Η τωρινή εκδοχή της ομολογουμένως πιο σημαντικής δηλώσεως της στρατηγικής του Κρεμλίνου-που καλύπτει όχι μόνο θέματα εθνικής ασφάλειας, αλλά και μια ολόκληρη σειρά από άλλα, από την οικονομία και το περιβάλλον και τις αξίες μέχρι την άμυνα-είναι ένα μανιφέστο μιας διαφορετικής εποχής. Μιας εποχής που να προσδιορίζεται από την ολοένα και πιο έντονη αντιπαράθεση με τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους. Μια επιστροφή στις παραδοσιακές ρωσικές αξίες, και την κρίσιμη σημασία για το μέλλον της Ρωσίας σε θέματα όπως η τεχνολογία και το κλίμα.
Η στρατηγική παρουσιάζει μια εικόνα ενός κόσμου που ευρίσκεται σε διαδικασία μετασχηματισμού και αναταραχής. Η ηγεμονία της Δύσεως, καταλήγει, ευρίσκεται στο τέλος της, αλλά αυτό οδηγεί σε περισσότερες συγκρούσεις και πιο σοβαρές. Αυτός ο συνδυασμός ιστορικής αισιοδοξίας (το επικείμενο τέλος της δυτικής ηγεμονίας ) και βοήθειας ανησυχίας ( καθώς χάνει, η Δύσις θα αντεπιτεθεί με ακόμη περισσότερη αγριότητα), θυμίζει αόριστα το διάσημο δόγμα του Στάλιν για όξυνση της εργατικής πάλης στον δρόμο προς το σοσιαλισμό. Οικονομικώς, η Ρωσία αντιμετωπίζει αθέμιτο ανταγωνισμό με την μορφή διαφόρων περιορισμών που στόχο έχουν να την καταστρέψουν και να την κρατήσουν πίσω. Σε ό,τι αφορά την ασφάλεια, η χρήση βίας αποτελεί αυξανόμενη απειλή. Στον τομέα της ηθικής, οι παραδοσιακές αξίες της Ρωσίας και η ιστορική κληρονομία της βρίσκονται υπό επίθεση. Στην εγχώρια πολιτική, η Ρωσία πρέπει να αντιμετωπίσει τους διεθνείς μηχανισμούς που στόχο έχουν να προκαλέσουν μακροπρόθεσμη αστάθεια στην χώρα. Αυτό το εξωτερικό περιβάλλον γεμάτο με αυξανόμενες απειλές και ανασφάλειες, θεωρείται ως μια εποχή παρά ένα επεισόδιο.
Σε αυτό το απογοητευτικό πλαίσιο, το κεντρικό χαρακτηριστικό της στρατηγικής είναι η εστίασή της στην ίδια την Ρωσία : τα δημογραφικά της, η πολιτική σταθερότητά της και η κυριαρχία, εθνική συμφωνία και αρμονία, ή οικονομική ανάπτυξη στην βάση νέων τεχνολογιών, η προστασία του περιβάλλοντος και η προσαρμογή στην αλλαγή του κλίματος, και τελευταίο-αλλά όχι λιγότερο σημαντικό- το πνευματικό και ηθικό κλίμα της χώρας. Αυτή η εσωτερική εστίαση ενημερώνεται από την ιστορία. Ακριβώς πριν από 30 χρόνια, η Σοβιετική Ένωση κατέρρευσε ακριβώς όταν η στρατιωτική δύναμή της ήταν στο αποκορύφωμά της, και όχι ως αποτέλεσμα μιας ξένης εισβολής. Έχοντας προσφάτως ανακτήσει το status μεγάλης δυνάμεως της χώρας και έχοντας μεταρρυθμίσει και επανεξοπλίσει τον στρατό της με επιτυχία, η ρωσική ηγεσία έχει κάθε λόγο τώρα να στραφεί στο εσωτερικό για να αντιμετωπίσει τις αδυναμίες, τις ανισορροπίες και τις ανισότητες της εσωτερικής καταστάσεως της χώρας.
Το paper περιγράφει μια μακρά σειρά μέτρων για την αντιμετώπιση πολλών εσωτερικών ζητημάτων, από την αύξηση της φτώχειας και την συνεχόμενη εξάρτηση από εισαγόμενη τεχνολογία, μέχρι την έλευση της πράσινης ενέργειας και την απώλεια του τεχνολογικού και εκπαιδευτικού πλεονεκτήματος της σοβιετικής εποχής. Αυτό σίγουρα έχει νόημα. Πράγματι η πρόσφατη ανακάλυψη από το Κρεμλίνο της κλιματικής αλλαγής ως κορυφαίου ζητήματος, είναι ένα ελπιδοφόρο σημάδι ότι η Ρωσία ξεπερνά την προηγούμενη άρνησή της στο πρόβλημα, μαζί με τι υπερβολικέ προσδοκίες για την υπόσχεση της υπερθερμάνσεως του πλανήτη σε μια κατά κύριο λόγο κρύα χώρα. Σε τελική ανάλυση, η προηγούμενη υιοθέτηση της ψηφιοποιήσεως έχει δώσει μια μεγάλη ώθηση στην εξάπλωση των ψηφιακών υπηρεσιών σε όλη την Ρωσία.
Η στρατηγική δεν αγνοεί τις ηθικές πτυχές της εθνικής ασφάλειας. Παρέχει μια λίστα παραδοσιακών ρωσικών αξιών και τις συζητάει εις βάθος. Θεωρεί πως αυτές οι αξίες δέχονται επίθεση μέσω της δυτικοποιήσεως, η οποία απειλεί να αρπάξει από του Ρώσους την πολιτιστική κυριαρχία τους, και μέσω προσπαθειών να κακοποιήσει την Ρωσία ξαναγράφοντας την ιστορία. Συνοπτικά, το έγγραφο σηματοδοτεί ένα σημαντικό ορόσημο της επίσημης εγκατάλειψης της φιλελεύθερης φρασεολογίας του 1990, και της αντικαταστάσεώς της με έναν ηθικό κώδικα που έχει τις ρίζες του στις παραδόσεις της χώρας. Ωστόσο εδώ, η στρατηγική χάνει ένα βασικό σημείο της ρίζας των πολλών οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων της Ρωσίας: η εκτεταμένη απουσία οποιωνδήποτε αξιών, εκτός από καθαρά υλιστικές, από το μεγαλύτερο μέρος της κυβερνώσης ελίτ της χώρας. Το έγγραφο επισημαίνει ότι περνά την ανάγκη να ξεριζωθεί η διαφθορά, αλλά το πραγματικό πρόβλημα είναι μεγαλύτερο από μία τάξη μεγέθους. Όπως καταδεικνύει κάθε μια από τα ετήσια διαγγέλματα του Προέδρου Πούτιν προς τον λαό-συμπεριλαμβανομένης της πρόσφατης στις 30 Ιουνίου – η Ρωσία κυβερνάται από μια τάξη ανθρώπων οι οποίοι είναι, κυρίως, αυτοεξυπηρετούμενοι , και δεν ενδιαφέρονται για τους απλούς ανθρώπους ή την χώρα, και αντί αυτού εστιάζουν στο πώς να καταστούν πλούσιοι. Το χρήμα – ή μάλλον το μεγάλο χρήμα- έχει γίνει η υψηλότερη αξία αυτής της ομάδας, και το πιο διαβρωτικό στοιχείο της σημερινής Ρωσίας. Εκεί ευρίσκεται ίσως η μεγαλύτερη ευπάθεια της σύγχρονης Ρωσίας.
Συνολικά, η ρωσική εθνική στρατηγική ασφάλειας 2021 επιδιώκει α προσαρμόσει την χώρα σε έναν ακόμη διασυνδεδεμένο κόσμο κατακερματισμού και οξύνσεως των διαχωρισμών, στον οποίο οι βασικές γραμμές μάχης σχεδιάζονται όχι μόνο μεταξύ των χωρών-και ούτε καν κυρίως -αλλά με αυτές. Οι νίκες και οι ήττες θα γίνουν εμφανείς κατά κύριο λόγο στο εγχώριο περιβάλλον. Επομένως, είναι το Εσωτερικό Μέτωπο που παρουσιάζει τις μεγαλύτερες προκλήσεις και εκεί πρέπει να κατευθυνθεί η κύρια ώθηση των κυβερνητικών πολιτικών.
* Ο Δρ Dmitri Vitalyevich Trenin, PhD είναι διευθυντής του Carnegie Moscow Center, μιας δεξαμενής σκέψης και περιφερειακής θυγατρικής του Carnegie Endowment for International Peace.
(από www.capital.gr - μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ: https://carnegie.ru/commentary/84893)