της εξάρτησής της από την Gazprom και η διάψευση των αρχικών φόβων για διακοπή της τροφοδοσίας της Δυτικής Ευρώπης μέσω των ρωσικών αγωγών καθοδηγεί το drive των τιμών, τουλάχιστον στην παρούσα φάση.
Απ’ εκεί και έπειτα, το μέγα ερώτημα είναι το πώς οι Βρυξέλλες θα μπορέσουν να εξασφαλίσουν φυσικό αέριο εκτός Ρωσίας, όπως έχουν διακηρύξει το τελευταίο διάστημα. Το κύριο βάρος είναι προφανές ότι θα πέσει στις εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), κυρίως προέλευσης ΗΠΑ, εξ ου και η Γερμανία ανακοίνωσε πως ξεκινά, οσονούπω, την κατασκευή της δικής της “Ρεβυθούσας” και δη, δύο στον αριθμό, αφού δεν διαθέτει καμία ανάλογη υποδομή επί του παρόντος.
Η Ευρώπη έχει μετατραπεί τους τελευταίους μήνες στον μεγαλύτερο πελάτη αμερικανικού LNG. Tα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι πάνω από το 50% των συνολικών εξαγωγών από τις ΗΠΑ κατευθύνθηκαν σε ευρωπαϊκούς προορισμούς. Όμως εδώ υπάρχει ένα πρόβλημα. Το αμερικανικό υγροποιημένο φυσικό αέριο, καθώς και το υγροποιημένο φυσικό αέριο από προμηθευτές στη Αυστραλία και το Κατάρ, θα καλύψει μόνο σε βραχυπρόθεσμη βάση τις ανάγκες της Ε.Ε. Κι αυτό, επειδή, κατά πρώτον οι παραγωγοί έχουν υπογράψει μακροπρόθεσμα συμβόλαια με αγοραστές εκτός Ευρώπης και κατά δεύτερον, επειδή δεν υπάρχουν οι απαραίτητες υποδομές, λόγω της αδιαφορίας που επέδειξαν οι ευρωπαϊκοί θεσμοί να αναπτύξουν νέες υποδομές και εγκαταστάσεις αποθήκευσης τα τελευταία αρκετά χρόνια.
Η πρόθεση της Γερμανίας να προχωρήσει στην κατασκευή τερματικών σταθμών υποδοχής αποθήκευσης και επαναεριοποίησης LNG δεν λύνει άμεσα το πρόβλημα επειδή απαιτείται χρόνος τριών-τεσσάρων ετών έως ότου ολοκληρωθούν, χωρίς να παραμρειστεί και το ζήτημα της περιορισμένης χωρητικότητας στη μεταφορά υγροποιημένου φυσικού αερίου λόγω της έλλειψης ικανού αριθμού LNG carriers, τομέα στον οποίο πρωταθλήτρια αναδεικνύεται μακράν η ελληνική ναυτιλία. Φυσικά, ούτε αυτό το πρόβλημα μπορεί να επιλυθεί άμεσα, καθώς η ναυπήγηση αυτών των πλοίων απαιτεί περισσότερο από δύο χρόνια.
Στον παρονομαστή θα πρέπει να προσθέσει κανείς και τον ανταγωνισμό με την Ασία που που δεν πρόκειται να μειωθεί σύντομα.
Παρά ταύτα, η Ευρωπαϊκή Ένωση επιμένει πως θέλει να μειώσει κατά τα δύο τρίτα τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου έως το τέλος του έτους. «Η REPowerEU θα επιδιώξει τη διαφοροποίηση του εφοδιασμού με φυσικό αέριο, την επιτάχυνση της εξάπλωσης των ανανεώσιμων αερίων και την αντικατάσταση του φυσικού αερίου στη θέρμανση και την ηλεκτροπαραγωγή. Αυτό μπορεί να μειώσει τη ζήτηση της ΕΕ για ρωσικό φυσικό αέριο κατά δύο τρίτα πριν από το τέλος του έτους», ανέφερε σχετική ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής την περασμένη εβδομάδα. Τα μέτρα που περιγράφονται στο σχέδιο της Κομισιόν περιλαμβάνουν την εντολή προς τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. να έχουν γεμίσει τις εγκαταστάσεις αποθήκευσης φυσικού αερίου στο 90% της χωρητικότητάς τους, έως την 1η Οκτωβρίου 2022ς, να έχουν εξασφαλίσει επαρκείς ποσότητες υγροποιημένου φυσικού αερίου, να έχουν διαφοροποιήσει τις εισαγωγές αερίου από αγωγούς και να έχουν ενισχύσει το θέμα της ενεργειακής αποδοτικότητας.
(Δίκτυα τροφοδοσίας της Ευρώπης με ρωσικό αέριο)
Όλα τούτα, δίχως να παραμεληθεί η βασική πολιτική επιδίωξη για αύξηση της παραγωγής αιολικής και ηλιακής ισχύος, καθώς και της παραγωγής υδρογόνου. Σε κάθε περίπτωση, η ενίσχυση των αποθεμάτων σε υγροποιημένο φυσικό αέριο μοιάζει να είναι ο πιο ταχύς και ασφαλής τρόπος για να μειωθεί η εξάρτηση της περιοχής από το ρωσικό φυσικό αέριο. Η εξαγγελία για την κατασκευή τερματικών σταθμών υποδηλώνει ότι το σχέδιο είναι μακροπρόθεσμο. Όμως, οι καλές προθέσεις του σήμερα, δεν εξασφαλίζουν την επιτυχία του αύριο.
Όπως αναφέρει ανάλυση της Energy Intelligence, οι πιθανότητες επιτυχίας του συγκεκριμένου μέρους του σχεδίου “REPowerEU” είναι μάλλον λιγοστές, καθώς όπως τονίζεται, ορισμένα από αυτά τα σημεία συγκρούονται με την παγκόσμια πραγματικότητα. Κατ΄αρχάς είναι η υψηλή τιμή του εμπορεύματος και μετά το νγεγονός ότι το LNG παραμένει, προς το παρόν, βιώσιμη πηγή καυσίμου για την Ασία, καθώς κατά το μεγαλύτερο μέρος του εξακολουθεί να είναι συνδεδεμένο με τις τιμές του πετρελαίου και, ως εκ τούτου, πολύ φθηνότερο από τα φορτία spot. «Αυτό ισχύει ακόμη και αν το πετρέλαιο είναι τώρα πολύ πάνω από 100 δολάρια ανά βαρέλι», αναφέρει η ανάλυση.
Υπ’ αυτή την έννοια, οι αγοραστές από την Ασία προμηθεύονται ως επί το πλείστον το LNG που χρειάζονται μέσω της σύναψης μακροπρόθεσμων συμβολαίων, κάτι που δεν μπορεί να κάνει η Ευρώπη αυτή τη στιγμή, επειδή δεν υπάρχει αρκετό διαθέσιμο LNG, κάτι που όπως προειδοποίησε χθες και η ρωσική πλευρά, θα συνεχίσει να ισχύει για αρκετό καιρό ακόμη, δεδομένου του χρόνου που απαιτείται για την κατασκευή μιας μονάδας υγροποίησης, ακόμη και δίχως το στοιχείο των καθυστερήσεων, οι οποίες φαίνεται να είναι συνηθισμένες στον τομέα.
Όπως επισημαίνουν οι αναλυτές η Ε.Ε. προσπαθεί να μειώσει την εξάρτησή της από τις μακροπρόθεσμες συμβάσεις με την Gazprom και να αυξήσει το μερίδιο των spot συμφωνιών, τα τελευταία χρόνια, με τη λογική ότι οι προμήθειες αερίου θα είναι πάντα άφθονες και επομένως φθηνές. Ωστόσο, οι τιμές σήμερα όχι μόνο έχουν εκτοξευτεί αλλά και οι προμηθευτές LNG απαιτούν δεσμεύσεις 15- 20 ετών από τους νέους αγοραστές!
Και το ερώτημα παραμένει: Θα είναι έτοιμοι οι Ευρωπαίοι να αποδεχθούν τόσο εκτεταμένες μελλοντικές υποχρεώσεις προκειμένου να αντιμετωπίσουν ένα βραχυπρόθεσμο πρόβλημα;
Κι ενώ η Ε.Ε. μοιάζει να αναζητεί την Λυδία Λίθο στο πρόβλημα, εξακολουθεί να αντιμετωπίζει ένα πιο σοβαρό πρόβλημα: τον ανεπαρκή χρόνο που έχει στη διάθεσή της, εν όψει της επόμενης περιόδου θέρμανσης που ξεκινά το φθινόπωρο, όπερ σημαίνει πως τα κράτη –μέλη θα πρέπει να βρουν άμεσα τρόπο για να γεμίσουν τις αποθήκες τους με φυσικό αέριο, στο 90% της χωρητικότητάς τους. Αλλά ούτε επαρκεί ο χρόνος για να αναπληρωθεί τυχόν έλλειψη θερμικής ισχύος με ΑΠΕ, όπως φιλοδοξούν στις Βρυξέλλες.
Η μόνη βεβαιότητα αυτή τη στιγμή είναι ότι η ενεργειακή ανεξαρτησία της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν μπορεί να στηριχτεί στην υπόθεση ότι το υγροποιημένο φυσικό αέριο θα αντικαταστήσει το περίπου 40% των ευρωπαϊκών αναγκών που καλύπτουν οι εξαγωγές της Gazprom. Είναι απλά ανέφικτο!