των σχέσεων μεταξύ του Ριάντ και του Ισραήλ, σε μια πολύπλοκη συμφωνία που μπορεί να αναδιαμορφώσει τη γεωπολιτική της Μέσης Ανατολής.
Ο Γιαΐρ Λαπίντ, επικεφαλής της μεγαλύτερης ομάδας της ισραηλινής αντιπολίτευσης, της Yesh Atid, δήλωσε την Πέμπτη ότι η προοπτική του Ισραήλ να συνάψει πλήρεις σχέσεις με τη Σαουδική Αραβία, ηγέτη του αραβικού κόσμου, είναι "ευπρόσδεκτη". Αλλά είπε επίσης ότι μια συμφωνία δεν θα πρέπει να έρθει με το κόστος της πυροδότησης "μιας κούρσας πυρηνικών εξοπλισμών σε όλη τη Μέση Ανατολή".
"Οι ισχυρές δημοκρατίες δεν θυσιάζουν τα συμφέροντα ασφαλείας τους για την πολιτική. Είναι επικίνδυνο και ανεύθυνο", δήλωσε ο Λαπίντ σε βίντεο που αναρτήθηκε στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X. "Το Ισραήλ δεν πρέπει να συμφωνήσει σε κανενός είδους εμπλουτισμό ουρανίου στη Σαουδική Αραβία".
Τα σχόλια του Λαπίντ ακολουθούν μια αναφορά της Wall Street Journal ότι αξιωματούχοι των ΗΠΑ και του Ισραήλ συζητούσαν τη δημιουργία ενός αμερικανικού προγράμματος εμπλουτισμού ουρανίου στη Σαουδική Αραβία, καθώς και μια συνέντευξη που έδωσε ο Σαουδάραβας πρίγκιπας διάδοχος Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, στην οποία δήλωσε ότι αν το Ιράν καταφέρει να αναπτύξει πυρηνικό όπλο, το βασίλειο θα πρέπει να ακολουθήσει το παράδειγμά του.
"Αν αποκτήσουν ένα, πρέπει να αποκτήσουμε κι εμείς", δήλωσε στο Special Report του Fox News σε συνέντευξη που προβλήθηκε την Τετάρτη.
Όπως πολύ σωστα επισημαίνουν οι FT, το Ισραήλ είναι σήμερα το μόνο κράτος της Μέσης Ανατολής που διαθέτει πυρηνικά όπλα, αλλά ποτέ δεν επιβεβαιώνει ή συζητά δημοσίως το οπλοστάσιό του, με μια επίσημη πολιτική ασάφειας.
Στο πλαίσιο των πολύπλοκων -και εξαιρετικά λεπτών- συνομιλιών για μια πιθανή συμφωνία εξομάλυνσης, οι ΗΠΑ θα παρέχουν στο Ριάντ εγγυήσεις ασφαλείας και υποστήριξη για ένα πολιτικό πυρηνικό πρόγραμμα. Σε αντάλλαγμα, η Σαουδική Αραβία, όπου βρίσκονται οι δύο ιερότεροι τόποι του Ισλάμ, θα εξομαλύνει τις σχέσεις της με το Ισραήλ, ενώ θα απαιτήσει επίσης παραχωρήσεις από το Ισραήλ προς τους Παλαιστίνιους.
Το να επιτραπεί στη Σαουδική Αραβία να αναπτύξει ένα πολιτικό πυρηνικό πρόγραμμα είναι μία από τις πιο ακανθώδεις πτυχές των συνομιλιών. Οι ΗΠΑ και το Ισραήλ είναι από καιρό επιφυλακτικοί απέναντι στην πυρηνική συνεργασία που θα επέτρεπε στο βασίλειο να εμπλουτίσει ουράνιο στο έδαφός του, επειδή θα μπορούσε τελικά να επιτρέψει την παραγωγή πυρηνικού όπλου. Οι ΗΠΑ θα προτιμούσαν να δουν τη χώρα να αγοράζει πυρηνικά καύσιμα για έναν αντιδραστήρα στην παγκόσμια αγορά.
Ωστόσο, αξιωματούχοι των ΗΠΑ έχουν εκφράσει τις τελευταίες εβδομάδες ανοιχτό πνεύμα στα αιτήματα της Σαουδικής Αραβίας για συνεργασία στον τομέα της πολιτικής πυρηνικής ενέργειας. Συζήτησαν επίσης με Ισραηλινούς αξιωματούχους τρόπους με τους οποίους θα μπορούσαν να συμβιβαστούν με πιθανό εμπλουτισμό ουρανίου από τη Σαουδική Αραβία.
Ενώ ορισμένοι στο ισραηλινό κατεστημένο ασφαλείας είχαν επιφυλάξεις σχετικά με το να δώσουν το πράσινο φως σε ένα υποστηριζόμενο από τις ΗΠΑ πυρηνικό πρόγραμμα της Σαουδικής Αραβίας, άλλοι, όπως ο υπουργός Στρατηγικών Υποθέσεων Ron Dermer, ένας από τους στενότερους έμπιστους του πρωθυπουργού Benjamin Netanyahu, υποστήριξαν ότι η Σαουδική Αραβία έχει άλλες επιλογές εάν οι ΗΠΑ έλεγαν όχι.
"Θα μπορούσαν να πάνε στην Κίνα, ή να πάνε αύριο στη Γαλλία, και ...να τους ζητήσουν να δημιουργήσουν ένα πολιτικό πυρηνικό πρόγραμμα και να επιτρέψουν τον εγχώριο εμπλουτισμό", δήλωσε ο Dermer σε συνέντευξή του στο αμερικανικό δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο PBS τον περασμένο μήνα.
Αναλυτές είπαν ότι μπορεί επίσης να είναι ευκολότερο για τον Νετανιάχου, ο οποίος ηγείται της πιο ακροδεξιάς κυβέρνησης στην ιστορία του Ισραήλ, να υποχωρήσει στις πυρηνικές απαιτήσεις της Σαουδικής Αραβίας παρά να κάνει περισσότερα για να αναγνωρίσει τη φιλοδοξία των Παλαιστινίων για ένα ανεξάρτητο κράτος.
"Ο Νετανιάχου θα προτιμούσε πολύ περισσότερο να δώσει πυρηνικές παραχωρήσεις στους Σαουδάραβες παρά πολιτικές παραχωρήσεις στους Παλαιστίνιους", δήλωσε ο Μαρκ Ντούμποβιτς, διευθύνων σύμβουλος της δεξαμενής σκέψης Foundation for the Defense of Democracies, ο οποίος έχει συζητήσει την προσπάθεια εξομάλυνσης με Σαουδάραβες και Ισραηλινούς αξιωματούχους.
Οποιαδήποτε αστική πυρηνική συνεργασία μεταξύ των ΗΠΑ και μιας άλλης χώρας θα απαιτούσε τη λεγόμενη συμφωνία 123, η οποία πρέπει να περάσει από το αμερικανικό Κογκρέσο. Η διαδικασία αυτή θα μπορούσε να περιπλεχθεί από την πρόταση του πρίγκιπα διαδόχου ότι η Σαουδική Αραβία θα αναζητούσε πυρηνικό όπλο εάν το Ιράν αποκτούσε ένα.