Με δεδομένο ότι η ζήτηση για μέταλλα μπαταριών όπως το νικέλιο, το λίθιο, ο χαλκός και το κοβάλτιο αναμένεται να εκτιναχθεί στα ύψη τις επόμενες δεκαετίες για να ανταποκριθεί στην αύξηση της ζήτησης μπαταριών για ηλεκτρικά οχήματα και αποθήκευση ενέργειας, η ιδέα ότι ορισμένες χώρες πλούσιες σε πόρους θα επωφεληθούν από τα κοιτάσματα ορυκτών και η προσπάθεια ελέγχου μέρους της μελλοντικής αγοράς δεν ακούγεται σαν κάτι εξωφρενικό.

Το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης της παραγωγής νικελίου τα επόμενα χρόνια πρόκειται να προέλθει από περιοχές με τεράστιες ποσότητες λατερίτη, όπως η Ινδονησία και οι Φιλιππίνες, σύμφωνα με τον IEA. Η μεγαλύτερη χώρα εξόρυξης νικελίου στον κόσμο, η Ινδονησία, εξετάζει την ιδέα της δημιουργίας ενός καρτέλ για τη διαχείριση της προμήθειας νικελίου και ορισμένων άλλων βασικών μετάλλων μπαταριών, παρόμοια με αυτά που κάνει ο ΟΠΕΚ για το πετρέλαιο. 

«Βλέπω την αξία της δημιουργίας του ΟΠΕΚ για τη διαχείριση της διακυβέρνησης του εμπορίου πετρελαίου για τη διασφάλιση προβλεψιμότητας για πιθανούς επενδυτές και καταναλωτές», δήλωσε ο υπουργός Επενδύσεων της Ινδονησίας Bahlil Lahadalia στους Financial Times σε μια συνέντευξη που δημοσιεύθηκε αυτή την εβδομάδα.

«Η Ινδονησία μελετά τη δυνατότητα να σχηματίσει μια παρόμοια δομή διακυβέρνησης όσον αφορά τα ορυκτά που έχουμε, συμπεριλαμβανομένου του νικελίου, του κοβαλτίου και του μαγγανίου», πρόσθεσε ο Lahadalia.

Η Ινδονησία δεν έχει έρθει ακόμη σε επαφή με άλλες χώρες παραγωγής νικελίου για να συζητήσουν την ιδέα ενός καρτέλ, είπε το υπουργείο Επενδύσεων στους FT, προσθέτοντας ότι εξακολουθεί να εργάζεται σε μια δομή διακυβέρνησης μιας μελλοντικής συμμαχίας που θα μπορούσε να προτείνει σε άλλους παραγωγούς.

Ωστόσο, η δημιουργία ενός καρτέλ παρόμοιου με τον ΟΠΕΚ για τα λεγόμενα μέταλλα ενεργειακής μετάβασης είναι ευκολότερο να ειπωθεί παρά να γίνει. Σε αντίθεση με τους πετρελαϊκούς πόρους των παραγωγών του ΟΠΕΚ, οι εξορυκτικές δραστηριότητες στην Ινδονησία και σε άλλους μεγάλους παραγωγούς νικελίου ελέγχονται από διάφορες ιδιωτικές εταιρείες ή κινεζικές οντότητες. Επιπλέον, οι μεγαλύτεροι παραγωγοί και κάτοχοι κοιτασμάτων νικελίου είναι μια διαφορετική ομάδα χωρών με πολύ διαφορετικές πολιτικές και συνθήκες αγοράς και είναι απίθανο να έχουν κοινό έδαφος και συμφέροντα για τη δημιουργία ενός καρτέλ. Εκτός από την Ινδονησία, οι παραγωγοί νικελίου περιλαμβάνουν τη Ρωσία, τον Καναδά, την Αυστραλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, αν και οι ΗΠΑ δεν έχουν πολλούς πόρους ή παραγωγή σε σύγκριση με την Ινδονησία, τις Φιλιππίνες, τη Ρωσία ή την Αυστραλία.

Σήμερα η Ινδονησία και η Αυστραλία κατέχουν τα μεγαλύτερα αποθέματα νικελίου στον κόσμο, με περίπου 21 εκατομμύρια τόνους η καθεμία, σύμφωνα με το Γεωλογικό Ινστιτούτο των ΗΠΑ. Η Ινδονησία, ωστόσο, είναι ο κορυφαίος παραγωγός νικελίου, ακολουθούμενη από τις Φιλιππίνες και τη Ρωσία.

Ωστόσο, η Ρωσία αντιπροσωπεύει σχεδόν το 20% της παγκόσμιας προσφοράς νικελίου κατηγορίας 1, που είναι η ποιότητα που απαιτείται για τις μπαταρίες, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας (IEA).

Το νικέλιο βρίσκεται κυρίως σε δύο τύπους κοιτασμάτων - σουλφίδιο και λατερίτη. Τα κοιτάσματα θειούχων – που βρίσκονται κυρίως στη Ρωσία, τον Καναδά και την Αυστραλία – περιέχουν συνήθως νικέλιο υψηλότερης ποιότητας το οποίο μετατρέπεται πιο εύκολα σε νικέλιο κατηγορίας 1 μπαταρίας. Η Ινδονησία, όπως και οι Φιλιππίνες, έχουν κοιτάσματα λατερίτη νικελίου, το οποίο είναι χαμηλότερης ποιότητας και απαιτεί πρόσθετη ενεργοβόρα επεξεργασία για να γίνει νικέλιο ποιότητας μπαταρίας, ανέφερε η IEA σε έκθεση του Ιουλίου 2022, Global Supply Chains of EV Batteries.

«Αν και η Ινδονησία παράγει περίπου το 40% του συνολικού νικελίου, λίγο από αυτό χρησιμοποιείται επί του παρόντος στην αλυσίδα εφοδιασμού μπαταριών EV. Οι μεγαλύτεροι παραγωγοί νικελίου μπαταριών κατηγορίας 1 είναι η Ρωσία, ο Καναδάς και η Αυστραλία», ανέφερε η IEA.

Η Ινδονησία στοχεύει να αναπτύξει τη βιομηχανία νικελίου κατάντη και απαγόρευσε τις εξαγωγές μεταλλεύματος νικελίου το 2020. Αυτή η κίνηση προκάλεσε καταγγελία της ΕΕ στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ) κατά της απόφασης της Ινδονησίας να απαγορεύσει τις εξαγωγές πρώτων υλών που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή ανοξείδωτου χάλυβα.

Η απαγόρευση αυτή ώθησε επίσης τις κινεζικές εταιρείες να επενδύσουν στην αλυσίδα εφοδιασμού νικελίου της Ινδονησίας. Οι κινεζικές εταιρείες έχουν επενδύσει και δεσμεύσει περίπου 30 δισεκατομμύρια δολάρια στην ινδονησιακή αλυσίδα εφοδιασμού νικελίου, με τις επενδύσεις του Tsinghan στα βιομηχανικά πάρκα Morowali και Weda Bay να είναι τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα, ανέφερε ο IEA σε έκθεση για τον ρόλο των κρίσιμων ορυκτών στην ενεργειακή μετάβαση.

Φανταστείτε για παράδειγμα, τι αντίδραση θα είχε ένα καρτέλ υπό την ηγεσία της Ινδονησίας για μέταλλα μπαταριών στην ΕΕ, τις ΗΠΑ, τον Καναδά και την Αυστραλία.  Και σε αντίθεση με τους παραγωγούς του ΟΠΕΚ, δεν είναι μία κρατική οντότητα στην Ινδονησία που ελέγχει την παραγωγή νικελίου. Η Tsingshan της Κίνας και η Vale της Βραζιλίας είναι σημαντικοί παραγωγοί νικελίου στην Ινδονησία.

Επιπλέον, μια μονάδα του γίγαντα κατασκευής μπαταριών της Κίνας CATL υπέγραψε νωρίτερα φέτος μια συμφωνία 6 δισεκατομμυρίων δολαρίων με ινδονησιακές εταιρείες για συνεργασία στο Indonesia EV Battery Integration Project, το οποίο περιλαμβάνει εξόρυξη και επεξεργασία νικελίου, υλικά μπαταριών EV, κατασκευή μπαταριών EV και ανακύκλωση μπαταριών.

Η Ινδονησία και οι πολιτικές της θα είναι καθοριστικής σημασίας για τις ποιοτικές και ποσοτικές προκλήσεις στην προμήθεια νικελίου, σύμφωνα με τον ΙΕΑ.