Το θέμα των λεγόμενων απροσδόκητων κερδών (windfall profits) -για τα οποία έχει επικρατήσει ο όρος “ουρανοκατέβατα” - εξακολουθεί να αποτελεί πεδίο αντιπαράθεσης  μεταξύ κυβέρνησης και μείζονος αντιπολίτευσης. Ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, επανέλαβε, χθες, κατά τη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου, την πρόθεσή του να επιβάλει έκτακτη φορολόγηση των υπερκερδών των επιχειρήσεων, με συντελεστή 90% και αφού πρώτα γίνουν οι αναγκαίοι υπολογισμοί από πλευράς Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ).

Βέβαια, το όλο ζήτημα προσκρούει και σε ένα ακόμη πρόβλημα. Του πώς προσδιορίζονται οι παραγωγοί ενέργειας που εκμεταλλεύτηκαν τη συγκυρία και αποκόμισαν αυτά τα απροσδόκητα κέρδη. Μια πρώτη εκτίμηση, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, είναι πως έχουν επωφεληθεί οι σταθμοί πυρηνικής ενέργειας και οι παραγωγοί ανανεώσιμης ενέργειας.

Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα σύνθετο πρόβλημα για το οποίο η ΡΑΕ είναι υποχρεωμένη να λάβει υπόψη μια σειρά από παραμέτρους όπως, μεταξύ άλλων, τα τελικά ποσά που εισπράττουν οι μονάδες ηλεκτροπαραγωγής αφού διευθετήσουν τις υποχρεώσεις που προκύπτουν στο πλαίσιο της συμμετοχής τους στην Αγορά Επόμενης Ημέρας, την Ενδοημερήσια Αγορά και την Αγορά Εξισορρόπησης, καθώς και το συνολικό κόστος λειτουργίας τους, βάσει του απολογιστικού μεταβλητού κόστους τους. Παράλληλα, ο Ρυθμιστής θα πρέπει να διαμορφώσει πρόταση για το πώς θα επιστρέφονται αυτά τα πρόσθετα κέρδη των εταιρειών, κατά τρόπο ώστε να ενημερώνονται αυτόματα οι αρμόδιες υπηρεσίες του ελληνικού δημοσίου.

Όμως, ενώ  στο εσωτερικό της χώρας παραμένει ο προβληματισμός του τι μέλλει γενέσθαι, καθώς παραμένουν οι επιφυλάξεις για το πώς μπορεί να προσδιοριστεί το προς φορολόγηση υπερκέρδος, αλλά και για τις συνέπειες που μπορεί να έχει αυτή η έκτακτη φορολογία στην αγορά, στην Ισπανία, φαίνεται ότι βρήκαν τον τρόπο να αμβλύνουν το κόστος της ενέργειας για τους καταναλωτές.

Έτσι, η κυβέρνηση της Μαδρίτης αποφάσισε να παρέμβει, όχι στην χονδρεμπορική αγορά του ηλεκτρισμού, αλλά με το να θέσει ανώτατο όριο τιμών στα καινούργια μακροχρόνια συμβόλαια προμήθειας που θα ξεπερνούν τα 67 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Ακόμη, στα μέτρα που προτίθεται να λάβει προς αυτή την κατεύθυνση, περιλαμβάνεται, από το επόμενο έτος, το μέτρο της σύναψης διμερών συμβολαίων προμήθειας μεταξύ των επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας και των εταιρειών από άλλους κλάδους της οικονομίας, με απώτερο στόχο να παρακαμφθεί η ακριβή αγορά χονδρικής ηλεκτρικής ενέργειας και να μειωθεί, με αυτό τον τρόπο, το τελικό κόστος για τους καταναλωτές.

Παράλληλα, η Μαδρίτη εξήγγειλε μειώσεις στη χρέωση των δικτύων για τις ενεργοβόρες επιχειρήσεις, με το κόστος που αναμένεται να επωμιστεί το ισπανικό δημόσιο να υπολογίζεται σε περίπου 2,5 δισεκ. ευρώ. Επισημαίνουμε πως με αυτά τα νέα μέτρα, η Ισπανία αίρει στην ουσία την έκτακτη φορολόγηση των windfall profits που είχε επιβάλει από το φθινόπωρο του περασμένου έτους και είχε προκαλέσει έντονες αντιδράσεις στον επιχειρηματικό κόσμο της χώρας.

Τέλος, θυμίζουμε πως η Ισπανία έχει ήδη παρέμβει και στην αγορά υγρών καυσίμων, μειώνοντας τον ειδικό φόρο κατανάλωσης, μαζί με άλλες χώρες της Ε.Ε. όπως είναι η Κύπρος