της συνόδου COP26, η εικόνα της ενέργειας σε παγκόσμια κλίμακα έχει αλλάξει ριζικά και όχι προς την κατεύθυνση που προσδοκούσαν οι διαπραγματευτές της COP.
Αντιθέτως! Για παράδειγμα, αντί να μειωθεί η χρήση άνθρακα αυξήθηκε σε επίπεδα ρεκόρ στη διάρκεια αυτού του χειμώνα, προκαλώντας αύξηση των εκπομπών ρύπων. Κάνει δε ιδιαίτερη εντύπωση πως ακόμη και ο κλειδοκράτωρ της αλλαγής Διεθνής Οργανισμός ΙΕΑ κάλεσε προ εβδομάδων τις χώρες της Ευρώπης να μη διστάσουν να κάψουν λιγνίτη και πετρέλαιο, πέραν του φυσικού αερίου, στο φως της κρίσης που πυροδότησε η εισβολή των Ρώσων στην Ουκρανία!
Ωστόσο, η καταφυγή στα «βρώμικα» και ακριβά καύσιμα είχε ξεκινήσει πολύ πριν από τα όσα τραγικά συμβαίνουν στην πρώην σοβιετική δημοκρατία στον απόηχο της κρίσης των τιμών στην ενέργεια που ξέσπασε το περασμένο έτος και ανάγκασε τις χώρες, ιδίως τις ευρωπαϊκές, να αναζητήσουν τρόπους να απεξαρτηθούν γρήγορα από το ρωσικό πετρέλαιο και το φυσικό αέριο και να επανεξετάσουν τα χρονοδιαγράμματα των δεσμεύσεων που έχουν αναλάβει για τη μείωση της χρήσης ορυκτών καυσίμων για ηλεκτροπαραγωγή.
Οι συμβιβασμοί που γίνονται είναι απολύτως απαραίτητοι. Πρόσφατη μελέτη της McKinsey & Co εκτίμησε ότι ο δρόμος προς την καθαρή μηδενική κατανάλωση ενέργειας θα απαιτήσει επενδύσεις ύψους 9,2 τρισ., δολαρίων σε ετήσια βάση έως το 2050!
Η αλήθεια είναι πως παρά τους κόφτες που παρουσιάζονται σε θεσμικό και χρηματοδοτικό επίπεδο καταγράφονται ορισμένες εξελίξεις που μπορεί να τονώσουν το φρόνημα των υπέρμαχων της Ενεργειακής Μετάβασης.
Κατ΄αρχάς, στο κρίσιμο μέτωπο των ναυτιλιακών καυσίμων που αποτελεί σχεδόν άβατο για μεγάλο τμήμα του εφοπλιστικού κόσμου, κατευθύνονται σημαντικές επενδύσεις σε εναλλακτικά ναυτιλιακά καύσιμα. Πρέπει να σημιωθεί ότι παρά το γεγονός ότι η ναυτιλία αντιπροσωπεύει μόλις ένα 3% των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, εν τούτοις, οι εκπομπές μεθανίου από τα πλοία αυξήθηκαν κατά 150% την περίοδο 2012- 2018. Υπ΄αυτή την έννοια, τα εναλλακτικά ναυτιλιακά καύσιμα θα συμβάλουν σημαντικά στη μείωση των εκπομπών CO2 της βιομηχανίας.
Παράλληλα, δεν θα πρέπει να αγνοηθεί το γεγονός ότι οι παραδοσιακοί παραγωγοί υδρογονανθράκων στον πλανήτη προχωρούν με ολοένα και πιο εντεινόμενα βήματα σε επενδύσεις έργων πράσινου αποτυπώματος, καθώς μοιάζουν να καταναούν πως ο κόσμος του αύριο στον οποίο θα κληθούν να λειτουργήσουν δεν θα είναι ίδιος με εκείνον στον οποίο άνθισαν και πως η εξάρτησή τους από τους υδρογονάνθρακες για την άντληση κρατικών εσόδων και οικονομική ανάπτυξη θα κοπάσει.
Για παράδειγμα η Νιγηρία, σε σύμπραξη με Ευρωπαϊκή Ένωση και μεμονωμένα την Γερμανία, δημοσίευσε το Σχέδιο Περιβαλλοντικής και Κοινωνικής Διαχείρισης (ESMP), του οποίου στόχος είναι να αντιμετωπίσει τις δυσχέρειες στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και να συμβάλει ώστε η αφρικανική χώρα να πετύχει το στόχο της να προσθέσει 9.000 MW ανανεώσιμης ηλεκτρικής ενέργειας στο εθνικό δίκτυο ηλεκτρισμού, πριν από το 2030.
Ακόμη, για να παραμείνουμε στον αναπτυσσόμενο κόσμο, η Βραζιλία πέτυχε προ μηνών ένα εντυπωσιακό ορόσημο. Οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας αντιπροσωπεύουν πλέον περισσότερο από το 80% του μείγματος ηλεκτροπαραγωγής στο μεγαλύτερο έθνος της Λατινικής Αμερικής.
Eπίσης, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα στοχεύουν να γίνουν η πρώτη χώρα της Μέσης Ανατολής που θα επιτύχει μηδενικό αποτύπωμα άνθρακα έως το 2050, καθώς θα επενδύσει 163,5 δις. δολάρια σε καθαρές πηγές ενέργειας. Μάλιστα, η αραβική χώρα κατασκευάζει μεγάλης κλίμακας έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, συμπεριλαμβανομένου του μεγαλύτερου ηλιακού σταθμού ηλεκτροπαραγωγής στον κόσμο, (Αl Dhafra) που θα χρησιμοποιεί περί τα 3,5 εκατ. ηλιακούς συλλέκτες για να παράγει ηλεκτρική ενέργεια που θα καλύπτει τις ανάγκες 160.000 κατοικιών, αποτρέποντας, παράλληλα, τις εκπομπές 2,4 εκατ. τόνων διοξειδίου του άνθρακα σε ετήσια βάση. Τέλος, κατασκευάζει και το πυρηνικό εργοστάσιο, Barakah, που είναι ο πρώτος πυρηνικός σταθμός πολλαπλών μονάδων που λειτουργεί στην αραβική χερσόνησο.
Στην Ελλάδα, η πορεία προς την απεξάρτηση της χώρας από τα ορυκτά καύσιμα και την αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής σηματοδοτείται με το κλείσιμο όλων των λιγνιτικών μονάδων, την επιτάχυνση της διείσδυσης όλου του φάσματος των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα, τις προσπάθειες για εξεύρευση των ιδανικών λύσεων για αποθήκευση ενέργειας, την αναβάθμιση του κτηριακού αποθέματος της χώρας, τις καθαρές μετακινήσεις και μταφορές, τον ψηφιασκό μετασχηματισμό της οικονομίας καθώς και τις ηλεκτρικές διασυνδέσεις των νησιών μας, ένα έργο που αναμένεται να απορροφήσει μεγάλο τμήμα από τα συνολικά 70 δισ. ευρώ μόχλευσης που θα προέλθει από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το νέο ΕΣΠΑ καθώς και ιδιωτικούς πόρους.