(20 kV) και υψηλής και υπερυψηλής τάσης (150/400 kV), δηλαδή του εθνικού συστήματος διανομής και μεταφοράς. Σε άρθρο μας την περασμένη εβδομάδα (εδώ) υποστηρίξαμε ότι τα σοβαρά προβλήματα που προέκυψαν με την αστάθεια στο δίκτυο και τις εκ περιτροπής διακοπές στην ηλεκτροδότηση ολόκληρων περιοχών, προκειμένου να μην καταρρεύσει το εθνικό σύστημα και οδηγηθούμε σε πανελλαδικό black out -πράγμα που τελικά απεφεύχθη χάριν στους εύστοχους χειρισμούς των ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ - δεν οφείλονται στην έλλειψη επάρκειας στην ηλεκτροπαραγωγή, αλλά στη λειτουργία των δικτύων και των υποσταθμών. Τα οποία για λόγους ασφάλειας και προφύλαξης τέθηκαν περιοδικά εκτός λειτουργίας, αντικαθιστάμενα από εναλλακτικούς βρόχους, προκειμένου να διασφαλισθεί η ηλεκτροδότηση στο μεγαλύτερο μέρος του εθνικού δικτύου.
Βέβαια οι ανωτέρω επιβεβλημένοι χειρισμοί οδήγησαν σε μεγάλη αστάθεια το δίκτυο με συχνές βυθίσεις και συνεχείς διακυμάνσεις στην τάση του ηλεκτρικού ρεύματος, δημιουργώντας πολλά προβλήματα σε κατοικίες και επιχειρήσεις. Αυτό όμως ήταν το τίμημα για να αποφευχθεί ένα γενικευμένο black out πράγμα που θα δημιουργούσε απείρως μεγαλύτερα προβλήματα, πέραν του ότι θα διέσυρε την χώρα στο εξωτερικό, τη στιγμή που, αψηφώντας τον κίνδυνο εξάπλωσης του κορωνοϊού (μέσω της μετάλλαξης Δέλτα) προσπαθεί να περισώσει τον τουριστική περίοδο και να διαφημίσει την Ελλάδα ως έναν ασφαλή τουριστικό προορισμό.
Σε σύγκριση με άλλες χώρες, ακόμα και στην ίδια την περιοχή της Μεσογείου, η Ελλάδα χαρακτηρίζεται από μια ιδιάζουσα γεωμορφολογία λόγω της συχνής εναλλαγής ορεινών όγκων, πεδιάδων και παραλιακών περιοχών, πράγμα που προσδίδει στη χώρα την ανεπανάληπτη φυσική ομορφιά της. Όμως αυτά τα μοναδικά θέλγητρα, την ίδια στιγμή, καθιστούν τη χώρα ένα εξαιρετικά δύσκολο τόπο για την κατασκευή υποδομών, είτε αυτές αφορούν στις μεταφορές (δρόμοι, σιδηροδρομικές γραμμές, αεροπορικές επικοινωνίες) ή την ενέργεια (ηλεκτρικά δίκτυα, μονάδες παραγωγής ηλεκτρισμού, αιολικά πάρκα κλπ).
Ειδικά σε ότι αφορά στα ηλεκτρικά δίκτυα μέσης και υψηλής τάσης (που διαχειρίζεται ο ΔΕΔΔΗΕ) τα νούμερα μιλούν από μόνα τους. Το δίκτυο Μέσης Τάσης αποτελείται από 112.622 χλμ, ενώ το δίκτυο Χαμηλής Τάσης από 127.564 χλμ., που συνοδεύονται από 163.431 υποσταθμούς ΜΤ προς ΧΤ και 241 υποσταθμούς Υψηλής Τάσης προς Μέση Τάση. Το δε σύστημα γραμμών μεταφοράς (Γ.Μ.) υψηλής και υπερυψηλής τάσης (που διαχειρίζεται ο ΑΔΜΗΕ) έχει και αυτό μια σημαντική έκταση αποτελούμενο από 10.952 χλμ εναέριων Γ.Μ., περίπου 600 υποβρυχίων Γ.Μ. και 195 υπόγειες Γ.Μ. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στη μεγάλη πλειοψηφία τους, τα ηλεκτρικά δίκτυα και το σύστημα υποσταθμών που λειτουργούν σήμερα στην χώρα είναι υψηλών προδιαγραφών, ακολουθώντας τα σύγχρονα ευρωπαϊκά πρότυπα.
Ανάλογες είναι και οι επενδύσεις που προγραμματίζονται και υλοποιούνται από τους δυο διαχειριστές σε διαρκή βάση.
Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι στο 10ετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης του ΑΔΜΗΕ προβλέπονται συνολικές επενδύσεις €2,5 δισεκ. για την περίοδο 2019-2028, με κέντρο βάρους τις υποθαλάσσιες διασυνδέσεις με την Κρήτη και τα νησιά του Αιγαίου και την ολοκλήρωση του Συστήματος 400 kV στην Πελοπόννησο.
Αντίστοιχα ο ΔΕΔΔΗΕ έχει δρομολογήσει συνολικές επενδύσεις σε όλη την Ελλάδα, για την ενίσχυση του δικτύου μέσης και χαμηλής τάσης, που αθροίζονται στα €2,3 δισεκ. για την περίοδο 2021-2025. Τα ανωτέρω στοιχεία δείχνουν με το πλέον εύγλωττο τρόπο ότι οι επενδύσεις στα δίκτυα και στις γραμμές μεταφοράς είναι όχι μόνο συνεχείς, αλλά και ιδιαίτερα υψηλές από οικονομικής άποψης. Για αυτό ουδείς μπορεί να κατηγορήσει τις διοικήσεις των διαχειριστών, την ΡΑΕ και το ΥΠΕΝ για αδιαφορία ή έλλειψη πρόβλεψης των μελλοντικών αναγκών.
Όμως ευρισκόμενοι σήμερα αντιμέτωποι με μια πρωτόγνωρη εμπειρία, λόγω των καταστροφικών πυρκαγιών, (εδώ) όπως την ζήσαμε όλες τις τελευταίες ημέρες και εξακολουθούμε να την βιώνουμε σε τμήματα της χώρας, όπου αποκαλύφθηκαν οι αδυναμίες του όλου συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας, υπάρχει σοβαρό θέμα αναβάθμισης του ηλεκτρικού δικτύου τόσο στην Χαμηλή και Μέση Τάση όσο και στην Υψηλή και Υπέρ Υψηλή Τάση. Αυτή θα πρέπει αφενός να εστιαστεί στα αδύνατα σημεία του δικτύου, (αφού αναγνωρισθούν επακριβώς βάσει λεπτομερούς μελέτης και αφετέρου να επικεντρωθεί στην εισαγωγή σύγχρονων (και πλήρως αυτοματοποιημένων) συστημάτων διαχείρισης.
Με αλλά λόγια θα χρειαστεί η κατάρτιση σε βάση ad hoc ενός ειδικού προγράμματος αναβάθμισης των εν λόγω ηλεκτρικών δικτύων με προοπτική υλοποίησης μέσα στα επόμενα δύο το πολύ χρόνια. Με το πρόγραμμα αυτό να τρέχει παράλληλα με τα ήδη εγκεκριμένα προγράμματα των ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ και με προϋπολογισμό πέρα και πάνω ( over and above) από τα υφιστάμενα budget. Ο δε απώτερος στόχος του προτεινόμενου έκτακτου προγράμματος αναβάθμισης του ηλεκτρικού δικτύου δεν μπορεί να είναι άλλος από την θωράκιση του έναντι ακραίων καιρικών φαινομένων -χειμώνα η καλοκαίρι- και την περαιτέρω ενδυνάμωση του έτσι ώστε να μπορεί να αντέξει στη περίπτωση φυσικών καταστροφών.