την Αίγυπτο, Ανατολική Μεσόγειο και Νότια Ευρώπη προς τα μεγάλα κέντρα κατανάλωσης στην Βόρειο και Κεντρική Ευρώπη.
Υπό την εμβληματική ονομασία «Green Aegean», το αρμόδιο επιτελείο του ΑΔΜΗΕ έχει ξεκινήσει την προετοιμασία του φακέλου του έργου με στόχο την κατάθεση του στην Ε. Επιτροπή προς ένταξη στην στον νέο κατάλογο Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI) προχωρώντας ταυτόχρονα τις διαδικασίες αδειοδότησης και χρηματοδότησης.
Παράλληλα, προετοιμάζεται το έδαφος σε πολιτικό επίπεδο ώστε το ΥΠΕΝ, σε συντονισμό με το στρατηγείο του επιτελικού κράτους στο Μαξίμου, να προχωρήσει στον απαραίτητο κύκλο επαφών με τις κυβερνήσεις των εμπλεκομένων κρατών (βλέπε Ιταλία, Αλβανία, Μαυροβούνιο, Κροατία, Σλοβενία, Αυστρία), έχοντας ήδη αποσπάσει την θετική ανταπόκριση του Βερολίνου. Με την Γερμανία να έχει άμεσο ενδιαφέρον στο έργο προκειμένου να εξασφαλίσει φθηνή ηλεκτρική ενέργεια σε μακροχρόνια βάση. Ήδη υπάρχουν έντονες αντιδράσεις από εκπροσώπους της Γερμανικής βιομηχανίας, οι οποίοι κατηγορούν ανοικτά την κυβέρνηση Ολαφ Σολτς για τις «απαράδεκτα υψηλές» τιμές που ισχύουν σήμερα για τις βιομηχανίας, μετά την άρνηση της τρικομματικής κυβέρνησης να επεκτείνει την ισχύ των μέχρι σήμερα επιδοτήσεων.
Το βασικό σενάριο εξέλιξης του έργου προβλέπει σε πρώτη φάση την δυνατότητα μεταφοράς 3 GW πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας, που, σε δεύτερο στάδιο, θα φθάσει τα 6 GW και, σε ένα τρίτο στάδιο ανάπτυξης, τα 9 GW. Να σημειωθεί ότι η σημερινή ηλεκτρική διασύνδεση με την Ιταλία είναι δυναμικότητας 500 MW ενώ αυτές με την Αλβανία και Βόρειο Μακεδονία είναι 250 MW και 1100 MW αντίστοιχα, ενώ το τρέχον σχέδιο αναβάθμισης της ηλεκτρικής διασύνδεση με την Ιταλία προβλέπει νέο καλώδιο ισχύος 1 GW.
Ως εκ τούτου, είναι προφανές ότι, εάν η Ελλάδα και τα κράτη που ενδιαφέρονται για την μεταφορά «πράσινης» ηλεκτρικής ενέργειας από το νότο προς τον βορρά, επιθυμούν να δουν το έργο να υλοποιείται, θα πρέπει μα προετοιμαστούν για την μελέτη και κατασκευή τελείως νέων γραμμών μεταφοράς με σημαντικά αυξημένη δυναμικότητα.
Το βασικό σενάριο του «Green Aegean» προβλέπει μια χερσαία διασύνδεση μήκους περίπου 1.300 χλμ. που θα διασχίζει τα Δυτικά Βαλκάνια και θα καταλήγει στη Γερμανία και εναλλακτικά στην Πολωνία η στην Αυστρία. Εναλλακτικά, και η πλέον πιθανή λύση, προβλέπει υποθαλάσσια διαδρομή από την Ελλάδα που θα φθάνει στην Αλβανία και από εκεί θα διασχίζει την Αδριατική, από Νότο προς Βορρά, για να φθάσει στην Σλοβενία και από εκεί, μέσω Ιταλίας, να καταλήξει στην Αυστρία και την νότιο Γερμανία. Με την ενίσχυση των ροών ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ Βορρά-Νότου να αξιολογείται από την Κομισιόν ως ένας από τους σημαντικότερους άξονες ενεργειακής ασφαλείας για την ενεργειακή μετάβαση της Ευρώπης.
Η λογική του προτεινόμενου project ενεργειακής μεταφοράς «Green Aegean» εδράζεται στην υπόθεση ότι μέσα στην επόμενη 10ετία, το χρονικό διάστημα που θα χρειαστεί για την κατασκευή του φιλόδοξου αυτού έργου, η εγκατεστημένη ισχύς ΑΠΕ στην Ελλάδα θα έχει διπλασιαστεί ή και τριπλασιαστεί σε σχέση με το σημερινό της επίπεδο, φθάνοντας στα επίπεδα των 20 GW και 30 GW αντίστοιχα, πράγμα που θα επιτρέψει την εξαγωγή τεράστιων ποσοτήτων ηλεκτρικής ενέργειας αφού η εγχώρια ζήτηση δεν θα υπερβαίνει τα 8 GW με 10 GW. Και ναι, μεν βάσει των αδειοδοτήσεων της ΡΑΑΕΥ, εκτιμάται ότι θεωρητικά θα συνεχίσει να αυξάνεται η εγκατεστημένη ισχύς κατά τα επόμενα χρόνια, αν και με χαμηλότερους ρυθμούς λόγω της ολοένα αυξανόμενης απορριπτόμενης ενέργειας (εξαιτίας του κορεσμού των δικτύων), όμως δεν είναι αυτονόητη η δυνατότητα αύξησης των εξαγωγών ηλεκτρικής ενέργειας με το υφιστάμενο σύστημα και διεθνείς διασυνδέσεις. Εν τω μεταξύ, η ανάπτυξη της αγοράς ΑΠΕ στην Ελλάδα δεν μπορεί να σταματήσει εξαίφνης εν αναμονή υλοποίησης του «Green Aegean». Όπως τονίζουν παράγοντες της αγοράς, υπάρχει θέμα δυνητικής ασυνέχειας στην ανάπτυξη της αγοράς ΑΠΕ στην Ελλάδα, εκτός εάν μπορέσει η πρώτη φάση του έργου των 3 GW να ολοκληρωθεί μέχρι το 2028.
Ένας ακόμα ασταθής παράγων που θα κρίνει την βιωσιμότητα του έργου και θα πρέπει να ξεκαθαριστεί το συντομότερο είναι το πλαίσιο τιμολόγησης (price regime) βάσει του οποίου θα κοστολογηθούν τα προβλεπόμενα έσοδα του έργου, που, με τη σειρά τους, θα εξαρτηθούν από την τιμή πώλησης της υποτιθέμενης «φθηνής πράσινης ενέργειας». Το ποσό φθηνή όμως θα είναι θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τις ανάγκες και την λειτουργία των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας όταν θα είναι έτοιμο να λειτουργήσει το εν λόγω έργο στα τέλη της τρέχουσας δεκαετίας. Εκτός, βέβαια, εάν υπάρξουν επαρκή συμβόλαια PPA που θα μπορούν εγγυηθούν την λειτουργία του καλωδίου με το που θα ληφθεί η FID.
Για όσους έχουν ζήσει την εξέλιξη της Ελληνικής αγοράς ΑΠΕ τη τελευταία 15ετία, το «Green Aegean» θυμίζει λίγο το περίφημο project Helios, (βλ. εδώ), το οποίο προωθείτο με ιδιαίτερο ζήλο από την κυβέρνηση Γ. Α. Παπανδρέου την περίοδο 2010/2011, το οποίο και υπεστηρίζετο ένθερμα από την τότε Γερμανική κυβέρνηση, η οποία, κατά κάποιο ανεξήγητο τρόπο, είχε πιστέψει ότι οι εξαγωγές ηλεκτρικού ρεύματος από την χρεωκοπημένη Ελλάδα θα βοηθούσαν στην εξάλειψη του θηριώδους ελληνικού χρέους. Τελικά, ταφόπλακα στο έργο έβαλε ο Γερμανός ρυθμιστής ενέργειας ο οποίος εγγράφως προειδοποίησε την κυβέρνηση της φράου Μέρκελ ότι εισαγωγή «πράσινης» ενέργειας προερχόμενης από την Ελλάδα (ή από οπουδήποτε αλλού) δεν μπορούσε να εισέλθει στο Γερμανικό ηλεκτρικό δίκτυο βάσει μακροχρόνιων συμβολαίων σε επιδοτούμενες από το Γερμανικό δημόσιο τιμές.
Ευτυχώς που στην σημερινή εκδοχή του το όλο εγχείρημα εξαγωγής «πράσινης ενέργειας» από την Ελλάδα προς την υπόλοιπη Ευρώπη δεν βασίζεται σε σαθρές και έωλες υποθέσεις όπως το αλήστου μνήμης Helios Project, αλλά σε μια μάλλον στέρεα πραγματικότητα, αφού η χώρα έχει εν τω μεταξύ αποδείξει ότι είναι ικανή να διαχειριστεί και να υποστηρίξει, έστω με προβλήματα, την ανάπτυξη μιας δυναμικής αγοράς ΑΠΕ. Με συνολική εγκατεστημένη ισχύ 50% της συνολικής ηλεκτρικής ισχύος και 40% συμμετοχή μέσο όρο στην ηλεκτροπαραγωγή.