και προχωρούν στα δικά τους πυρηνικά σχέδια. Το μόνο κράτος της Ευρωπαϊκής Ένωσης που εξακολουθεί να αντιστέκεται στην κυρίαρχη (γερμανική) τάση, που θέλει την εξάλειψη της πυρηνικής ενέργειας από τα ενεργειακά συστήματα των χωρών-μελών είναι η Γαλλία.
Όπως είναι γνωστό η χώρα δεν προτίθεται να εγκαταλείψει την ατομική ενέργεια, με την οποία καλύπτει περί το 70% των αναγκών της σε ηλεκτρισμό, ιδίως δε αυτή την περίοδο που το άλμα τιμών στο φυσικό αέριο και η έλλειψη του καυσίμου στις ευρωπαϊκές αγορές εντείνουν την κρίση και απειλούν την οικονομική ασφάλεια και την κοινωνική συνοχή στην Γηραιά ήπειρο.
Προκειμένου να ασφαλίσει τα νώτα του, το Παρίσι έσπευσε, στις αρχές Οκτωβρίου, να δεσμεύσει με κοινή δήλωση, που υπέγραψαν άλλα 8 κράτη-μέλη από την πρώην ανατολική Ευρώπη, με την οποία ζήτησε από την Κομισιόν να περιλάβει επίσημα την ατομική ενέργεια (και μτο φυσικό αέριο) στις καθαρές μορφές και επομένως, στα σχέδια για βιώσιμη χρηματοδότηση (το γνωστό EU taxonomy), από κοινού με τις ΑΠΕ, προκειμένου να συμβάλουν στην προσπάθεια για την απανθρακοποίηση της οικονομίας. Εφόσον αυτό γίνει δεκτό από την Επιτροπή, σημαίνει ότι τα έργα πυρηνικής ενέργειας θα δικαιούνται να λάβουν σημαντικές απαλλαγές καθώς και επιδοτήσεις, εκτός του ότι θα προσελκύσουν σημαντική ιδιωτική μόχλευση.
Η ιδιότυπη αυτή πολιτική συμμαχία του Παρισιού με το πρώην ανατολικό μπλοκ, εξασφαλίζει στην Γαλλία ένα σημαντικό πλεονέκτημα, καθώς δεσμεύει σε μια κοινή πρωτοβουλία, χώρες των οποίων το ενεργειακό σύστημα εξαρτώταν επί δεκαετίες, στους πυρηνικούς αντιδραστήρες. Συνολικά 13 από τα 27 κράτη-μέλη της Ε.Ε. χρησιμοποιούν την ατομική ενέργεια, συμπεριλαμβανομένων της Ρουμανίας της Ουγγαρίας της Πολωνίας της Βουλγαρίας και της Γερμανίας, η οποία έχει ανακοινώσει, όμως, ότι θα τερματίσει τη λειτουργία όλων των αντιδραστήρων της έως το τέλος του 2022, στον απόηχο της καταστροφής στην Φουκουσίμα.
Οι αντιδράσεις είναι εύλογες και θυμίζουν σε μεγάλο βαθμό τις αντίστοιχες για το ζήτημα της απόσυρσης του άνθρακα από την ηλεκτροπαραγωγή. Χώρες όπως είναι η Ρουμανία, καλούνται να αντικαταστήσουν τους παλαιούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα, με ένα μείγμα που θα περιλαμβάνει ΑΠΕ, πυρηνικά και μονάδες αερίου. Για όλες αυτές, το μεγάλο ζήτημα είναι η ασφάλεια του εφοδιασμού και η πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή ενέργεια.
Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι η Επιτροπή δέχεται ισχυρές από τη νεοπαγή συμμαχία με επικεφαλής την Γαλλία, ιδίως όμως των χωρών από το πρώην ανατολικό μπλοκ που αντλούν σημαντικά επενδυτικά κεφάλαια αλλά και πολιτική υποστήριξη από χώρες που βρίσκονται εκτός Ευρώπης.
Για παράδειγμα, στην Ουγγαρία, το έργο επέκτασης του μοναδικού πυρηνικού σταθμού της χώρας, ανέλαβε η Rosatom, με ρωσική χρηματοδότηση, όπως προέβλεπε η σύμβαση που της ανατέθηκε το 2014.
Και μπορεί η Ρωσία να χρηματοδοτεί με δάνεια έργα πυρηνικής ενέργειας, οι ΗΠΑ προσφέρουν, όμως, δωρεάν χρήματα σε κράτη της Ανατολικής Ευρώπης για να προωθήσουν την πυρηνική ενέργεια μέσω του «Πακέτου για το Πυρηνικό Μέλλον». Έτσι, η Ουάσιγκτον θα προσφέρει 2 εκατ. δολάρια στην Ρουμανία και άλλα 10 εκατ. δολάρια στην Πολωνία, μέσω του εν λόγω προγράμματος. Όπως αναφέρει το Euractiv, στην Ρουμανία, τα χρήματα θα δοθούν ώστε να καταστεί η χώρα κόμβος εκπαίδευσης και ειδίκευσης στους «μίνι πυρηνικούς αντιδραστήρες», ενώ στην Πολωνία, τα αμερικανικά κεφάλαια θα δαπανηθούν για «εργασίες σε πρώιμο στάδιο για την ανάπτυξη έξι αντιδραστήρων», σύμφωνα με τα όσα δηλώνουν Αμερικανοί αξιωματούχοι.
Επίσης, στην γειτονική Βουλγαρία, η εθνική εταιρεία ενέργειας (BEH) και η Fluor με έδρα τις ΗΠΑ, υπέγραψαν μνημόνιο κατανόησης την 1η Νοεμβρίου για το σχεδιασμό και την κατασκευή νέων πυρηνικών εγκαταστάσεων με τεχνολογία SMR.
Τέλος, τον Οκτώβριο του 2020, η Ρουμανία υπέγραψε συμφωνία ύψους 8 δισ. δολαρίων με τις ΗΠΑ για την κατασκευή δύο νέων αντιδραστήρων στο μοναδικό πυρηνικό εργοστάσιο της χώρας, στην Τσερναβόντα. Η συγκεκριμένη μονάδα διαθέτει δύο αντιδραστήρες συνολικής ισχύος 700 MW, που καλύπτουν περίπου το 1/5 της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας.
Είναι φανερό ότι η Ουάσιγκτον διαβλέπει επενδυτικές ευκαιρίες στην ευρωπαϊκή αγορά πυρηνικής ενέργειας. Είναι χαρακτηριστική η δήλωση της Υπουργού Ενέργειας των ΗΠΑ, Τζένιφερ Γκράνχολμ, η οποία είπε πως η κλιματική κρίση προσφέρει σημαντικές ευκαιρίες για την προώθηση τεχνολογιών μείωσης του άνθρακα, όπως είναι η πυρηνική ενέργεια.
Η αμερικανική ανάμειξη στο ενεργειακό μείγμα χωρών-μελών της Ε.Ε. προκαλεί ήδη τις πρώτες αντιδράσεις στις Βρυξέλλες, που παρακολουθούν εκ του σύνεγγυς τις εξελίξεις. Σε κάθε περίπτωση η τελική απόφαση της Κομισιόν για το εάν θα εντάξει την πυρηνική ενέργειας και το φ. αέριο στο EU Taxonomy αναμένεται να ληφθεί εντός του Δεκεμβρίου.