χάρη στις ηπιότερες καιρικές συνθήκες που θα διατηρηθούν τουλάχιστον έως και το μέσον του μήνα που διανύουμε τις υψηλές ροές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) αλλά και τα υψηλά επίπεδα αποθήκευσης στις υποδομές των χωρών της Ε.Ε. Παρά ταύτα, οι τιμές του φυσικού αερίου έχουν τριπλασιαστεί από τα 43 ευρώ ανά μεγαβατώρα στις 17 Νοεμβρίου το 2021, ενώ είναι θέμα χρόνου να ακολουθήσουν εκ νέου μια ισχυρή ανοδική τροχιά από τη στιγμή που θα αρχίσουν να πέφτουν οι θερμοκρασίες και αυξηθεί κατακόρυφα η ζήτηση.
Μη ξεχνάμε δε πως επικρατούν ήδη αυξημένες ανησυχίες για τα επίπεδα των αποθεμάτων για το επόμενο έτος, καθώς οι ροές ρωσικού φυσικού αερίου μέσω του Nord Stream 1 παραμένουν μηδενικές και υπάρχει κίνδυνος να διακοπούν οι προμήθειες μέσω των αγωγών της Ουκρανίας και του TurkStream. Την αρνητική εικόνα εντείνουν και οι περιορισμοί ως προς το πόσο περισσότερο LNG μπορεί να εισάγει η Ευρώπη, καθώς ο παγκόσμιος ανταγωνισμός για υγροποιημένο φυσικό αέριο θα μπορούσε να κατευθύνει εκ νέου, περισσότερα φορτία σε άλλες αγορές, ιδίως στην Ασία.
(Καθοδικές τιμές φ. αερίου λόγω θερμότερων καιρικών συνθηκών και αύξησης αποθεμάτων στην Ευρώπη. Πηγή: Yahoo Finance)
Σημειώνουμε πως ενώ η τρέχουσα τιμή spot του φυσικού αερίου των περίπου 50 ευρώ ανά μεγαβατώρα, ενώ παραμένει διπλάσια από τα επίπεδα προτού ξεσπάσει η κρίση, εν τούτοις, δεν παύει να αποτελεί δραστική βελτίωση από τις τιμές -ρεκόρ των 300 ευρώ/MWh που καταγράφηκαν στο τέλος του περασμένου Αυγούστου. Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα της προηγούμενης εβδομάδας όταν, στιγμιαία, η χονδρική spot τιμή του ευρωπαϊκού φυσικού αερίου απέκτησε αρνητικό πρόσημο. «Για περίπου μια ώρα, οι προμηθευτές ήταν πρόθυμοι να πληρώσουν σχεδόν 16 ευρώ σε οιονδήποτε ήταν διατεθημένος να απορροφήσει μια μεγαβατώρα φυσικού αερίου, δηλαδή, περίπου το ισοδύναμο της μηνιαίας κατανάλωσης ενός μέσου βρετανικού νοικοκυριού», ανέφεραν σε δημοσιεύμά τους οι Financial Times. Σήμερα, οι τιμές spot για τον Νοέμβριο ανέρχονται σε 100 ευρώ /MWh, ήτοι, κάτω από το ένα τρίτο των τιμών την περίοδο της κορύφωσής τους, ενώ οι προβλέψεις για τον Νοέμβριο του 2023 είναι επίσης μειωμένες στα περίπου 140 ευρώ/MWh.
Όλα τα παραπάνω συντείνουν στην παραδοχή ακόμη και αν τα επίπεδα τιμών του αερίου δεν είναι τα επιθυμητά σε σημείο ώστε οι κυβερνήσεις των ευρωπαϊκών χωρών να αναγκάζονται να λαμβάνουν ακόμη μέτρα μείωσης της ζήτησης και στήριξης των καταναλωτών, εν τούτοις παραμένουν σε πολύ πιο αποδεκτά επίπεδα από τις αρχικές προβλέψεις.
Το δημοσίευμα των Financial Times υπονοεί ότι η ενεργειακή κρίση της Ευρώπης έχει, εν πολλοίς, σχεδόν τερματιστεί, καθώς ο συνδυασμός της αυξημένης προσφοράς, κυρίως από την ηλιακή ενέργεια, και της μειωμένης ζήτησης ως απάντηση στις υψηλές τιμές έχει βοηθήσει στην εξομάλυνση των ανεξέλεγκτων τιμών της ενέργειας. Μάλιστα, η μαζική στροφή των χωρών της Ε.Ε. από τις εισαγωγές ρωσικής ενέργειας (αφορά στα δύο τρίτα των χωρών-μελών) απέφερε νέα εντυπωσιακά ρεκόρ παραγωγής ηλιακής ενέργειας την περίοδο Μάιος-Αύγουστος 2022, ενώ οι προβλέψεις της Statkraft, μεγαλύτερου παραγωγού ανανεώσιμης ενέργειας στην Ευρώπη παραπέμπουν σε μέση αύξηση της ηλιακής παραγωγής ενέργειας στην Γηραιά ήπειρο μεταξύ 45GW - 52GW ετησίως έως το 203ο. Πρόκειται για τεράστια αύξηση σε σχέση με τις προβλέψεις που διατυπώνονταν πριν από την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Προς επίρρωση των ευοίωνων προβλέψεων, η Παγκόσμια Τράπεζα ανακοίνωσε προ ημερών ότι οι τιμές της ενέργειας θα υποχωρήσουν κατά 11% το 2023, αποσβένοντας ένα μέρος από την μέση αύξησή τους κατά 60% το τρέχον έτος.
Το μελανό σημείο της υπόθεσης είναι το κομμάτι που άπτεται της ζήτησης. Εκεί τα πράγματα εξακολουθούν να είναι πιο δυσοίωνα. Μεγάλο μέρος της κάμψης στη ζήτηση φυσικού αερίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση προήλθε από την κατάρρευση της δραστηριότητας των βιομηχανιών λιπασμάτων, που χρειάζονται μεγάλες ποσότητες του καυσίμου για να παράγουν αμμωνία. Όταν το κόστος απέκτησε μη βιώσιμα χαρακτηριστικά, οι περισσότερες βιομηχανίες ανέστειλαν τη λειτουργία τους, επιφέροντας σημαντικές ελλείψεις λιπασμάτων που με τη σειρά τους οδηγούν σε σημαντικές ελλείψεις σιτηρών. Είναι ένα πρόβλημα που θα κληθεί να αντιμετωπίσει ο αναπτυσσόμενος κόσμος, καθώς για τις φτωχότερες οικονομίες, δεν θα είναι μόνο μια ενεργειακή κρίση, αλλά και μια επισιτιστική κρίση.