για το έργο Prodesa – Ανάπτυξη έργων ενεργειακής αποδοτικότητας στη Νότια Αττική, που αφορά στην καινοτόμο χρηματοδότηση για την ενεργειακή απόδοση δημοτικών κτιρίων και οδοφωτισμού, μέσω πρότυπων συμβάσεων ενεργειακής απόδοσης.
Η μεταφορά και η διάχυση της εμπειρίας θα συμβάλλει στην ταχύτερη αξιοποίηση όλων των χρηματοδοτικών εργαλείων για να προχωρήσει η ενεργειακή «πράσινη» μετάβαση σε κάθε Δήμο της Ελλάδας. Το έργο εφαρμόστηκε ήδη σε έξι Δήμους της Αττικής (Αγίου Δημητρίου, Γλυφάδας, Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης, Αγίων Αναργύρων-Καματερού, Παλαιού Φαλήρου και Αμαρουσίου) και χρηματοδοτείται πλήρως από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Το πλεονέκτημα αυτών των συμβάσεων είναι αφενός πως σε περίπτωση που ένας δήμος δεν διαθέτει τα απαραίτητα κεφάλαια, μπορεί να το κάνει ο ανάδοχος του έργου και επίσης, ότι οι συμβάσεις είναι πολυετείς, επειδή οι επεμβάσεις στα κτήρια, όπως οι μονώσεις και τα κουφώματα έχουν πολύ χρόνο αποπληρωμής, ενδεχομένως και περισσότερα από 20 χρόνια. Συνεπώς, χάρη στην παρέμβαση εξειδικευμένων εταιρειών, τα έργα γίνονται ελκυστικά στο ιδιωτικό κεφάλαιο, ενώ εάν προστεθεί και η παράμετρος μιας επιδότησης που μπορεί να αποκτήσει ο Δήμος για ορισμένα κτήρια, τότε όλο αυτό το μίγμα γίνεται ακόμη πιο ελκυστικό και αυξάνει την πιθανότητα για τις εταιρείες να επενδύσουν.
Στο χαιρετισμό που απηύθυνε η Γενική Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών του ΥΠΕΝ, Αλεξάνδρα Σδούκου είπε: «Η ενεργειακή αποδοτικότητα βρίσκεται ξεκάθαρα στην καρδιά της πολιτικής μας για την ενεργειακή μετάβαση της χώρας» για να υπογραμίσει πως προκειμένου να επιτευχθούν οι φιλόδοξοι στόχοι του ΕΣΕΚ θα είναι κομβικός ο ρόλος των επενδύσεων για την αναβάθμιση του κτιριακού αποθέματος της χώρας, το οποίο, όπως επεσήμανε είναι χαμηλής ενεργειακής απόδοσης.
«Σε αυτό το πλαίσιο, η αναβάθμιση των κτιρίων του Δημοσίου και της τοπικής αυτοδιοίκησης αποτελεί μεγάλο στοίχημα για την επόμενη περίοδο. Για αυτό και θα κινητοποιήσουμε όλους τους διαθέσιμους πόρους, σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, συμπεριλαμβανομένων των διαρθρωτικών ταμείων», συνέχισε η κα Σδούκου η οποία εστίασε και στο ρόλο του Ταμείου Ανάκαμψης, καθώς στο εθνικό σχέδιο «Ελλάδα 2,0» προβλέπονται πόροι 1,7 δισ. ευρώ για δράσεις αναβάθμισης κτιρίων κατοικίας, επιχειρήσεων και Δημοσίου.
Επίσης αναφέρθηκε στο πρόγραμμα ΗΛΕΚΤΡΑ για την ενεργειακή αναβάθμιση δημοσίων κτιρίων για να τονίσει πως οι πόροι που έχουν εξασφαλιστεί ανέρχονται σε 500 εκατ. ευρώ, με χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, ενώ, αν προστεθεί και η ιδιωτική μόχλευση εκτιμάται ότι αυτό το ποσό θα ξεπεράσει τα 1,2 δισ. ευρώ.
Η κα Σδούκου κάλεσε τους Δήμους να αξιοποιήσουν το πρόγραμμα ΕΛΕΝΑ, ένα μηχανισμός τεχνικής βοήθειας που αποτελεί κοινή πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της ΕΤΕπ και το οποίο θεωρείται πολύτιμο εργαλείο για τον δημόσιο τομέα ώστε να προετοιμάζει, να ωριμάζει και να υλοποιεί έργα βελτίωσης της ενεργειακής αποδοτικότητας.
Η γενική γραμματέας δεν παρέλειψε να τονίσει πως το ΥΠΕΝ προωθεί το θεσμό των ενεργειακών υπευθύνων των δημοσίων κτιρίων, καθώς και τις Συμβάσεις Ενεργειακής Απόδοσης. «Σημαντικό εργαλείο, επίσης, για την προώθηση της βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης των δημοσίων κτιρίων αποτελεί ο θεσμός των Επιχειρήσεων Ενεργειακών Υπηρεσιών» είπε η κυρία Σδούκου, τονίζοντας ότι η αξιοποίηση του θεσμού των ESCOs, στην παρούσα συγκυρία, είναι σημαντική. Σε αυτή την κατεύθυνση, όπως είπε, πρόκειται άμεσα να τυποποιηθεί η διαδικασία τόσο για τον δημόσιο όσο και για τον ιδιωτικό τομέα, μέσω πρότυπων τευχών διαγωνισμών και πρότυπων Συμβάσεων Ενεργειακής Απόδοσης.
Τέλος, η κα Σδούκου είπε ότι εξετάζεται η παροχή κατάλληλων χρηματοδοτικών κινήτρων, όπου θα κρίνεται σκόπιμο, προκειμένου να γίνουν πιο ελκυστικές οι επενδύσεις σε έργα ενεργειακής αναβάθμισης, όπως η εξασφάλιση εγγυοδοσίας. Προς αυτή την κατεύθυνση, αναμένεται η επιδότηση και δανειοδότηση των φορέων του Δημοσίου και ευρύτερου Δημοσίου, ώστε να απευθυνθούν σε ESCOs προκειμένου να τους υποστηρίξουν τεχνικά στην υλοποίηση έργων.
Στο ίδιο συνέδριο συμμετείχε ακόμη, μεταξύ άλλων και ο Αναπληρωτής Υπουργός Εσωτερικών Στέλιος Πέτσας, ο οποίος στην ομιλία του αναφέρθηκε στους πόρους που διατίθενται στην Τοπική Αυτοδιοίκηση για ενεργειακά έργα που θα συμβάλλουν στην εξοικονόμηση ενέργειας και πόρων και επικεντρώθηκε στο παράδειγμα του προγράμματος «Αντώνης Τρίτσης», που παρέχει στους δήμους και τις Περιφέρειες της χώρας τη δυνατότητα να υλοποιούν έργα υψηλής προτεραιότητας που βελτιώνουν την καθημερινότητα των πολιτών. Ιδίως όμως για τις υποδομές διαχείρισης υδάτων και λυμάτων, με την αντικατάσταση του υφιστάμενου ηλεκτρομηχανικού εξοπλισμού με φωτοβολταϊκά μικρής κλίμακας.
Όπως σημείωσε ο κ. Πέτσας έως στιγμής για το πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης» έχουν υποβληθεί προτάσεις από 55 διαφορετικούς δήμους, συνολικού ύψους 175 εκατ. ευρώ, ενώ εστίασε, τέλος, στη δυνατότητα για συνέργειες με άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως το ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης
Από την πλευρά του ο Πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας, Δημήτρης Παπαστεργίου , ο οποίος και άνοιξε τις εργασίες του συνεδρίου, επεσήμανε τον νέο και οραματικό ρόλο που έχει αρχίσει να παίζει η Τοπική Αυτοδιοίκηση στην αναπτυξιακή εξέλιξη της Ελλάδας. «Με έργα όπως το Prodesa, η Τοπική Αυτοδιοίκηση, βάζει τις βάσεις για την καινοτόμο εξεύρεση πόρων ώστε να αλλάξει την ενεργειακή λογική προς ένα βιώσιμο μέλλον με κτίρια, γειτονιές, πόλεις που θα έχουν θετικό ενεργειακό αποτύπωμα».
Παράλληλα τόνισε ότι με τα νέα χρηματοδοτικά εργαλεία, δηλαδή το πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης», το Ταμείο Ανάκαμψης και το νέο ΕΣΠΑ η αυτοδιοίκηση έχει μια μοναδική ευκαιρία για να ωριμάσει και να πραγματοποιήσει έργα που θα συμβάλλουν στην εξοικονόμηση ενέργειας από τα δημοτικά κτίρια και τη δυνατότητα βοήθειας ανθρώπων που την έχουν ανάγκη.
Αναφέρθηκε επίσης στο θέμα της νέας λογικής για παραγωγή «πράσινης» ενέργειας που θα καταναλώνεται σε τοπικό επίπεδο, καθώ και στο στοίχημα της ηλεκτροκίνησης που σε συνεργασία με την γγ Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, Αλεξάνδρα Σδούκου, φαίνεται ότι κερδίζουν οι Δήμοι.
Ο κ. Παπαστεργίου είπε, συγκεκριμένα: «Το πρόγραμμα Prodesa που έτρεξε σε έξι Δήμους της Αττικής είναι μια μοναδική ευκαιρία που πρέπει να χρησιμοποιήσουμε ως πιλότο για να επεκτείνουμε την ενεργειακή αναβάθμιση των δημοτικών κτιρίων και ηλεκτροφωτισμού στο επόμενο διάστημα. Οι Συμβάσεις Ενεργειακής απόδοσης είναι ένα σημαντικό εργαλείο που αξιοποιήθηκαν από τους Δήμους που πήραν μέρος στο πρόγραμμα και μπορούμε να τις χρησιμοποιήσουμε ως πρότυπα και οδηγό για να τρέξουμε τις διαδικασίες για το Ταμείο Ανάκαμψης που περιέχει τέτοια έργα με μεγάλους πόρους. Παράλληλα θα μας βοηθήσει και στην προσέλκυση ιδιωτικών κεφαλαίων.
Τα τρία χρηματοδοτικά εργαλεία που διαθέτουμε, «Αντώνης Τρίτσης», Ταμείο Ανάκαμψης και νέο ΕΣΠΑ πρέπει να τα εκμεταλλευτούμε για πάμε την Τοπική Αυτοδιοίκηση στην επόμενη μέρα. Μετά την αντιμετώπιση της καθημερινότητας, τώρα ήρθε η ώρα για οραματικές δράσεις και η ώρα για την Τοπική Αυτοδιοίκηση να ανοίξει τα φτερά της βγαίνοντας μπροστά για να συμβάλλουμε στη μείωση των αρνητικών επιπτώσεων από την κλιματική αλλαγή. Είναι μονόδρομος η εξοικονόμηση ενέργειας για να βοηθηθούν συνάνθρωποί μας που το έχουν ανάγκη. Για να γίνει αυτό πρέπει να πάμε σε ενεργειακά αυτόνομα, ακόμη και παθητικά, να μπορούν δηλαδή να παράγουν ενέργεια. Ξεκινώντας από τα κτίρια μπορούμε να επεκταθούμε στις γειτονιές και μετά στις πόλεις μας. Οι Δήμοι πρέπει να δώσουν το παράδειγμα του «παραγωγού - καταναλωτή» ενέργειας».
Τέλος, η Βασιλική Σίτα, Διευθύντρια της Διεύθυνσης Ενεργειακής Πολιτικής και Ενεργειακής Απόδοσης του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας αναφέρθηκε στα νέα χρηματοδοτικά εργαλεία για την επίτευξη φιλόδοξων και ενεργειακών κλιματικών στόχων, για να τονίσει ότι η βελτίωση των δημοσίων κτιρίων μέσω Συμβάσεων Ενεργειακής Απόδοσης και συμπράξεων του δημόσιου με τον ιδιωτικό τομέα θα αποτελέσουν βασικά μέτρα πολιτικής το επόμενο διάστημα.