Η μελέτη περιέχει σημαντικά συγκριτικά δεδομένα, λεπτομερή ανάλυση ανά τομέα καθώς και εκτιμήσεις και προβλέψεις για τη ζήτηση και την παραγωγή ενέργειας και στις 15 χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας που ανήκει και η Ελλάδα. Ο Πρόεδρος και Εκτελεστικός Διευθυντής του ΙΕΝΕ, κ. Κωστής Σταμπολής στον εισαγωγικό χαιρετισμό του είπε πως μελέτες όπως το Energy Outlook εκδίδουν μόνο μεγάλοι διεθνείς Οργανισμοί όπως ο ΙΕΑ, ενώ το ΙΕΝΕ, τόνισε, τα τελευταία 11 χρόνια έχει επικεντρωθεί στη ΝΑ Ευρώπη που αποτελεί το στρατηγικό χώρο συμφερόντων της χώρας. Αναφέρθηκε ακόμη στο γεγονός ότι είναι η τρίτη φορά από το 2011 που το Ινστιτούτο εκδίδει αυτή τη σημαντική εργασία, με τη δεύτερη να είναι το 2017. Η τελευταία έκδοση του Energy Outlook που αναπτύσσεται σε 1400 σελίδες και στην οποία συνέβαλε ομάδα 30 experts απ’ όλες τις χώρες της περιοχής, καλύπτει τα αμέσως προηγούμενα χρόνια και έχει προβολές για θέματα όπως η κατανάλωση ενέργειας έως το 2040 και οι επενδύσεις στον τομέα έως το 2030, ανέφερε ο κ. Σταμπολής.
Σύντομες εισαγωγικές παρουσιάσεις έκαναν ακόμη οι εκ των βασικών συντελεστών του Outlook, Κωνσταντίνος Θεοφύλακτος, Γενικός Γραμματέας του ΙΕΝΕ και Πρόεδρος της Επιτροπής Ενεργειακής Απόδοσης του Ινστιτούτου, καθώς και ο Νίκος Σοφιανός, Πρόεδρος της Επιτροπής Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας του Ινστιτούτου, Ενεργειακός Σύμβουλος.
Ο κ. Θεοφύλακτος προέβη σε μια συνοπτική αναφορά στα θέματα της εξοικονόμησης ενέργειας και της συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας στις χώρες της ΝΑ Ευρώπης. «Τη χρησιμότητα του Outlook τη βλέπουμε σήμερα με αυτά που γίνονται στον ενεργειακό χώρο στην περιοχή μας που έχουμε και τα περισσότερα και μεγαλύτερα προβλήματα και όχι μόνο», είπε χαρακτηριστικά. Από την πλευρά του, ο κ. Σοφιανός μίλησε για μια πολύ “δύσκολη δουλειά” αυτή που αφορά στη συλλογή και ανάλυση ενός τόσου μεγάλου όγκου πληροφοριών, καθώς και στη μετέπειτα χρήση τους για την εξαγωγή προβλέψεων και συμπερασμάτων που θα έχουν ωφέλεια για τους πολίτες, τους επενδυτές, τους επιχειρηματίες και το σύνολο της αγοράς. «Μας ενδιαφέρει να δούμε την περιοχή και ως ενιαίο σώμα, αλλά και ως ξεχωριστά κράτη» είπε χαρακτηριστικά.
Στη συνέχεια ο Πρόεδρος και Εκτελεστικός Διευθυντής του ΙΕΝΕ παρουσίασε συνοπτικά τις ξεχωριστές πτυχές του ενεργειακού τομέα της περιοχής ενδιαφέροντος της μέλετης, καθώς και τα συμπεράσματα που εξήχθησαν για μια σειρά θεμάτων όπως η ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού, η υψηλή εξάρτηση από τις εισαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου, το ενεργειακό μείγμα στη ΝΑ Ευρώπη και η αργή διείσδυση των ΑΠΕ, η πορεία της απανθρακοποίησης, η ενεργειακή αποδοτικότητα, η διείσδυση νέων τεχνολογιών, η βέλτιστη αξιοποίηση των εγχώριων ενεργειακών πόρων καθώς και οι ενεργειακές επενδύσεις κατά την τρέχουσα 10ετία.
Μεταξύ άλλων, παρουσίασε τα βασικά στοιχεία για την κατανάλωση ενέργειας στην ΝΑ Ευρώπη, λέγοντας πως παρά τις απόψεις περί του αντιθέτου, στις χώρες της περιοχής αναλογεί το 20% της τελικής κατανάλωσης πετρελαίου στην Ευρώπη των “27”, το 18,9% της τελικής κατανάλωσης φυσικού αερίου και το 21,3% της ακαθάριστης παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Παράλληλα παρουσίασε στοιχεία για το ενεργειακό μείγμα των χωρών της ΝΑ Ευρώπης, μίλησε για το πλέγμα των αγωγών μεταφοράς φυσικού αερίου μέσω Τουρκίας προς Δυσμάς (Νότιος Διάδρομος) καθώς και για τις αρτηρίες των υποθαλάσσιων διασυνδετήριων αγωγών μεταφοράς ηλεκτρισμού στις οποίες, όπως είπε, η Ελλάδα πρωτοστατεί σε όλη την περιοχή.
Ο κ. Σταμπολής δεν παρέλειψε να θίξει τα προβλήματα σύγκλισης στρατηγικών επιλογών των χωρών της περιοχής σε αντιδιαστολή με εκείνες των χωρών-μελών της Ε.Ε., σχολιάζοντας, μεταξύ άλλων, πως η ΝΑ Ευρώπη είναι απείρως πιο ευάλωτη στα θέματα της ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού, ότι είναι βαρέως εξαρτώμενη από τα ορυκτά καύσιμα, καθώς και ότι η πορεία των χωρών της περιοχής προς την απανθρακοποίηση θα είναι δύσκολη και αβέβαιη. Προέβη δε σε ειδική μνεία για το σημαντικό ρόλο που παίζει η πυρηνική ενέργεια για πολλές από τις χώρες της ΝΑ Ευρώπης.
Ο Πρόεδρος του ΙΕΝΕ μίλησε ακόμη για τη σημασία των υποδομών αποθήκευσης φυσικού αερίου στην Ε.Ε. και τη σχεδόν παντελή έλλειψή τους στην περιοχή μας, καθώς και για τις εγκαταστάσεις επαναεριοποίησης LNG στις χώρες ενδιαφέροντος της μελέτης.
Η συνέντευξη Τύπου ολοκληρώθηκε με την υποβολή ερωτήσεων προς το πάνελ. Ο κ. Σταμπολής, απαντώντας σε ερώτηση του energia.gr για το πώς εξυπηρετείται το αφήγημα της Ενεργειακής Μετάβασης στην ΝΑ Ευρώπη και των Δυτικών Βαλκανίων και σε ποιο βαθμό έχουν, τελικά, συγκλίνει οι χώρες της περιοχής με τις πολιτικές των Βρυξελλών στο ζήτημα των ηλεκτρικών διασυνδέσεων, της ανάπτυξης υποδομών αερίου, της απεξάρτησης από τα βρώμικα καύσιμα και της προώθησης έργων πράσινης ενέργειας, καθώς και το εάν χρηματοδοτούνται επαρκώς όλα αυτά τα έργα, είπε ότι υπάρχει θέμα ως προς την εφαρμογή των δεσμεύσεων και των στόχων που έχουν τεθεί από πλευράς Ε.Ε. καθώς η ΝΑ Ευρώπη λέει ξεκάθαρα ότι δεν πρόκειται να αποχωριστεί τον άνθρακα που καλύπτει, σήμερα, βασικές ενεργειακές ανάγκες της και δεν έχει τη δυνατότητα να επενδύσει σε άλλες τεχνολογίες και μορφές ενέργειας. «Αυτό δεν σημαίνει ότι είναι κατά των ΑΠΕ, αλλά όχι στο επίπεδο που σχεδιαστεί σε επίπεδο Βρυξελλών», επεσήμανε ο κ. Σταμπολής για να καταλήξει στο ότι υπάρχει μια αντίφαση μεταξύ στρατηγικών και πραγματικών στοιχείων που επισημαίνεται στη μελέτη.
Στην ερώτηση εάν η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία υποχρεώσει σε διαφοροποίηση των δεδομένων που περικλείονται στο Outlook, για το ενεργειακό μοντέλο της ΝΑ Ευρώπης, ο κ. Σταμπολής είπε πως η στόχευση πολλών χωρών έγκειται στη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας και του ενεργειακού μείγματος που χρησιμοποιούν, ιδίως σε ό,τι αφορά στο φυσικό αέριο, τον ηλεκτρισμό και την πυρηνική ενέργεια (Βουλγαρία, Βόρεια Μακεδονία, Ουγγαρία και Ρουμανία). Σε κάθε περίπτωση, είπε, θα υπάρξουν αλλαγές στα δεδομένα της μελέτης, αν και υπογράμμισε πως θα είναι μικρές.
Ακόμη, απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ο κ. Σοφιανός είπε πως η διείσδυση των ΑΠΕ στην περιοχή της ΝΑ Ευρώπης δεν θα είναι «μικρή, αλλά διαφορετική, σε σύγκριση με αυτό που είχαμε συνηθίσει έως τώρα», υπό την έννοια πως δεν θα αναφέρεται σε μια ανοικτή αγορά όπου θα επικρατούν συνθήκες ελεύθερου ανταγωνισμού, αλλά για τεράστια projects, όπως φωτοβολταϊκά πάρκα ισχύος 150 MW στο Μαυροβούνιο ή στην Βοσνία-Ερζεγοβίνη, ή για ανάλογα έργα 300 MW στην Βόρεια Μακεδονία και στην Βοσνία, που εισέρχονται στο σύστημα με «βίαιες» διαδικασίες, fast-track και μέσω διακρατικών συμφωνιών, και αποσκοπούν στην προσέλκυση πολύ υψηλών επενδύσεων καθώς και στην αποκομιδή των ανάλογων οικονομικών οφελών. «Πρόκειται για ανώριμες αγορές ηλεκτρικής ενέργειας» είπε χαρακτηριστικά.
Η διαδικτυακή εκδήλωση ολοκληρώθηκε με τα καταληκτικά σχόλια του κ. Σταμπολή, ο οποίος αποκάλυψε πως η μελέτη, η οποία παρουσιάστηκε ήδη σε ειδική εκδήλωση στο Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας την 1η Μαρτίου και στην Σόφια μια εβδομάδα αργότερα, θα παρουσιαστεί υπό μορφή roadshows στο Βελιγράδι, στις 11 Μαΐου και στην Κωνσταντινούπολη στις 24 του ίδιου μήνα με τη σύμπραξη των Χρηματιστηρίων Ενέργειας των χωρών αυτών.