επικεφαλής τη Γαλλία, συμπεριλαμβανομένης της Ισπανίας, της Πολωνίας, της Ουγγαρίας, της Λετονίας και της Τσεχίας αντιτάχθηκαν στον ισχυρισμό της Κομισιόν ότι δεν υπήρχουν παρατυπίες στην αγορά άνθρακα της ΕΕ, καθώς υφίστανται πίεση στην προσπαθειά τους να μετριάσουν το αυξανόμενο κόστος της ενέργειας προς τους καταναλωτές.
Τα παράπονα τέθηκαν στη σύνοδο κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες χθες Πέμπτη, όπου οι ηγέτες απέτυχαν τελικά να γεφυρώσουν τις διαφορές τους και εγκατέλειψαν τις προσπάθειες να συμφωνήσουν σε κοινή γλώσσα για την ενεργειακή κρίση.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, που προήδρευσε της συνεδρίασης, περιέγραψε το θέμα ως «δύσκολο» αφού η Πολωνία και η Τσεχία απαίτησαν αναφορές στο σύστημα εμπορίας εκπομπών (ETS) και στους επικείμενους κανόνες της ΕΕ για την πράσινη «ταξινομία» του στα συμπεράσματα της συνόδου κορυφής. Τα αιτήματα δεν βρήκαν σύμφωνους τον νέο καγκελάριο της Γερμανίας Όλαφ Σολτς, μαζί με την Αυστρία και το Λουξεμβούργο.
Οι τιμές του ευρωπαϊκού φυσικού αερίου έφθασαν στο υψηλότερο επίπεδο από τον Οκτώβριο νωρίτερα αυτή την εβδομάδα λόγω των ανησυχιών για τον νέο αγωγό Nord Stream 2 της Ρωσίας για την παράδοση φυσικού αερίου στην Ευρώπη.
Η κρίση στον εφοδιασμό φυσικού αερίου έδωσε ένα κίνητρο στους παραγωγούς ενέργειας να στραφούν στο φθηνότερο αλλά πιο ρυπογόνο άνθρακα – αυξάνοντας τη ζήτηση για δικαιώματα άνθρακα στο πλαίσιο του συστήματος ανώτατων ορίων και εμπορίου της ΕΕ. Η τιμή του άνθρακα όπως αντικατοπτρίζεται στο ETS αυξήθηκε σε περισσότερα από 90 ευρώ ανά τόνο CO2 την περασμένη εβδομάδα.
Οι βαρείς ρυπαίνοντες είναι υποχρεωμένοι να αγοράζουν δικαιώματα ETS για να καλύψουν τις εκπομπές άνθρακα τους, σε μια προσπάθεια να επιβαρυνθεί το κόστος των βρώμικων καυσίμων και να περιοριστούν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.
Διπλωμάτες της ΕΕ ανέφεραν στους FT ότι ορισμένοι ηγέτες ζήτησαν από την Επιτροπή να διεξαγάγει πιο αυστηρό έλεγχο της δυναμικής των τιμών στο ETS. Ορισμένοι πρότειναν άμεση πολιτική παρέμβαση στην αγορά δικαιωμάτων που ουσιαστικά ελέγχεται από την επιτροπή.
Οι ηγέτες συγκρούστηκαν επίσης για τους πολυαναμενόμενους κανόνες των Βρυξελλών για την πράσινη χρηματοδότηση, γνωστούς ως ταξινόμηση. Η επιτροπή πρόκειται να δημοσιεύσει νομοσχέδιο την επόμενη εβδομάδα που θα αποφασίσει εάν η πυρηνική ενέργεια και το φυσικό αέριο μπορούν να λάβουν «πράσινη» ετικέτα στο σύστημα ταξινόμησης, σχεδιασμένο να βοηθά τους επενδυτές να εξαλείψουν το λεγόμενο «greenwashing».
Η μεγάλη πλειοψηφία των κρατών μελών της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας, της Ολλανδίας, της Πολωνίας και της Ουγγαρίας, υποστηρίζουν τη συμπερίληψη της πυρηνικής ενέργειας στους κανόνες — υποστηρίζοντας ότι είναι μια τεχνολογία χαμηλών εκπομπών που είναι ζωτικής σημασίας για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.Σε αυτό αντιδρούν περιβαλλοντικές ομάδες που υποστηρίζουν ότι η πυρηνική ενέργεια παράγει τοξικά απόβλητα.
«Δεν είναι μυστικό ότι υπάρχουν διαφορετικές θέσεις [για την ταξινόμηση]». . . και δεν ήταν δυνατό να υπάρξει συμφωνία», είπε ο Μισέλ.
Οι διαφωνίες για την ενέργεια και την πράσινη πολιτική θα δυσκολέψουν τις προσπάθειες της ΕΕ να συμφωνήσει σε πάνω από δώδεκα νομοθετήματα που αποσκοπούν στη δραστική μείωση των εκπομπών CO2 τις επόμενες τρεις δεκαετίες.
Στο επίκεντρο του σχεδίου καθαρού μηδενισμού των ρύπων στην ΕΕ βρίσκεται μια επέκταση του ETS για να καλύψει τομείς όπως τα αυτοκίνητα και η στέγαση. Η πρόταση που περιλαμβάνει άμεσο φόρο στους καταναλωτές που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να αλλάξουν οχήματα ή οικιακά αγαθά σε αυτά με χαμηλότερες εκπομπές ρύπων, βρίσκει αντίθετες τις Γαλλία, Ισπανία, Πορτογαλία και τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης.
Η δραματική αύξηση της τιμής των δικαιωμάτων άνθρακα από 50 ευρώ στα τέλη Ιουλίου σε υψηλό των 90,75 ευρώ την περασμένη εβδομάδα οδήγησε σε προβλέψεις ότι θα μπορούσε να ανέλθει τουλάχιστον στα 200 ευρώ τα επόμενα χρόνια, καθώς η προσφορά μειώνεται.
Η Πολωνία, η οποία βασίζεται στην ενέργεια από άνθρακα για περίπου το 70% της ενέργειάς της, έχει αντιταχθεί στις προσπάθειες τιμωρίας της χρήσης άνθρακα με την αύξηση των τιμών του CO2. Ο πρωθυπουργός Mateusz Morawiecki είπε στους ηγέτες ότι το ETS παίρνει «χρήματα από τους φτωχούς για να τα δώσει στους πλούσιους», σύμφωνα με έγκυρη διπλωματική πηγή.
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν και ο Τσέχος πρωθυπουργός Αντρέι Μπάμπις αμφισβήτησαν επίσης την εκτίμηση της Επιτροπής ότι υπήρχαν ελάχιστα στοιχεία για κερδοσκοπία στην αγορά.
Μια αρχική επισκόπηση της αγοράς άνθρακα από την Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών και τον ενεργειακό φορέα της ΕΕ ACER δεν βρήκε στοιχεία για παρατυπίες στις συναλλαγές.
Η Επιτροπή επέμεινε επίσης ότι το σύστημα, το οποίο αποτελεί το κεντρικό στοιχείο της στρατηγικής μείωσης των εκπομπών της ΕΕ, ωφελεί όλα τα κράτη μέλη παρέχοντάς τους προσοδοφόρα έσοδα από την πώληση δικαιωμάτων.
Οι Βρυξέλλες εκτιμούν ότι η τιμή του CO2 έχει δημιουργήσει τουλάχιστον 11 δισ. ευρώ σε απροσδόκητα κέρδη για τις κυβερνήσεις της ΕΕ φέτος σε σύγκριση με το 2020. Εκτιμούν επίσης ότι μόνο το 10-13 τοις εκατό των σημερινών αυξήσεων στο ενεργειακό κόστος μπορεί να αποδοθεί στην υψηλότερη τιμή του άνθρακα.
Κατά τη διάρκεια της συνόδου, ένας ηγέτης πρότεινε η Επιτροπή να θέσει ένα ανώτατο όριο στην τιμή του άνθρακα για να αποτρέψει την υπερβολική αστάθεια, είπαν διπλωμάτες που γνωρίζουν τις συζητήσεις. Άλλες χώρες ανέφεραν την αύξηση της προσφοράς δικαιωμάτων για να μειώσουν τις τιμές.
Ο νέος Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς υπερασπίστηκε το ETS, αλλά εξέφρασε επίσης ανησυχία για το κόστος των επιδομάτων, ανέφεραν διπλωματικές πηγές. Η Γερμανία είναι από τους μεγαλύτερους υποστηρικτές των αγορών άνθρακα και έχει εφαρμόσει ήδη ένα ολοκληρωμένο σύστημα εμπορίας CO2.