Καθώς Συνεχίζεται η Ενεργειακή Κρίση το LNG Αναδεικνύεται ως το Νούμερο Ένα Στρατηγικό Καύσιμο της Ευρώπης

Καθώς Συνεχίζεται η Ενεργειακή Κρίση το LNG Αναδεικνύεται ως το Νούμερο Ένα Στρατηγικό Καύσιμο της Ευρώπης
Του Κ.Ν. Σταμπολή 
Παρ, 3 Φεβρουαρίου 2023 - 12:33

Τα γεγονότα των τελευταίων 18 μηνών, αρχής γενομένης με την απότομη άνοδο των τιμών όλων των ενεργειακών πρώτων υλών το Β εξάμηνο του 2021 μέχρι την Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και την επακόλουθη μείωση παραδόσεων Ρωσικού φυσικού αερίου σε ευρωπαϊκούς προορισμούς, έδειξαν με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο την τεράστια εξάρτηση της Ευρώπης από εισαγόμενα καύσιμα, με αιχμή του δόρατος το φυσικό αέριο

Να σημειωθεί ότι η Μόσχα, έχοντας ήδη στο στόχαστρο της την Ουκρανία και προετοιμάζοντας μεθοδικά τον ενεργειακό πόλεμο κατά της Δύσης, είχε ήδη ξεκινήσει από το καλοκαίρι του 2021 να μειώνει σταδιακά τις παραδόσεις αερίου σε Ευρωπαϊκές εταιρείες με αποτέλεσμα την αδυναμία πλήρωσης των υπόγειων αποθηκών αερίου ( UGS) και την άνοδο των τιμών. 

Η αιφνιδιαστική απόφαση της ΕΕ τον Μάρτιο του 2022, με την πλήρη στήριξη των ΗΠΑ, για συνολική απεξάρτηση από τις εισαγωγές Ρωσικής ενέργειας και μάλιστα μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, σήμανε και την αλλαγή της Ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής στο σύνολο της αφού, έστω και σιωπηλά, έγινε στροφή 180 μοιρών. Παρά τις δημόσιες δηλώσεις, τις δεσμεύσεις και την αναβάθμιση των στόχων από την ΕΕ για αύξηση της παραγωγής από ΑΠΕ, όπως αυτοί εξειδικεύτηκαν στο περίφημο πακέτο μέτρων REPowerEU, στην πράξη δόθηκε το σύνθημα για «προσωρινή» εγκατάλειψη η πάγωμα των στόχων μείωσης των εκπομπών, και αντίθετα την αύξηση της παραγωγής ηλεκτρισμού από ανθρακικές και λιγνιτικές μονάδες με παράλληλη μεγιστοποίηση των εισαγωγών αερίου μέσω αγωγών και LNG. Με αλλά λόγια η προτροπή των Βρυξελλών προς τις εθνικές κυβερνήσεις ήταν, « με κάθε τρόπο εξασφαλίστε ενέργεια για τους επόμενους μήνες είτε μειώνοντας την κατανάλωση ή εισάγοντας την απ´ όπου μπορείτε να βρείτε διαθέσιμες ποσότητες, γιατί καιγόμαστε» Όπερ και εγένετο, κρίνοντας εκ του αποτελέσματος.

Έτσι αίφνης, υπό την πίεση μιας φαινομενικά ανεξέλεγκτης ενεργειακής κρίσης, και χωρίς τυμπανοκρουσίες, μπήκαν στην άκρη οι διάφορες επιτηδευμένες και επίμονες αντιρρήσεις από θεσμικούς φορείς ( βλέπε European Commission, EIB, EBRD κλπ) και περιβαλλοντικές οργανώσεις, ενώ  ταυτόχρονα εγκαταλείφθηκαν τα προσκόμματα περί δήθεν σοβαρής απειλής για το κλίμα από την ανάπτυξη υποδομών φυσικού αερίου και πετρελαίου, με πολλές ευρωπαϊκές χώρες να προχωρούν χωρίς ενοχές στην κατασκευή αγωγών, αποθηκευτικών χώρων και τέρμιναλ LNG. Έτσι έχουμε σε εξέλιξη την σχεδίαση και κατασκευή πολλών νέων αγωγών αερίου και πετρελαίου (λχ. οι νέοι διασυνδετήριοι αγωγοί Βουλγαρίας-Σερβίας, Ελλάδας- Β. Μακεδονίας, Σλοβενίας-Ουγγαρίας,Ελλάδος-Βουλγαρίας κα) καθώς και την κατασκευή και λειτουργία νέων τέρμιναλ παραλαβής και αποθήκευσης LNG , λχ. σε Γερμανία (βλέπε το νέο FSRU τέρμιναλ LNG  στο Wilhelmshaven που μόλις εγκαινιάστηκε και αυτά που πρόκειται σύντομα να λειτουργήσουν στην Βαλτική στο Lubmin, Brunsbüttel και Stade καθώς και η Ελληνική ομάδα FSRU terminals σε Αλεξανδρούπολη, Κόρινθο, Θεσσαλονίκη και Βόλο που θα ξεκινήσουν την λειτουργία τους από τα τέλη του 2023 και εντεύθεν και πολλά άλλα υπό κατασκευή η ανάπτυξη σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες).

Στην μεγάλη αυτή αλλαγή ενεργειακού προσανατολισμού (energy turnaround) της Ευρώπης που ήδη πραγματοποιείται, το φυσικό αέριο, και ποιο συγκεκριμένα το υγροποιημένο φυσικό αέριο, (LNG), ξεχώρισε ως προς τον στρατηγική του σημασία στην εξασφάλιση αδιάκοπης ροής ενέργειας. Χωρίς να θέλουμε να υποβαθμίσουμε τον ρόλο του μεταφερόμενου μέσω αγωγών αερίου, που όμως δημιουργούν διαρκή δέσμευση με συγκεκριμένους παραγωγούς (με την Gazprom στην περίπτωση της Ρωσίας), το δια θαλάσσης  μεταφερόμενο LNG χαρακτηρίζεται από ευκολία στην προμήθεια (αφού υπάρχει ήδη μια αναπτυγμένη αγορά LNG παγκοσμίως μεγέθους 516 bcma βάσει στοιχείων της ΒΡ για το 2021, σε σύγκριση με αυτήν των αγωγών που εκτιμάται στα 704 bcma) και  ευελιξία και ανεξαρτησία στην μεταφορά του όμοια με αυτή του πετρελαίου. Και αυτός είναι ο βασικός λόγος που στην σημερινή δύσκολη ενεργειακά συγκυρία το LNG αναδείχθηκε ως το καύσιμο-κλειδί στην προσπάθεια απεξάρτησης από το Ρωσικό αέριο. 

Αυτό που συνέβη στην Ευρωπαϊκή  αγορά αερίου τους τελευταίους 12 μήνες δεν έχει προηγούμενο σε παγκόσμιο επίπεδο αφού μέσα σε ελάχιστο χρόνο οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες αντικατέστησαν το Ρωσικό αέριο - το ίδιο και σε ακόμα μεγαλύτερο βαθμό ισχύει για το πετρέλαιο- κυρίως με εισαγωγές LNG από διαφορά μέρη του κόσμου και κυρίως με φορτία προερχόμενα από τις ΗΠΑ, το Κατάρ, την Αλγερία ακόμα και από την Αυστραλία. Με τις ΗΠΑ να έχουν αναδειχθεί ως τον μεγαλύτερο εξαγωγέα LNG προς την Ευρώπη καλύπτοντας σχεδόν το 49 % των αναγκών. Έτσι από 88 bcma LNG που εισήγαγε η Ευρώπη το 2021 οι εισαγωγές το 2022 ξεπέρασαν τα 154 bcma σημειώνοντας αύξηση 75% μέσα σε ένα μόνο χρόνο. Αυτό ήταν το αποτέλεσμα της ραγδαίας πτώσης στις ευρωπαϊκές εισαγωγές Ρωσικού αερίου (μέσω αγωγών και LNG) το 2022, όπου από τα 137 bcma αυτές μειώθηκαν στα περίπου 60 bcma ( βάσει προσωρινών στοιχείων) 

Ενδεικτικό της ισχυρής παγκόσμιας, αλλά και ευρωπαϊκής τάσης για μεγιστοποίηση της συμμετοχής του LNG στο ενεργειακό μείγμα είναι η σημαντική διείσδυση του στην Ελληνική αγορά όπου το 2022 κάλυψε το 61%  των εισαγωγών αερίου (με την Ελλάδα να καλύπτει το σύνολο των αναγκών της σε αέριο από εισαγωγές) σε σύγκριση με το 2021, αλλά και προηγούμενα χρόνια, όπου το LNG συμμετείχε με πολύ μικρότερα ποσοστά ( μέσος όρος 30-35 % ) στο σύνολο των εισαγωγών αερίου. Απόδειξη του διαρκώς αυξανόμενου ενδιαφέροντος για χρήση LNG για την τροφοδοσία του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου είναι τα αποτελέσματα των δημοπρασιών που οργάνωσε ο ΔΕΣΦΑ τον προηγούμενο μήνα για την δέσμευση χρόνο θυρίδων (slots) για την εκφόρτωση ποσοτήτων LNG στο μοναδικό τέρμιναλ της Ελλάδας στην Ρεβυθούσα το οποίο εκτός από τις ανάγκες για το Εθνικό Σύστημα εξυπηρετεί και τις ανάγκες γειτονικών χωρών όπως είναι η Βουλγαρία, η Ρουμανία και η Σερβία. Έτσι σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση του Διαχειριστή, τον περασμένο μήνα οριστικοποιήθηκε ο ετήσιος προγραμματισμός για τα έτη 2023-2027. Μόνο για το 2023 δεσμεύτηκαν 43 slots από αυτά που προσφέρθηκαν (από τα 54 συνολικά διαθέσιμα) για εκφόρτωση στην Ρεβυθούσα 36 TWh ( δηλ. 3,6  bcma) από 4 εγχώριους χρήστες και 4 διεθνείς.