να παρατηρούν αμήχανες, τα δικά τους λάθη και παραλείψεις, να γίνονται παγίδες για την ανάπτυξη και την κοινωνική ευημερία. Τις τελευταίες ημέρες ο «χορός της βροχής» που έκαναν οι παγκόσμιοι ηγέτες απέφερε μιαν ελαφρά αποκλιμάκωση πτώση των τιμών του πετρελαίου, στον απόηχο των κάπως ενθαρρυντικών εξελίξεων στο βασικό μέτωπο της κρίσης την ρωσο-ουκρανική διένεξη, αλλά και της πιθανής επανέναρξης των συνομιλιών για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, που θα άνοιγε, ενδεχομένως, το δρόμο για την επιστροφή του ιρανικού αργού στις αγορές.
Αν η υποχώρηση του Brent, του διεθνούς benchmark κάτω από τα 92 δολάρια το βαρέλι για παραδόσεις Απριλίου (την Τρίτη έπεσε στα 90,75 και σήμερα κινείται στη ζώνη διακύμανσης των 91,27 δολαρίων) και του αμερικανικού αργού WTI για παραδόσεις Μαρτίου κάτω από τα 90 δολάρια το βαρέλι (την Τρίτη υποχώρησε στα 89,41 δολάρια και σήμερα κινείται στην περιοχή των 89,49 δολαρίων) μπορεί να θεωρηθεί μια αξιοπρόσεκτη μεταβολή που θα διαμορφώσει μια νέα τάση στην αγορά μέλλει να φανεί.
Παρά την αισιοδοξία που γεννούν οι πρωτοβουλίες σε γεωπολιτικό επίπεδο, οι αναλυτές εξακολουθούν να προειδοποιούν ότι η εξασθένηση των τιμών θα αποδειχτεί βραχύβια, εξαιτίας του ότι η αγορά πετρελαίου υποφέρει από σημαντικό έλλειμμα προσφοράς. Είναι ενδεικτικό της κατάστασης που έχει διαμορφωθεί τις τελευταίες εβδομάδες, το ότι οι τιμές του πετρελαίου διαπραγματεύονται σε υψηλά επταετίας, γεγονός που δημιουργεί έντονες πιέσεις στον πληθωρισμό και δυσχεραίνει τις αποφάσεις σε επίπεδο κυβερνήσεων για την ανάσχεσή του.
Με τις τιμές της ενέργειας να έχουν δημιουργήσει πλέον το δικό τους «μικροκλίμα», στις οικονομίες, η ευκταία μείωσή τους συνιστά μια δύσκολη να λυθεί εξίσωση. Το άλμα στο ενεργειακό κόστος έχει ήδη δημιουργήσει ένα σοβαρό πλέγμα πιέσεων στους δείκτες της οικονομίας. Στις ΗΠΑ, ο δείκτης τιμών καταναλωτή ανήλθε στο 7,2% σε ετήσια βάση, σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα το 2021, ποσοστό που είναι το υψηλότερο από το 1982! Στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο αντίστοιχος δείκτης ξεπέρασε ήδη το 5% που είναι και το υψηλότερο επίπεδό του από το 2012, ενώ στην Ελλάδα τα στοιχεία του περασμένου Νοεμβρίου έδειχναν πληθωρισμό 4,7%!
Τουλάχιστον, υποστηρίζουν οι αναλυτές, η διασύνδεση τιμών πετρελαίου με πληθωρισμό έχει αποδυναμωθεί σημαντικά σε σύγκριση με τη δεκαετία του 1980. Για παράδειγμα, το 1990, η πετρελαϊκή κρίση που πυροδότησε ο Πόλεμος του Κόλπου κράτησε σταθερούς τους δείκτες τιμών καταναλωτή, παρά το γεγονός ότι οι τιμές του αργού διπλασιάστηκαν μέσα σε ένα εξάμηνο (στα περίπου 30 δολάρια από 14 δολάρια το βαρέλι). Αυτή η τάση συνεχίστηκε και αργότερα, με αφορμή το ράλι των τιμών του πετρελαίου μεταξύ 1999- 2005.
Εν τούτοις, προέκυψε μια νέα εστία προβλήματος. Η συσχέτιση των τιμών μεταξύ αργού πετρελαίου και βενζίνης έχει μεταβληθεί έκτοτε σε βαθμό που να μην ευνοοεί τον καταναλωτή. Και αυτό λόγω των υψηλών φόρων που επιβάλλονται στα υγρά καύσιμα, των οικονομικών επιβαρύνσεων που αντιμετωπίζουν τα διυλιστήρια αλλά και της έλλειψης επαρκούς αριθμού οδηγών βυτιοφόρων φορτηγών που τροφοδοτούν τα πρατήρια – όπως φάνηκε και στην περίπτωση της κρίσης εφοδιασμού που έπληξε το Ηνωμένο Βασίλειο.
(Διακύμανση τιμών Brent τελευταίας εβδομάδας. Πηγή: FT.com)
Με τις τιμές του Brent να επιστρέφουν από χθες Τετάρτη κοντά στα 92 δολάρια το βαρέλι, (91,64 αυτή την ώρα, 10:10' ώρα Ελλάδος) ο κίνδυνος όλες αυτές οι θεωρείες να ανατραπούν στην πράξη αυξάνεται. Ήδη οι αναλυτές της JPMorgan προειδοποιούν ότι η τιμή του διεθνούς benchmark θα μπορούσε να φθάσει και στα 120 δολάρια το βαρέλι σε περίπτωση που επιδεινωθεί η κατάσταση στην Ουκρανία, καθώς θα διακοπούν οι ροές από τη Ρωσία, εξαιτίας των κυρώσεων που θα επιβληθούν στην Μόσχα. Καλό είναι να θυμόμαστε ότι η Ρωσία παραμένει μία από τις τρείς μεγαλύτερες πετρελαϊκές δυνάμεις στον κόσμο, καθώς παράγει περί τα 11 εκατ. βαρέλια αργού την ημέρα.
Από αυτή την ποστότητα, σχεδόν το 50% εξάγεται στην Κίνα η οποία έχει την τάση να εισάγει πετρέλαιο από χώρες στις οποίες έχουν επιβληθεί κυρώσεις, όπως το Ιράν και η Βενεζουέλα! Στο τελευταίο ενημερωτικό σημείωμά της, η JPMorgan αναφέρει πως, ακόμη και στην περίπτωση που οι εξαγωγές ρωσικού πετρελαίου μειωθούν κατά το ήμισυ, οι τιμές του αργού θα μπορούσαν να εκτοξευθούν στα 150 δολάρια το βαρέλι…