετέρου την υποβάθμιση της στρατηγικής σημασίας της Ταϊβάν. Μολονότι όπως προαναφέρθηκε το κινεζικό πρωτότυπο της μηχανής EUV βρίσκεται ακόμα στο στάδιο δοκιμών, με τους ειδικούς να εκτιμούν πως χρειάζεται τουλάχιστον μία τριετία ως πενταετία για να κατασκευάσει τα δικά της τσιπς, η κινεζική επιτυχία δεν μπορεί να υποτιμηθεί.
Οι πηγές του Reuters εξηγούν πώς τα κινεζικά επιστημονικά κέντρα σε συνεργασία με τον τεχνολογικό κολοσσό Huawei, ο οποίος φαίνεται να έχει αναλάβει τον συντονισμό του όλου προγράμματος, κατάφεραν να εξασφαλίσουν τον απαραίτητο τεχνολογικό εξοπλισμό και ανθρώπινο δυναμικό ώστε να θέσουν σε λειτουργία τη μηχανή EUV. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, τόσο η Huawei, όσο και τα κινεζικά ινστιτούτα έχουν καταφέρει να προσελκύσουν εξειδικευμένο προσωπικό για την ομάδα τους, μεταξύ αυτών και πρώην εργαζόμενοι της ASML κινεζικής καταγωγής. Το προσωπικό αυτό ζει και εργάζεται στις εγκαταστάσεις του προγράμματος υπό άκρα μυστικότητα, προσπαθώντας να βρουν ανάδρομα το πώς λειτουργούν τα μηχανήματα της ASML. Για να το καταφέρουν αυτό, έχουν αγοράσει κομμάτια παλιότερων μηχανών της ολλανδικής εταιρείας τα οποία πωλούνται νόμιμα ή παράτυπα σε διεθνείς δημοπρασίες.
Η πρόσβαση των Κινέζων στις μηχανές EUV της ASML είναι κάθε άλλο παρά εύκολη, καθώς δεν μπορούν να αγοράσουν μία λειτουργική μηχανή, ενώ τόσο η Ουάσιγκτον, όσο και το Άμστερνταμ έχουν από καιρό τεθεί σε επιφυλακή για τις κινεζικές προσπάθειες κατασκοπείας. Μάλιστα, σημερινοί εργαζόμενοι της ASML έχουν καταγγείλει πως έχουν προσεγγισθεί από την Κίνα ώστε να στρατολογηθούν. Εντούτοις, όπως αποδεικνύει η ύπαρξη της κινεζικής μηχανής EUV, το σύστημα αυτό δεν είναι απόλυτα θωρακισμένο, κάτι που έχει επιτρέψει στους Κινέζους ερευνητές να φτάσουν τόσο κοντά στην αυτάρκεια.
Πέρα από το ζήτημα της αυτάρκειας αυτό καθ’αυτό, η αποτελεσματική και πλήρης λειτουργία μίας τέτοιας μηχανής EUV στην Κίνα θα ανατρέψει τα δεδομένα στον ανταγωνισμό για την ΑΙ. Το μόνο πραγματικό εμπόδιο για την ανάπτυξη των κινεζικών αλγορίθμων ΑΙ είναι η περιορισμένη πρόσβασή τους στα κατάλληλα τσιπς. Και παρά τις φιλότιμες προσπάθειες της Huawei και άλλων εταιρειών τεχνολογίας, τα κινεζικά τσιπς είναι πολύ πιο αδύναμα από εκείνα της Nvidia. Ως εκ τούτου, αν εξαλειφθεί αυτό το μειονέκτημα, το κλείσιμο της ψαλίδας μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ στον κλάδο της ΑΙ θα είναι θέμα χρόνου. Εξάλλου, το Πεκίνο διαθέτει ήδη το προβάδισμα σε άλλες φάσεις της ανάπτυξης ΑΙ: από τον τεχνολογικό εξοπλισμό για τα data centers που εξάγει στις ΗΠΑ, μέχρι τη γρήγορη πρόσβαση σε φθηνή ενέργεια, η Κίνα έχει ήδη προλειάνει το έδαφος ώστε να καταφέρει ένα αποφασιστικό χτύπημα έναντι των ΗΠΑ.