Το ουκρανικό, η…μητέρα όλων των κρίσεων της τελευταίας διετίας, εκτός της ανθρωπιστικής διάστασης και της καταστροφής υποδομών και ολόκληρων πόλεων ανέδειξε μια νέα παράμετρο στα όσα συμβαίνουν στο χώρο της ενέργειας από το καλοκαίρι του 2021. Υποχρέωσε τα ανώτατα κλιμάκια λήψης αποφάσεων στις Βρυξέλλες, να αναθεωρήσουν προτεραιότητες και στρατηγικές πάνω στις οποίες δομήθηκε, τα τελευταία χρόνια, το νέο πράσινο αφήγημα 

για την ήπειρο. Ήδη, ο κίνδυνος εκτροχιασμού της οικονομικής πολιτικής και της πρόκλησης κοινωνικής αναταραχής εξαιτίας της ραγδαίας ανόδου του πληθωρισμού που φέρνουν οι υψηλές τιμές στην ενέργεια αλλά και ο φόβος για σοβαρές ελλείψεις στην τροφοδοσία της Ευρώπης με φυσικό αέριο, οδηγούν σε αναθεώρηση της ενεργειακής και κλιματικής πολιτικής, καθώς σήμερα, η προτεραιότητα είναι το πώς θα επιτευχθεί η απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο, πετρέλαιο και άνθρακα.

Σε αυτό το νέο πλαίσιο και υπό την πίεση των γεωπολιτικών εξελίξεων η Ε.Ε. αναμένεται να επανεξετάσει από την αρχή το περίφημο Fit for 55 που καθόριζε υπερφιλόδοξους στόχους για το «πρασίνισμα» της ηλεκτροπαραγωγής και τη μείωση της εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα   

Σύμφωνα με τις πρώτες ενδείξεις από τις Βρυξέλλες, χωρίς να απεμπολείται η μακροχρόνια στόχευση, ήτοι, η επιτάχυνση της ανάπτυξης ΑΠΕ, της αποθήκευσης ενέργειας και της ενεργειακής αποδοτικότητας, αναμένεται να υπάρξει επιστροφή στον “βρώμικο” και ακριβό  λιγνίτη και τις επενδύσεις σε νέες υποδομές φυσικού αερίου που θα βαπτιστεί «προσωρινή». Τουτέστιν, πραγματοποιείται ήδη μια σιωπηρή αναδίπλωση από τις υπερφίαλες επιδιώξεις για άμεσο ξεκαθάρισμα… λογιαριασμών με τα ορυκτά καύσιμα, και μια επαναπροσέγγιση με πιο βατές πολιτικές που αφορούν ακραιφνώς στην ασφάλεια.

Η αλλαγή στάσης έχει ξεκινήσει ήδη, από πέρυσι. Έτσι, έγινε γνωστό, σύμφωνα με στοιχεία περιβαλλοντικών οργανώσεων πως οι 60 μεγαλύτερες τράπεζες στον κόσμο διέθεσαν 742 δισεκ. δολάρια για τη χρηματοδότηση έργων ορυκτών καυσίμων μόνο κατά το 2021.

Συνολικά, από την υιοθέτηση της Συμφωνίας του Παρισιού για το Κλίμα, το 2015, οι μεγαλύτεροι χρηματοπιστωτικοί οίκοι στον πλανήτη έχουν εκταμιεύσει συνολικά περισσότερα από 4,5 τρισεκ. δολάρια για τη χρηματοδότηση έργων ορυκτών καυσίμων, παρά τις πιέσεις που δέχονται να αποστούν από αυτές τις πρακτικές, όπως αναφέρει η ετήσια έκθεση "Banking on Climate Chaos" που εκπόνησαν οργανισμοί όπως οι Oil Change International, Rainforest Action Network, BankTrack, Indigenous Environmental Network, Reclaim Finance, Sierra Club και Urgewald.

Σύμφωνα με την έκθεση, η JPMorgan Chase παραμένει ο μεγαλύτερος χρηματοδότης του «κλιματικού χάους», όπως το αποκαλούν, με τις JPMorgan Chase, Wells Fargo, Mizuho, MUFG και τις 5 καναδικές τράπεζες να συγκαταλέγονται μεταξύ εκείνων που αύξησαν τη χρηματοδότηση των ορυκτών καυσίμων από το 2020 έως το 2021, αναφέρουν οι συντάκτες της έκθεσης.

Συνολικά, η χρηματοδότηση έργων ορυκτών καυσίμων απετέλεσε την κυρίαρχη πολιτική των JPMorgan Chase, Citi, Wells Fargo και Bank of America καθώς αντιπροσώπευαν από κοινού, το 1/4 του συνόλου της χρηματοδότησης ανάλογων projects από το 2015. Πιο ειδικά, έργα fracking έλαβαν χρηματοδότηση ύψους 62,1 δισεκ. δολαρίων πέρυσι από τράπεζες της Βόρειας Αμερικής, πρωτοστατούσης της Wells Fargo.

Παράλληλα, η χρηματοδότηση της εξόρυξης άνθρακα καθοδηγήθηκε από κινεζικές τράπεζες, σύμφωνα με την έκθεση, με τις China Merchants Bank και Ping An Group να ηγούνται της χρηματοδότησης του τομέα το 2021.

Είναι χαρακτηριστικό ότι στο χρονικό διάστημα Ιανουάριος 2019 –Νοέμβριος 2021, το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα εκταμίευσε 1,5 τρισ. δολάρια για να χρηματοδοτήσει έργα άνθρακα.

Επίσης, στην ίδια έκθεση "Banking on Climate Chaos" τονίζεται πως η Citi και η JPMorgan Chase παρείχαν τη μεγαλύτερη χρηματοδότηση για την άντληση πετρελαίου και φυσικού αερίου από υπεράκτιες εγκαταστάσεις κατά το 2021, ενώ η συνολική χρηματοδότηση ανάλογων έργων σε παγκόσμιο επίπεδο ανήλθε σε 52,9 δισεκ. Δολάρια.

«Τα χρηματοπιστωτικά αυτά ιδρύματα είναι άμεσα συνυπεύθυνα στην υπονόμευση ενός κλιματικά σταθερού μέλλοντος για όλους μας και πρέπει να σταματήσουν αμέσως την υποστήριξή τους σε οποιαδήποτε περαιτέρω επέκταση των υποδομών ορυκτών καυσίμων» δήλωσε η επικεφαλής της Rainforest Action Network, σχολιάζοντας την έκθεση.