για παραδόσεις Μαρτίου στην ολλανδική πλατφόρμα TTF κινείται πάνω από τα 108 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Τα διεθνή χρηματιστήρια παρουσιάζουν μεικτή εικόνα. Ο FTSE 100 στο Λονδίνο υποχωρεί κατά σχεδόν 1,40%, σε αντίθεση με τις αγορές στην Σανγκάη και στην Νέα Υόρκη που καταγράφουν άνοδο 0,32% και 2,24% αντιστοίχως. Το ρωσικό ρούβλι χάνει από το πρωί σχεδόν το 30% της αξίας του έναντι του δολαρίου, πρώτη ημέρα της ισχύος των νέων εκτεταμένων κυρώσεων κατά της Μόσχας, με αποτέλεσμα η κεντρική τράπεζα της χώρας να προβεί σε διπλασιασμό των επιτοκίων της. Τα νέα μέτρα έρχονται να προστεθούν στις κυρώσεις που ανακοίνωσε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν χθες Κυριακή και περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την αποκοπή επιλεγμένων ρωσικών τραπεζών από το διατραπεζικό δίκτυο ανταλλαγής μηνυμάτων SWIFT, απαγόρευση όλων των συναλλαγών με την κεντρική τράπεζα της Ρωσίας – όλα τα στοιχεία ενεργητικού του κεντρικού χρηματοπιστωτικού ιδρύματος της Ρωσίας που υπάγονται στην ευρωπαϊκή δικαιοδοσία, θα παγώσουν με απώτερο στόχο να εμποδιστεί η χρηματοδότηση του πολέμου στην Ουκρανία- καθώς και πρόσθετους περιορισμούς για τους Ρώσους ολιγάρχες.
Η αποκοπή από το SWIFT αναμένεται, σύμφωνα με αναλυτές, να οδηγήσει σε μαζικές εκροές καταθέσεων, μαζικό ξεπούλημα χρεογράφων και τραπεζογραμματίων, έντονη συρρίκνωση των συναλλαγματικών αποθεμάτων και πιθανώς, μια μελλοντική κατάρρευση του ρωσικού τραπεζικού συστήματος.
Θυμίζουμε ότι η Ρωσία διαθέτει περίπου 630 δισ. δολάρια σε συναλλαγματικά αποθέματα, ενώ από το 2014 και εντεύθεν έχει μειώσει την έκθεσή της στην Ε.Ε. και τις ΗΠΑ για να στραφεί στο χρυσό.
Οι ελληνικές προτάσεις στο αυριανό Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας
Η παράταση του πολέμου στα μέτωπα της Ουκρανίας διογκώνουν τα ήδη οξυμένα προβλήματα στον εφοδιασμό, αλλά κυρίως με τις τιμές της ενέργειας. Για το λόγο αυτό, ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας απέστειλε επιστολή με τις προτάσεις της Ελληνικής Κυβέρνησης για την αντιμετώπιση της διεθνούς ενεργειακής κρίσης, σε συνέχεια της πρότασης του Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 24 Φεβρουαρίου. Η επιστολή που απευθύνεται προς τους εκτελεστικούς αντιπροέδρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Φρανς Τίμερμανς και Μαργκρέτε Βεστάγκερ, τον Επίτροπο για την Οικονομία, Πάολο Τζεντιλόνι, την Επίτροπο Ενέργειας, Κάντρι Σλιμσον και την Υπουργό Οικολογικής Μετάβασης της Γαλλίας και Πρόεδρο του Συμβουλίου Υπουργών Ενέργειας, Μπάρμπαρα Πομπιλί.
Στην επιστολή, ο κ. Σκρέκας προτείνει τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού Μηχανισμού Αλληλεγγύης για την ενεργειακή κρίσηΕU Energy Crisis Solidarity Facility (ECSF).
Όπως τονίζει, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να προχωρήσει συλλογικά και αποφασιστικά στη λήψη έκτακτων μέτρων για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων από τις μεγάλες ανατιμήσεις στο κόστος ενέργειας σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Ο σκοπός του ευρωπαϊκού Μηχανισμού Αλληλεγγύης είναι να στηρίξει τους Ευρωπαίους καταναλωτές, ιδίως τους πιο ευάλωτους και να περιορίσει την επιβάρυνση των οικονομιών των Κρατών Μελών από την ενεργειακή κρίση, η οποία εντείνεται από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Πώς θα λειτουργεί ο Μηχανισμός ECSF
· Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) θα δημιουργήσει έναν Μηχανισμό Αλληλεγγύης για την ενεργειακή κρίση, έπειτα από αίτημα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
· Τα Κράτη Μέλη θα έχουν τη δυνατότητα λήψης χαμηλότοκων δανείων από τον ECSF για τη χρηματοδότηση μέτρων αντιστάθμισης των επιπτώσεων από τις υψηλές τιμές ενέργειας.
· Το ύψος της χρηματοδότησης θα καθορίζεται από την κατανάλωση ενέργειας ή από τα ετήσια έσοδα των πλειστηριασμών δικαιωμάτων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου του κάθε Κράτους Μέλους.
· Με απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, τα δάνεια δεν θα υπολογίζονται στο έλλειμμα και το δημόσιο χρέος των Κρατών Μελών.
· Η αποπληρωμή των δανείων θα γίνεται σε μία περίοδο 12 έως 15 ετών με τη λήψη μέτρων που θα αποφασίζει το κάθε Κράτος Μέλος. Στα μέτρα θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν τα μελλοντικά έσοδα από πλειστηριασμούς δικαιωμάτων ρύπων και η επιβολή εισφοράς στην κατανάλωση ενέργειας.
Τα Κράτη Μέλη θα έχουν δύο επιλογές για την αξιοποίηση των πόρων του ECSF:
Επιλογή Α
· Να επιδοτήσουν τους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου των νοικοκυριών, με προτεραιότητα στους οικονομικά ασθενέστερους και εφαρμόζοντας κοινωνικά κριτήρια.
· Να επιδοτήσουν τους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου των επιχειρήσεων, με έναν ενιαίο τρόπο.
· Να παρέχουν φθηνά κεφάλαια στις επιχειρήσεις, ιδιαίτερα σε εκείνες που είναι περισσότερο ευάλωτες λόγω των κυρώσεων εναντίον της Ρωσίας και του πολέμου στην Ουκρανία.
· Να παρέχουν χαμηλότοκα δάνεια στις επιχειρήσεις για τη χρηματοδότηση συμβολαίων αντιστάθμισης των υψηλών τιμών με προμηθευτές ενέργειας.
· Να αυξήσουν τις επιχορηγήσεις για έργα ενεργειακής αποδοτικότητας, ΑΠΕ και διαφοροποίησης του ενεργειακού μείγματος.
Επιλογή Β
Τα Κράτη Μέλη θα μπορούν να αξιοποιήσουν τους πόρους του ECSF για να επιδοτήσουν μέρος των συμβολαίων στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρισμού.
Ειδικότερα:
· Η χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας θα συνεχίσει να εφαρμόζει τους υφιστάμενους κανόνες που βασίζονται στην οριακή τιμή.
· Ωστόσο, τα Κράτη Μέλη θα καθορίζουν ανώτατα όρια για την αποζημίωση της κάθε τεχνολογίας παραγωγής ενέργειας. Τα Κράτη Μέλη θα υπολογίζουν, επίσης, το κόστος καυσίμου για κάθε τεχνολογία παραγωγής ενέργειας. Σε περίπτωση που το κόστος καυσίμου είναι ακριβότερο από την ανώτατη αποζημίωση, ο παραγωγός θα λαμβάνει τη διαφορά.
· Οι προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας θα εποπτεύονται από μηχανισμούς παρακολούθησης της αγοράς, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι καταναλωτές θα λαμβάνουν την έκπτωση που τους αντιστοιχεί.
· Το κόστος της κρατικής επιδότησης στους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας θα χρηματοδοτηθεί από τον ECSF.
Στην επιστολή του, ο Έλληνας Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας προτείνει επίσης τα εξής:
· Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να αναθεωρήσει την πολιτική της για την ενεργειακή ασφάλεια και τη διαφοροποίηση πηγών και οδεύσεων.
· Οι επενδύσεις που αφορούν στην ανάπτυξη στρατηγικών υποδομών αποθήκευσης ορυκτών καυσίμων και θα ενισχύσουν την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης, θα πρέπει να είναι επιλέξιμες για χρηματοδότηση από ευρωπαϊκούς πόρους και δανεισμό από την ΕΤΕπ.
· Το ίδιο θα πρέπει να ισχύσει και για άλλες ενεργειακές επενδύσεις που θα ενισχύουν την αμυντική ικανότητα της Ευρώπης (π.χ. ενεργειακή αποδοτικότητα στρατιωτικών υποδομών, οχημάτων κλπ).
· Η διαθέσιμη ευρωπαϊκή χρηματοδότηση θα πρέπει κατά προτεραιότητα να διατεθεί για την υλοποίηση ενεργειακών διασυνδέσεων με τρίτες χώρες (π.χ. διασύνδεση της Ευρώπης με την Αφρική ή τη Μέση Ανατολή).
Η παράμετρος Gazprom
Οι προτάσεις της ελληνικής κυβέρνησης έρχονται να προλάβουν τις όποιες πιθανές αρνητικές εξελίξεις στον εφοδιασμό της Ευρώπης και της χώρας μας με αέριο. Επί του παρόντος, σύμφωνα με ανακοίνωση του διαχειριστή του αγωγού αερίου της Ουκρανίας, η μεταφορά ρωσικού αερίου προς την Ευρώπη συνεχίζεται κανονικά, καθώς ο αγωγός δεν έχει υποστεί ζημίες από τις πολεμικές επιχειρήσεις στη χώρα.
Παράλληλα, η Gazprom ανακοίνωσε πως οι εξαγωγές αερίου μέσω Ουκρανίας προς την Ευρώπη συνεχίζονται κανονικά και ότι εξυπηρετούνται τα αιτήματα των πελατών, που σύμφωνα με την εταιρεία ανέρχονταν στα 107,5 εκατ. κυβικά μέτρα
Εν τω μεταξύ, σε μια ένδειξη της διεθνούς αποφασιστικότητας να καταδικαστούν στην πράξη οι έκνομες ρωσικές ενέργειες στην Ουκρανία αλλά και σε μια πρωτοφανή επιχειρηματική κίνηση, η ΒΡ ανακοίνωσε πως αποσύρεται από την επένδυσή της στην ρωσική πετρελαϊκή Rosneft, στην οποία κατέχει μερίδιο 19,75% από το 2013, ενώ ο διευθύνων σύμβουλός της, Μπέρναρντ Λούνεϊ παραιτείται και από το ΔΣ της Rosneft.
Όπως εκτιμούν καλά πληροφορημένες πηγές της αγοράς, η ενέργεια του βρετανικού ομίλου υπαγορεύτηκε κατόπιν έντονων πιέσεων από την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου προς τη διοίκησή του. Η BP αποκάλυψε ότι η απόφασή της θα έχει σοβαρή επίπτωση στα αποτελέσματα του α’ τριμήνου του 2022, που θα ανακοινωθούν τον Μάιο.